«Φιλικός προς την άνοια» τουρισμός στα νησιά του Ιονίου

Ο φόβος να χαθεί, ο φόβος να μην βρίσκει το δρόμο επιστροφής ή το δωμάτιό του, ο φόβος ότι θα ξεχάσει να πάρει την θεραπεία του ή ότι δεν έχει αίσθηση της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους τα άτομα με άνοια, αλλά και οι οικογένειές τους που τα φροντίζουν σταματούν να κάνουν διακοπές ή ακόμη και ημερήσιες εκδρομές. Για τα συγκεκριμένα άτομα ακόμη και λίγες ημέρες έξω από το σπίτι μπορεί να εγκυμονούν μια σειρά από κινδύνους οι οποίοι λειτουργούν αποτρεπτικά. Όσο για τον τουρισμό; Αυτός θεωρείται «μη φιλικός» προς την άνοια.

Ωστόσο το Εργαστήριο Βιοπληροφορικής και Ανθρώπινης Ηλεκτροφυσιολογίας (BiHELab) του Ιονίου Πανεπιστημίου που έχει την έδρα του στην Κέρκυρα ελπίζει να ανατρέψει τα μέχρι τώρα δεδομένα αναδεικνύοντας συγκεκριμένους τομείς δημιουργικής οικονομίας στα νησιά του Ιονίου. Με γνώμονα την πεποίθηση ότι η επιστήμη και η έρευνα πρέπει να αποφέρουν ανταποδοτικά οφέλη για την κοινωνία, το BiHELab μεταφράζει την έρευνά του σε απτές, χρήσιμες τεχνικές και τεχνολογίες προς όφελος των πολλών που τις έχουν ανάγκη.

Συγκεκριμένα πρωτοπορεί αναπτύσσοντας παράλληλες δράσεις για ασθενείς με νευροεκφυλιστικές νόσους μέσω ενός μηχανισμού οργανωμένου σε τέσσερα παράλληλα επίπεδα, ένα από τα οποία είναι η προσφορά μιας ολοκληρωμένης μελέτης για την ανάπτυξη ιατρικού τουρισμού για άτομα με Ήπια Γνωσιακή Διαταραχή (MCI) στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων. Η συγκεκριμένη μελέτη που εκπονήθηκε από το BiHELab παρουσιάστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο σε επιστημονική εκδήλωση «δορυφόρο» του διεθνούς συνεδρίου Genedis 2018 - “Genetics, Geriatrics and Neurodegenerative disease research”
(www.genedis.eu), που διοργανώνεται από το BiHELab, παρουσία του Γεν. Γραμματέα του ΕΟΤ, Κων/νου Τσέγα, στο Ίδρυμα Ευγενίδου. Μάλιστα, έχει ήδη τεθεί στη διάθεση της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων χωρίς το παραμικρό κόστος.
Ένας μηχανισμός τεσσάρων επιπέδων έτοιμος προς άμεση αξιοποίηση

Η βάση του μηχανισμού είναι η υψηλού επιπέδου έρευνα που πραγματοποιείται στο υπερσύγχρονο Εργαστήριο BiHELab στην Κέρκυρα, το οποίο είναι μοναδικό στην Ευρώπη από άποψη εξοπλισμού, υποδομών, σύνθεσης διεπιστημονικής ερευνητικής ομάδας και οργάνωσης. Στο επίκεντρο της έρευνάς του βρίσκονται οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις (π.χ. άνοιες, νόσος Αλτσχάιμερ, Χάντιγκτον, Πάρκινσον, CMT2A κ.ά), που προσβάλλουν πλέον ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών, καθώς και η αποσαφήνιση των παθογενετικών παραγόντων τους.

«Βασικός στόχος του εργαστηρίου είναι η δημιουργία νέων και αποτελεσματικών πρωτοκόλλων μελέτης διαφόρων τύπων άνοιας και νευρολογικών διαταραχών μέσα από τον εντοπισμό, τη χαρτογράφηση, τη βιολογική ανάλυση καθώς και τη μαθηματική μοντελοποίηση και προσομοίωση όλων των υπολογιστικών
βιοδεικτών που σχετίζονται με αυτές τις νόσους, με στόχο τη βελτίωση των υφιστάμενων τεχνικών αντιμετώπισής τους, αλλά και το σχεδιασμό νέων στοχευμένων θεραπειών», εξηγεί ο δ/ντής του εργαστηρίου Παναγιώτης Βλάμος ο οποίος είναι ο μοναδικός στην Ελλάδα μέχρι στιγμής που εξειδικεύεται στη δημιουργία μοντέλων εφαρμογών.

Το Εργαστήριο παράλληλα αναπτύσσει συνεργασίες με περισσότερα από 40 διεθνώς αναγνωρισμένα ερευνητικά εργαστήρια και παρέχει τις μοναδικές υπηρεσίες του στην κοινωνία σε συνεργασία με φορείς υγείας οικοδομώντας ένα πρωτοποριακό δίκτυο αριστείας παροχής υψηλής ποιότητας υπηρεσιών έρευνας. Το δίκτυο υποστηρίζεται, εκτός από το ίδιο το BiHELAb, και από το Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας και πλαισιώνεται από δύο start-up εταιρείες: έναν οργανισμό κλινικών μελετών, CRO και μία φαρμακευτική.
«Μέσα από το δίκτυο αριστείας θα τίθενται σε εφαρμογή όλα τα υπολογιστικά εργαλεία για τη διαχείριση των νευροεκφυλιστικών νοσημάτων που έχουν αναπτυχθεί στο εργαστήριο BiHELab», συμπληρώνει ο Καθ. Βλάμος.
Ο παραπάνω μηχανισμός ενισχύεται με την προσπάθεια δημιουργίας ενός διετούς προγράμματος σπουδών για την κατάρτιση προσωπικού που θα προσφέρει πιστοποιημένους κύκλους εκπαίδευσης μακράς παρακολούθησης ασθενών με άνοια και συμβουλευτικής φροντιστών, αλλά και προγράμματα κατάρτισης στελεχών παροχής υπηρεσιών υγείας σε ασθενείς με Ήπια Γνωσιακή Διαταραχή (MCI).

Σε παράλληλη εξέλιξη θα αναπτύσσονται δράσεις όπως η δια-λειτουργικότητα ιατρικών μηχανημάτων, κλινικών δεδομένων και δομών υγείας για νευροεκφυλιστικές νόσους, η ανάπτυξη υπολογιστικών εργαλείων συγκριτικής μελέτης προφίλ και δεδομένων φροντιστών ασθενών με MCI και η μελέτη εξατομικευμένης συμβουλευτικής ασθενών με MCI συναρτήσει μετρήσιμων βιοδεικτών.

Προσβάσιμος τουρισμός για ασθενείς με άνοια: μια ανεκμετάλλευτη ευκαιρία

Περισσότερα από 47 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζουν με άνοια. Με προβλεπόμενη ετήσια αύξηση 7,7 εκατομμυρίων, ο αριθμός αυτών των ατόμων αναμένεται να υπερβεί τα 135 εκατομμύρια μέχρι το 2050. Για να εξασφαλιστεί μια καλύτερη ζωή για αυτόν τον αυξανόμενο αριθμό ατόμων οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής και οι ερευνητές σε όλο τον κόσμο διερευνούν και υιοθετούν την έννοια των «φιλικών προς την άνοια κοινοτήτων σε κάθε επίπεδο».

Το BiHELab προτείνει τη διασύνδεση των παραπάνω δράσεων με τον ιατρικό τουρισμό που μπορεί να γίνει ή μέσω της εκμετάλλευσης ξενοδοχείων σε περιόδους χαμηλής ζήτησης (Νοέμβριο έως Μάρτιο) ή μέσω εξ ολοκλήρου διαμόρφωσης ξενοδοχείων μονάδων για χρήση από ασθενείς με ήπια άνοια. Με δεδομένο ότι τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας χρηματοδοτούν τους ασθενείς με MCI η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα λόγω του χαμηλότερου κόστους στις υπηρεσίες υγείας.

Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων διαθέτει ένα επιπλέον συγκριτικό πλεονέκτημα καθώς αποτελεί έναν δημοφιλή τουριστικό προορισμό παγκοσμίως, ο οποίος θα υποστηρίζεται πλέον από ένα δίκτυο αριστείας για την παροχή καινοτόμων υπηρεσιών υγείας. Ίσως αυτή είναι η πρώτη φορά που ασθενείς με άνοια θα μπορούν να ακολουθούν ένα πρόγραμμα ιατρικού τουρισμού στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων βασισμένο σε ένα δίκτυο αριστείας.
«Είναι σημαντικό το ότι στους επισκέπτες με νευροεκφυλιστικά νοσήματα θα προσφέρεται ανάλυση του ιατρικού προφίλ τους βάσει βιοδεικτών, σεμινάρια αυτουποστήριξης, σπορ και κοινωνικές εκδηλώσεις, καθώς και υποστήριξη από εξειδικευμένο προσωπικό με πιστοποιημένη γνώση από το κέντρο κατάρτισης», καταλήγει ο Καθ. Βλάμος. Έρευνες σε διεθνές επίπεδο παρουσιάζουν πως η ζήτηση για προσβάσιμα ταξίδια εμφανίζει ανοδικές τάσεις και αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη ανεκμετάλλευτη δυνατότητα της τουριστικής βιομηχανίας.

Η ανάδειξη της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων ως κέντρο κατάρτισης και φροντίδας ασθενών με νευροεκφυλιστικά νοσήματα, η ανάπτυξη της υπάρχουσας τουριστικής επισκεψιμότητας με διαθέσιμους πόρους από Εθνικά Συστήματα Υγείας, η διαμόρφωση ιατρικού τουρισμού σε περιόδους χαμηλής επισκεψιμότητας και ιδιαίτερα πρότυπης ξενοδοχειακής μονάδας για ασθενείς MCI και τους φροντιστές τους, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για άτομα υψηλής κατάρτισης, η ανάπτυξη δικτύων ιατρικού τουρισμού και σε άλλα πεδία υγείας και η άμεση διασύνδεση και εφαρμογή ερευνητικών  αποτελεσμάτων, συνιστούν ένα ιδανικό μοντέλο αποδοτικού «εθνικού μάρκετινγκ» σε περίοδο οικονομικής κρίσης.

Ζητούμενο παραμένει η ανταπόκριση της Πολιτείας για την ολοκληρωμένη εφαρμογή του και τη διαμόρφωση ενός εθνικού branding για τον ιατρικό τουρισμό για άτομα με άνοια.

Βάσω Μιχοπούλου
in.gr