Ρόδη Κράτσα: Πρωτοβουλία δημιουργίας Φεστιβάλ Θεάτρου Ιονίων Νήσων
Ρόδη Κράτσα
30 Μαρτίου 2021
/ 12:28
«Στόχος είναι να γνωρίσουμε και ν’ αναδείξουμε την ιστορία του επτανησιακού θεάτρου, την παρακαταθήκη και την επιρροή του στο ελληνικό θέατρο και να ενισχύσουμε τη σύγχρονη δημιουργία», τονίζει η Περιφερειάρχης
ΚΕΡΚΥΡΑ (Γραφείο Περιφέρειας Ιονίων Νήσων). Η Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, Ρόδη Κράτσα – Τσαγκαροπούλου, ανακοίνωσε την πρωτοβουλία της, η οποία έγινε δεκτή από το Περιφερειακό Συμβούλιο, για τη δημιουργία Επτανησιακού Φεστιβάλ Θεάτρου.
Σύμφωνα με την Περιφερειάρχη, «στόχος είναι να γνωρίσουμε και ν’ αναδείξουμε την ιστορία του επτανησιακού θεάτρου, την παρακαταθήκη και την επιρροή του στο ελληνικό θέατρο και να ενισχύσουμε τη σύγχρονη δημιουργία».
Το Φεστιβάλ θα γίνεται εκ περιτροπής στα νησιά που διαθέτουν τους κατάλληλους χώρους, θα είναι ανοικτό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και θα συνάψει συνεργασίες με ομίλους αποδήμων, αλλά και ερασιτεχνικούς συλλόγους και σχολές θεάτρου από διάφορες χώρες.
«Το εγχείρημα είναι φιλόδοξο και πολυσχιδές. Θα πρέπει να συνεργαστούμε με ανθρώπους έμπειρους από παρόμοιες διοργανώσεις φεστιβάλ, διότι η δραστηριότητα αυτή είναι και ανταγωνιστική, καθώς πολλές περιοχές επενδύουν σε τέτοιες δημιουργίες που ενισχύουν την ταυτότητα και την επισκεψιμότητά τους», υπογραμμίζει η Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, Ρόδη Κράτσα – Τσαγκαροπούλου, για να προσθέσει:
«Οι ρίζες του επτανησιακού θεάτρου είναι βαθιές από τα τέλη του 15ου αιώνα με επιρροή από την Κρήτη. Το θέατρο εξαπλώθηκε σε όλα τα νησιά, με έντονη πρωτοπορία στη Ζάκυνθο.
Ο 18ος αιώνας παρουσιάζει τη διατήρηση αυτής της παράδοσης, αλλά και μια ανανέωση με στοιχεία commedia dell’ arte και μπαρόκ. Την περίοδο αυτή η θεατρική παραγωγή αυξάνεται και οι θεατρικές παραστάσεις πυκνώνουν παντού με τον Διαφωτισμό», αναφέρει η Περιφερειάρχης.
Για ν’ αποδειχθεί η πλούσια παράδοση, ως Επτανήσιοι δραματουργοί, που διαμόρφωσαν το θέατρο και την κουλτούρα του, αναφέρονται μεταξύ άλλων στην εισήγηση της Περιφερειάρχη, οι παρακάτω:
- Πέτρος Κατσαΐτης (από Κεφαλονιά): «Ιφιγένεια» (1720), «Θυέστης» (1721) στη δημοτική (!) με κρητικούς και κεφαλληνιακούς ιδιωματισμούς σε λαϊκό δεκαπεντασύλλαβο στίχο.
- Δημήτριος Γουζέλης : «Ο Χάσης» που αποτελεί μνημείο γλωσσικού κ λαογραφικού πλούτου του νεότερου ελληνισμού. Ανάμεσα στην αναγεννησιακή Commediaerudita και στην Commedia dell’ arte αφενός και στην κωμωδία χαρακτήρων αφετέρου, ο Γουζέλης συγκεφαλαιώνει την παράδοση και συνάμα προετοιμάζει την ανανέωση, τουλάχιστον προς τη σατιρική ηθογραφία!
- Αντώνιος Μάτεσης (από Ζάκυνθο): Ο «Βασιλικός» (1829-1830). Κορυφαία στιγμή του Επτανησιακού θεάτρου, αλλά και της νεοελληνικής δραματουργίας. Ο σολωμικός κύκλος και η διδασκαλία του Μαρτελάου παίζουν αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της σκέψης και της γραφής του. Οι πολυάριθμες δραματικές εντάσεις σε συνδυασμό με την πύκνωση των πληροφοριών, οι έντονοι ρυθμοί, οι ενδιαφέρουσες συγκρούσεις σε εναλλαγή με κωμικές σκηνές αποτελούν ένα προσεκτικά διαρθρωμένο δραματουργικό σχέδιο.
- Ιωάννης Ν. Μαρίνος (από Λευκάδα): Δύο κωμωδίες, το «Όνειρον» (1836) και «Η χήρα και η θαλαμηπόλος της» (αχρονολόγητο)
- Νικόλαος Καραντζάς (από Ιθάκη): «Η τρίπρακτη Κακάβα» (1834). Μια τρίπρακτη κωμική σάτιρα των φτωχών του περιθωρίου, αλλά και των λαϊκών τύπων της νυκτόβιας αγγλοκρατούμενης Ζακύνθου.
- Σπυρίδων Ι. Καββαδάς (από Λευκάδα): «Η Δόξα της Λευκάδος» (1843) μελόδραμα σε 417 ομοιοκατάληκτους στίχους ποικίλων μέτρων
- Σπυρίδων Ι. Ζαμπέλιος (από Λευκάδα): Απόσπασμα από την ιστορική τραγωδία «Μιχαήλ ο Παλαιολόγος», που είναι γραμμένο σε πεζό λόγο και ανήκει στις ελάχιστες βυζαντινόθεμες εξαιρέσεις στη δραματουργία του Διαφωτισμού, όπως και οι αμέσως επόμενες που παραθέτω
- Νικόλαος Τιμολέων Βούλγαρης (από Κέρκυρα): «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος» (1847-1848) και «Μιχαήλ Ψαρομήλιγγος» (1851), έργα που επηρεάζονται από τον Ζαμπέλιο, γραμμένα στην καθαρεύουσα αλλά και με στοιχεία δημοτικά και αρχαϊστικά.
- Γρηγόριος Ξενόπουλος (1867 – 1951, Ζάκυνθος): Πολυγραφότατος συγγραφέας. Έγραψε με την ίδια επιτυχία δράματα και κωμωδίες κυρίως με θέμα τον έρωτα. Τα έργα του είναι ηθογραφίες που αναδεικνύουν τη ζωή μιας εποχής η μιας τοπικής κοινωνίας, όπου τοπικές και εποχικές ιδιαιτερότητες παίρνουν συχνά ισχύ άγραφων νόμων που επιβάλλονται μέσα από την κοινωνία. Τα έργα του ταξινομούνται είτε στη Ζάκυνθο είτε στην Αθήνα και ο Ξενόπουλος έρχεται να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των 2 Σχολών, της Αθηναϊκής και της Επτανησιακής. Ενδεικτικά αναφέρω τα πιο διάσημα θεατρικά έργα του «Στέλλα Βιολάντη», «Το φιόρο του Λεβάντε», «Φοιτητές», «Ποπολάρος», «Δεν είμαι εγώ», «Το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας».
Σύμφωνα με την Περιφερειάρχη, «στόχος είναι να γνωρίσουμε και ν’ αναδείξουμε την ιστορία του επτανησιακού θεάτρου, την παρακαταθήκη και την επιρροή του στο ελληνικό θέατρο και να ενισχύσουμε τη σύγχρονη δημιουργία».
Το Φεστιβάλ θα γίνεται εκ περιτροπής στα νησιά που διαθέτουν τους κατάλληλους χώρους, θα είναι ανοικτό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και θα συνάψει συνεργασίες με ομίλους αποδήμων, αλλά και ερασιτεχνικούς συλλόγους και σχολές θεάτρου από διάφορες χώρες.
«Το εγχείρημα είναι φιλόδοξο και πολυσχιδές. Θα πρέπει να συνεργαστούμε με ανθρώπους έμπειρους από παρόμοιες διοργανώσεις φεστιβάλ, διότι η δραστηριότητα αυτή είναι και ανταγωνιστική, καθώς πολλές περιοχές επενδύουν σε τέτοιες δημιουργίες που ενισχύουν την ταυτότητα και την επισκεψιμότητά τους», υπογραμμίζει η Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων, Ρόδη Κράτσα – Τσαγκαροπούλου, για να προσθέσει:
«Οι ρίζες του επτανησιακού θεάτρου είναι βαθιές από τα τέλη του 15ου αιώνα με επιρροή από την Κρήτη. Το θέατρο εξαπλώθηκε σε όλα τα νησιά, με έντονη πρωτοπορία στη Ζάκυνθο.
Ο 18ος αιώνας παρουσιάζει τη διατήρηση αυτής της παράδοσης, αλλά και μια ανανέωση με στοιχεία commedia dell’ arte και μπαρόκ. Την περίοδο αυτή η θεατρική παραγωγή αυξάνεται και οι θεατρικές παραστάσεις πυκνώνουν παντού με τον Διαφωτισμό», αναφέρει η Περιφερειάρχης.
Για ν’ αποδειχθεί η πλούσια παράδοση, ως Επτανήσιοι δραματουργοί, που διαμόρφωσαν το θέατρο και την κουλτούρα του, αναφέρονται μεταξύ άλλων στην εισήγηση της Περιφερειάρχη, οι παρακάτω:
- Πέτρος Κατσαΐτης (από Κεφαλονιά): «Ιφιγένεια» (1720), «Θυέστης» (1721) στη δημοτική (!) με κρητικούς και κεφαλληνιακούς ιδιωματισμούς σε λαϊκό δεκαπεντασύλλαβο στίχο.
- Δημήτριος Γουζέλης : «Ο Χάσης» που αποτελεί μνημείο γλωσσικού κ λαογραφικού πλούτου του νεότερου ελληνισμού. Ανάμεσα στην αναγεννησιακή Commediaerudita και στην Commedia dell’ arte αφενός και στην κωμωδία χαρακτήρων αφετέρου, ο Γουζέλης συγκεφαλαιώνει την παράδοση και συνάμα προετοιμάζει την ανανέωση, τουλάχιστον προς τη σατιρική ηθογραφία!
- Αντώνιος Μάτεσης (από Ζάκυνθο): Ο «Βασιλικός» (1829-1830). Κορυφαία στιγμή του Επτανησιακού θεάτρου, αλλά και της νεοελληνικής δραματουργίας. Ο σολωμικός κύκλος και η διδασκαλία του Μαρτελάου παίζουν αποφασιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της σκέψης και της γραφής του. Οι πολυάριθμες δραματικές εντάσεις σε συνδυασμό με την πύκνωση των πληροφοριών, οι έντονοι ρυθμοί, οι ενδιαφέρουσες συγκρούσεις σε εναλλαγή με κωμικές σκηνές αποτελούν ένα προσεκτικά διαρθρωμένο δραματουργικό σχέδιο.
- Ιωάννης Ν. Μαρίνος (από Λευκάδα): Δύο κωμωδίες, το «Όνειρον» (1836) και «Η χήρα και η θαλαμηπόλος της» (αχρονολόγητο)
- Νικόλαος Καραντζάς (από Ιθάκη): «Η τρίπρακτη Κακάβα» (1834). Μια τρίπρακτη κωμική σάτιρα των φτωχών του περιθωρίου, αλλά και των λαϊκών τύπων της νυκτόβιας αγγλοκρατούμενης Ζακύνθου.
- Σπυρίδων Ι. Καββαδάς (από Λευκάδα): «Η Δόξα της Λευκάδος» (1843) μελόδραμα σε 417 ομοιοκατάληκτους στίχους ποικίλων μέτρων
- Σπυρίδων Ι. Ζαμπέλιος (από Λευκάδα): Απόσπασμα από την ιστορική τραγωδία «Μιχαήλ ο Παλαιολόγος», που είναι γραμμένο σε πεζό λόγο και ανήκει στις ελάχιστες βυζαντινόθεμες εξαιρέσεις στη δραματουργία του Διαφωτισμού, όπως και οι αμέσως επόμενες που παραθέτω
- Νικόλαος Τιμολέων Βούλγαρης (από Κέρκυρα): «Κωνσταντίνος Παλαιολόγος» (1847-1848) και «Μιχαήλ Ψαρομήλιγγος» (1851), έργα που επηρεάζονται από τον Ζαμπέλιο, γραμμένα στην καθαρεύουσα αλλά και με στοιχεία δημοτικά και αρχαϊστικά.
- Γρηγόριος Ξενόπουλος (1867 – 1951, Ζάκυνθος): Πολυγραφότατος συγγραφέας. Έγραψε με την ίδια επιτυχία δράματα και κωμωδίες κυρίως με θέμα τον έρωτα. Τα έργα του είναι ηθογραφίες που αναδεικνύουν τη ζωή μιας εποχής η μιας τοπικής κοινωνίας, όπου τοπικές και εποχικές ιδιαιτερότητες παίρνουν συχνά ισχύ άγραφων νόμων που επιβάλλονται μέσα από την κοινωνία. Τα έργα του ταξινομούνται είτε στη Ζάκυνθο είτε στην Αθήνα και ο Ξενόπουλος έρχεται να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ των 2 Σχολών, της Αθηναϊκής και της Επτανησιακής. Ενδεικτικά αναφέρω τα πιο διάσημα θεατρικά έργα του «Στέλλα Βιολάντη», «Το φιόρο του Λεβάντε», «Φοιτητές», «Ποπολάρος», «Δεν είμαι εγώ», «Το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας».
