Πανεπιστημιακό Μουσείο: Σελίδες ιστορίας της τοπικής κοινωνίας
Ιόνιο Πανεπιστήμιο
25 Ιανουαρίου 2020
/ 09:48
ΚΕΡΚΥΡΑ. «Σαρξ εκ της σαρκός» της τοπικής κοινωνίας επιδιώκει να γίνει το Ιόνιο Πανεπιστήμιο με την ίδρυση Πανεπιστημιακού Μουσείου.
Σπάζοντας τους «φράχτες» της ακαδημαϊκής κοινότητας, να βαδίσει χέρι-χέρι με γνωστούς και άγνωστους πρωταγωνιστές της ιστορικής καθημερινότητας, δάσκαλος και μαθητής ταυτόχρονα.
Το μουσείο είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς διαρκείας ζύμωσης ιδεών από το 2015 όταν ξεκίνησαν οι προσπάθειες της ομάδας Μουσειολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου για τη δημιουργία ενός μουσειακού χάρτη της. Στόχος της ομάδας είναι η στενή σχέση συνεργασίας μεταξύ ακαδημαϊκής κοινότητας και τοπικών φορέων πολιτισμού. Να αποτελεί τον καρπό του διαλόγου της ακαδημαϊκής κοινότητας με την τοπική κοινωνία και τους πολιτιστικούς φορείς της, οι οποίοι θα συμβάλλουν ενεργά, αναδεικνύοντας κάθε μορφή άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Ταυτόχρονα θα παρέχει υποστήριξη στο εκπαιδευτικό έργο των σχολών και των τμημάτων του Ιονίου Πανεπιστημίου σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, ενισχύοντας την επιστημονική έρευνα και τη μετάδοση της γνώσης τόσο στην πανεπιστημιακή κοινότητα όσο και στην τοπική κοινωνία.
Για το γοητευτικό αυτό εγχείρημα, μίλησαν χθες στα τοπικά μέσα ενημέρωσης ο Διευθυντής του Μουσείου Σταύρος Βλίζος, Καθηγητής του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας, ο Κωνσταντίνος Οικονόμου, Καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής και η Έλενα Χαμαλίδη, Καθηγήτρια του Τμήματος Τεχνών, Ήχου και Εικόνας.
Έδρα του Μουσείου δεν είναι άλλη από τις εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου, οι οποίες είναι διάσπαρτες μέσα στην πόλη. Οι ιστορικές αναφορές δεν περιορίζονται παρ’ όλα αυτά στην πόλη της Κέρκυρας αλλά και στην περιφέρεια - ήδη από το 2018 ο σύλλογος του σχολικού Μουσείου Κέρκυρας στο Σκριπερό εξέφρασε την επιθυμία να αποδώσει και να ενταχθεί στο Πανεπιστημιακό Μουσείο, η συλλογή που είχε αναπτύξει εκεί, με αντικείμενα τα οποία πηγαίνουν πίσω στις αρχές του 20ου αιώνα. Στον μουσειακό αυτόν χάρτη εντάσσονται επίσης όλα τα νησιά του Ιονίου, όπου υπάρχουν τμήματα του Ιονίου Πανεπιστημίου, η Λευκάδα, η Κεφαλονιά και η Ζάκυνθος.
Σε πρώτη φάση το Πανεπιστημιακό Μουσείο αποτελείται από τρεις Συλλογές:
-Συλλογή Τυπογραφίας, η οποία αποτελείται από εκθέματα που σχετίζονται με την τυπογραφία και την ιστορία του βιβλίου, όπως τυπογραφικές μηχανές, μηχανήματα κοπής χαρτιού, τραπέζι βιβλιοδεσίας, μηχανές γραφείου, τυπογραφικά εργαλεία και εκτυπωτικές πλάκες τετραχρωμίας. Η συλλογή τυπογραφίας αποτελείται από αντικείμενα τα οποία άρχισε να συγκεντρώνει από το 2003 ο καθηγητής του Τμήματος Αρχειονομίας Ιωάννης Κόκκωνας.
-Συλλογή Ιστορίας του σχολείου και της εκπαίδευσης, με αυθεντικά αντικείμενα και αρχειακό υλικό που σχετίζεται με το σχολικό εξοπλισμό και τη λειτουργία των σχολείων της Κέρκυρας.
-Συλλογή ψηφιακού Πολιτισμού, που περιλαμβάνει δημιουργίες εικονικής πραγματικότητας με τρισδιάστατη μοντελοποίηση για την αναπαράσταση τόσο του ανθρωπογενούς όσο και του φυσικού περιβάλλοντος. Τη συλλογή συνοδεύουν επιλεγμένα αντικείμενα και σκηνές ενδιαφέροντος με σύγχρονες τεχνολογίες εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας, τεκμήρια τρισδιάστατης σχεδίασης και εκτύπωσης, καθώς και νέες καλλιτεχνικές μορφές οπτικοακουστικής έκφρασης και επεξεργασίας του ήχου και της εικόνας.
Το «ανοικτό» αυτό Μουσείο θα αποτελείται από διαφορετικές κάθε φορά εστίες, δράσεις οι οποίες θα προγραμματίζονται σε ετήσια βάση και θα δημοσιοποιούνται μέσα από το διαδίκτυο, δηλαδή τον επίσημο ιστότοπο museum.ionio.gr, καθώς και τις σελίδες στο Facebook και το Instagram (με το επίσημο όνομά του «Μουσειακές Συλλογές Ιονίου Πανεπιστημίου»).
Επιπλέον οι ενέργειες εξωστρέφειας εκτός των τειχών επικεντρώνονται σε συνεργασίες με πολλούς άλλους χώρους. Τόσο με διεθνή δίκτυα μουσείων όσο και με τοπικούς φορείς. Χαρακτηριστικό είναι, όπως λέει ο καθηγητής Σταύρος Βλίζος, ότι έχουν ήδη υπογραφεί συμφωνητικά συνεργασίας με την σαπωνοποιία Πατούνη και την οικογένεια Σπίνουλα, δύο χώρους που έχουν αφήσει το δικό τους ξεχωριστό αποτύπωμα στην ιστορία της Κέρκυρας, τη βιομηχανική και τη μουσική αντίστοιχα.
Σύμφωνα με την απόφαση της συγκλήτου του Ιονίου Πανεπιστημίου η Επιστημονική Επιτροπή που έχει την ευθύνη της λειτουργίας του Μουσείου αποτελείται από τα ακόλουθα μέλη:
Κωνσταντίνος Αγγελάκος, Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας, Πρόεδρος.
Σταύρος Βλίζος, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας, ο οποίος ορίζεται και ο πρώτος Διευθυντής του Μουσείου.
Κωνσταντίνος Οικονόμου, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής, μέλος.
Έλενα Χαμαλίδη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Τεχνών, Ήχου και Εικόνας, μέλος.
Χρήστος Καρύδης, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Περιβάλλοντος, μέλος.
Το μουσείο είναι το αποτέλεσμα μιας μακράς διαρκείας ζύμωσης ιδεών από το 2015 όταν ξεκίνησαν οι προσπάθειες της ομάδας Μουσειολογίας του Ιονίου Πανεπιστημίου για τη δημιουργία ενός μουσειακού χάρτη της. Στόχος της ομάδας είναι η στενή σχέση συνεργασίας μεταξύ ακαδημαϊκής κοινότητας και τοπικών φορέων πολιτισμού. Να αποτελεί τον καρπό του διαλόγου της ακαδημαϊκής κοινότητας με την τοπική κοινωνία και τους πολιτιστικούς φορείς της, οι οποίοι θα συμβάλλουν ενεργά, αναδεικνύοντας κάθε μορφή άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Ταυτόχρονα θα παρέχει υποστήριξη στο εκπαιδευτικό έργο των σχολών και των τμημάτων του Ιονίου Πανεπιστημίου σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, ενισχύοντας την επιστημονική έρευνα και τη μετάδοση της γνώσης τόσο στην πανεπιστημιακή κοινότητα όσο και στην τοπική κοινωνία.
Για το γοητευτικό αυτό εγχείρημα, μίλησαν χθες στα τοπικά μέσα ενημέρωσης ο Διευθυντής του Μουσείου Σταύρος Βλίζος, Καθηγητής του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας, ο Κωνσταντίνος Οικονόμου, Καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής και η Έλενα Χαμαλίδη, Καθηγήτρια του Τμήματος Τεχνών, Ήχου και Εικόνας.
Έδρα του Μουσείου δεν είναι άλλη από τις εγκαταστάσεις του πανεπιστημίου, οι οποίες είναι διάσπαρτες μέσα στην πόλη. Οι ιστορικές αναφορές δεν περιορίζονται παρ’ όλα αυτά στην πόλη της Κέρκυρας αλλά και στην περιφέρεια - ήδη από το 2018 ο σύλλογος του σχολικού Μουσείου Κέρκυρας στο Σκριπερό εξέφρασε την επιθυμία να αποδώσει και να ενταχθεί στο Πανεπιστημιακό Μουσείο, η συλλογή που είχε αναπτύξει εκεί, με αντικείμενα τα οποία πηγαίνουν πίσω στις αρχές του 20ου αιώνα. Στον μουσειακό αυτόν χάρτη εντάσσονται επίσης όλα τα νησιά του Ιονίου, όπου υπάρχουν τμήματα του Ιονίου Πανεπιστημίου, η Λευκάδα, η Κεφαλονιά και η Ζάκυνθος.
Σε πρώτη φάση το Πανεπιστημιακό Μουσείο αποτελείται από τρεις Συλλογές:
-Συλλογή Τυπογραφίας, η οποία αποτελείται από εκθέματα που σχετίζονται με την τυπογραφία και την ιστορία του βιβλίου, όπως τυπογραφικές μηχανές, μηχανήματα κοπής χαρτιού, τραπέζι βιβλιοδεσίας, μηχανές γραφείου, τυπογραφικά εργαλεία και εκτυπωτικές πλάκες τετραχρωμίας. Η συλλογή τυπογραφίας αποτελείται από αντικείμενα τα οποία άρχισε να συγκεντρώνει από το 2003 ο καθηγητής του Τμήματος Αρχειονομίας Ιωάννης Κόκκωνας.
-Συλλογή Ιστορίας του σχολείου και της εκπαίδευσης, με αυθεντικά αντικείμενα και αρχειακό υλικό που σχετίζεται με το σχολικό εξοπλισμό και τη λειτουργία των σχολείων της Κέρκυρας.
-Συλλογή ψηφιακού Πολιτισμού, που περιλαμβάνει δημιουργίες εικονικής πραγματικότητας με τρισδιάστατη μοντελοποίηση για την αναπαράσταση τόσο του ανθρωπογενούς όσο και του φυσικού περιβάλλοντος. Τη συλλογή συνοδεύουν επιλεγμένα αντικείμενα και σκηνές ενδιαφέροντος με σύγχρονες τεχνολογίες εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας, τεκμήρια τρισδιάστατης σχεδίασης και εκτύπωσης, καθώς και νέες καλλιτεχνικές μορφές οπτικοακουστικής έκφρασης και επεξεργασίας του ήχου και της εικόνας.
Το «ανοικτό» αυτό Μουσείο θα αποτελείται από διαφορετικές κάθε φορά εστίες, δράσεις οι οποίες θα προγραμματίζονται σε ετήσια βάση και θα δημοσιοποιούνται μέσα από το διαδίκτυο, δηλαδή τον επίσημο ιστότοπο museum.ionio.gr, καθώς και τις σελίδες στο Facebook και το Instagram (με το επίσημο όνομά του «Μουσειακές Συλλογές Ιονίου Πανεπιστημίου»).
Επιπλέον οι ενέργειες εξωστρέφειας εκτός των τειχών επικεντρώνονται σε συνεργασίες με πολλούς άλλους χώρους. Τόσο με διεθνή δίκτυα μουσείων όσο και με τοπικούς φορείς. Χαρακτηριστικό είναι, όπως λέει ο καθηγητής Σταύρος Βλίζος, ότι έχουν ήδη υπογραφεί συμφωνητικά συνεργασίας με την σαπωνοποιία Πατούνη και την οικογένεια Σπίνουλα, δύο χώρους που έχουν αφήσει το δικό τους ξεχωριστό αποτύπωμα στην ιστορία της Κέρκυρας, τη βιομηχανική και τη μουσική αντίστοιχα.
Σύμφωνα με την απόφαση της συγκλήτου του Ιονίου Πανεπιστημίου η Επιστημονική Επιτροπή που έχει την ευθύνη της λειτουργίας του Μουσείου αποτελείται από τα ακόλουθα μέλη:
Κωνσταντίνος Αγγελάκος, Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας, Πρόεδρος.
Σταύρος Βλίζος, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας, ο οποίος ορίζεται και ο πρώτος Διευθυντής του Μουσείου.
Κωνσταντίνος Οικονόμου, Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Πληροφορικής, μέλος.
Έλενα Χαμαλίδη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Τεχνών, Ήχου και Εικόνας, μέλος.
Χρήστος Καρύδης, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Περιβάλλοντος, μέλος.