Ο άνθρωπος που «καπελώνει» τις φιλαρμονικές!

ΚΕΡΚΥΡΑ. Για τους λιγότερο τυχερούς που θα βρεθούν στη δεύτερη ή και τρίτη σειρά των επισκεπτών που στριμωγμένοι, αλλά ακλόνητοι, περιμένουν καρτερικά τη διέλευση του επιταφίου της Μητρόπολης της Μεγάλης Παρασκευής, οι περικεφαλαίες των φιλαρμονικών είναι αυτό που σίγουρα θα δουν. Άλλες με εξωτικά φτερά, άλλες με ψάθινο χρωματιστό θύσανο, άλλες σε ασημί και άλλες σε χρυσαφί χρώμα, αποτελούν μια εικόνα εντυπωσιακή για μικρούς και μεγάλους. Ποιος όμως φτιάχνει τα κράνη των φιλαρμονικών και πότε καθιερώθηκαν για τις φιλαρμονικές του νησιού;
 
Οι πρώτες εμφανίσεις
 
Ήδη από το 1854 το απλό πηλίκιο της Παλιάς Φιλαρμονικής (ΦΕΚ) αντικαταστάθηκε στις επίσημες εμφανίσεις της σε ανοικτούς χώρους με την περικεφαλαία και το 1896 στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Καλλιμάρμαρο οι λαμπερές περικεφαλαίες της Φιλαρμονικής Εταιρίας Κέρκυρας ξεχώριζαν ανάμεσα στις υπόλοιπες μπάντες άλλων περιοχών της Ελλάδας. Λίγα χρόνια αργότερα, το Πρωτοκύριακο του 1907 η Φιλαρμονική Μάντζαρος εμφανίζεται για πρώτη φορά με κράνη και κάπως έτσι η περικεφαλαία καθιερώνεται ως αναπόσπαστο μέρος της επίσημης στολής των περισσότερων φιλαρμονικών σωματείων του νησιού.
 
Φτιαγμένες στο χέρι με μεράκι
 
Κάποιες έχουν σιρίτια, κάποιες οκτάκτινα αστέρια, κάποιες ανάγλυφες μορφές, αλλά όλες φέρουν την ονομασία της φιλαρμονικής και τη χρονολογία ίδρυσής της και «σχεδόν όλες» είναι φτιαγμένες από τα χέρια του Δημήτρη Πουλημένου, σιδηροτεχνίτη από τους Κοινοπιάστες, ο οποίος κληρονόμησε την αγάπη για την ιδιαίτερη αυτή τέχνη από τον 90χρονο πια πατέρα του, κ. Μιλτιάδη, που έρχεται ακόμη και επιβλέπει τις εργασίες. Τρεις μέρες χρειάζονται για την κατασκευή ενός κράνους, μας λέει ο κ. Δημήτρης, και όλα ξεκινούν από το τόρνεμα του επιχρυσωμένου μπρούτζινου κελύφους. Στη συνέχεια προσαρμόζεται το λοφίο, τα σκαλισμένα στο χέρι «ρίτσα» με τα διακριτικά της μπάντας και ύστερα οι βαμμένοι στο χέρι ψάθινοι θύσανοι ή τα βαμμένα φτερά. Τέλος, προσαρμόζονται τα δερμάτινα στοιχεία στο εσωτερικό ώστε το κράνος να μένει σταθερό στο κεφάλι των μουσικών. Σε όλα τα στάδια της κατασκευής ακολουθούνται παραδοσιακές τεχνικές και τίποτε δεν είναι βιομηχανοποιημένο, γεγονός που εξηγεί γιατί η τιμή μιας περικεφαλαίας ξεπερνά κατά πολύ τα 100 ευρώ. Ο Δημήτρης Πουλημένος είναι ένας από τους ελάχιστους τεχνίτες που ασχολούνται με την τέχνη της περικεφαλαίας και εκτός από τις φιλαρμονικές της Κέρκυρας, έχει κατασκευάσει κράνη για τις μπάντες Πειραιά, Μάνδρας, Μεγάρων, Καλλιθέας, Ρόδου και Κω ενώ παράλληλα ασχολείται με την κατασκευή παραδοσιακών βενετσιάνικων φαναριών.
 
Οι ντόπιοι γνωρίζουν καλά πως ο αριθμός των μουσικών που θα παρουσιάσει κάθε φιλαρμονική στο δυναμικό της κατά τη λιτανεία του επιταφίου της Μητρόπολης την Μ. Παρασκευή είναι αντικείμενο υφέρποντος ανταγωνισμού για τις τρεις μπάντες της πόλης. Το ίδιο μας επιβεβαίωσε ο κ. Δημήτρης που συχνά παίρνει παραγγελίες της τελευταίας στιγμής από τους αρχιμουσικούς της πόλης με την οδηγία: «Δημήτρη, βγάλε όσα μπορείς!»

*από τον "Υμνο στην Αθηνά" του Κωστή Παλαμά