Ανιχνεύοντας το «εθνικό στοιχείο στην έντεχνη μουσική»
Μάντζαρος
28 Μαΐου 2018
/ 20:28
Στην 4η Μουσικολογική Διημερίδα της Φ.Ε. «Μάντζαρος»
ΚΕΡΚΥΡΑ. Οι διάφορες εκφάνσεις στις οποίες συναντά κανείς το «εθνικό στοιχείο» στην έντεχνη μουσική ήταν το θέμα της 4ης Μουσικολογικής Διημερίδας που πραγματοποιήθηκε με επιτυχία το Σαββατοκύριακο 26 και 27 Μαΐου, υπό την αιγίδα της Φ.Ε. «Μάντζαρος».
Κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών της, παρουσιάστηκαν πέντε ανακοινώσεις από ισάριθμους ομιλητές, οι οποίοι προσέγγισαν το διαχρονικό αυτό ζήτημα από διαφορετικές θεματικές αφετηρίες. Πιο συγκεκριμένα, στην πρώτη εξ αυτών των ανακοινώσεων, ο υπογράφων παρουσίασε -αντί εισαγωγής- μια σύνοψη των γεγονότων και των τάσεων εκείνων που οδήγησαν στην ανάπτυξη του πολιτισμικού εθνικισμού, στην δημιουργία των λεγόμενων «εθνικών μουσικών σχολών» καθώς και στη γέννηση της αντίστοιχης ελληνικής. Αμέσως μετά, ο υποψήφιος διδάκτορας του Ιονίου Παν/μίου Λοΐζος Παναγή, επιχείρησε μια πρώτη προσέγγιση στα της διάδοσης της τελευταίας στην Κύπρο, όπως αυτή ανιχνεύεται από τα σχετικά δημοσιεύματα στο περιοδικό Κυπριακά Γράμματα. Η δεύτερη συνεδρία άνοιξε με την ανακοίνωση του διδάσκοντος στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, Σπύρου Δεληγιαννόπουλου, σχετικά με το ελληνικό στοιχείο στην «επτανησιακή μουσική σχολή». Αμέσως μετά αναγνώστηκε η ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα ανακοίνωση της διδάκτορος του Ιονίου Πανεπιστημίου, Στέλλας Κουρμπανά, με παρεμφερές αντικείμενο, αυτή τη φορά όμως με σημείο αναφοράς την Ερμούπολη του 19ου αιώνα. Οι εργασίες της πρώτης αυτής ημέρας έκλεισαν με την ανακοίνωση του υποψήφιου διδάκτορος του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και υπάρχιμουσικού της Φιλαρμονικής «Μάντζαρος», Σπύρου Ρουβά, σχετικά με τα έργα για μπάντα Βρετανών συνθετών, με «εθνικές» αναφορές.
Την Κυριακή, την τιμητική του είχε ο Ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Παν/μίου, Χάρης Ξανθουδάκης, ο οποίος και βραβεύτηκε από τη Φιλαρμονική «Μάντζαρος» για την πολυετή και πολύπλευρη προσφορά του στην ακαδημαϊκή ζωή του τόπου και στη μουσική εν γένει, ενώ ανακηρύχθηκε και Επίτιμο Ιδρυτικό Μέλος της. Ακολούθησε μια εκτενής διάλεξή του κ. Ξανθουδάκη με τίτλο «Μαθήματα μουσικού διεθνισμού», κατά την οποία καταδείχθηκε -με τη χρήση και αρκετών μουσικών παραδειγμάτων- η πολλαπλότητα που μπορεί να έχει η χρήση «εθνικών στοιχείων» μέσα στη μουσική, ως εργαλεία για την προώθηση τόσο υποκειμενικών όσο και αντικειμενικών μηνυμάτων, ακόμη και σε περιπτώσεις φαινομενικά εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους.
Το διήμερο έκλεισε με μια σύντομη συναυλία με έργα για φωνή και πιάνο των Αλέξανδρου Μποτετζάγια, Αιμίλιου Ριάδη και Γιάννη Κωνσταντινίδη, τα οποία ερμήνευσε η υψίφωνος Γιούλη Λύγδα, με την πιανιστική συνοδεία του υπογράφοντος.
Κατά την πρώτη ημέρα των εργασιών της, παρουσιάστηκαν πέντε ανακοινώσεις από ισάριθμους ομιλητές, οι οποίοι προσέγγισαν το διαχρονικό αυτό ζήτημα από διαφορετικές θεματικές αφετηρίες. Πιο συγκεκριμένα, στην πρώτη εξ αυτών των ανακοινώσεων, ο υπογράφων παρουσίασε -αντί εισαγωγής- μια σύνοψη των γεγονότων και των τάσεων εκείνων που οδήγησαν στην ανάπτυξη του πολιτισμικού εθνικισμού, στην δημιουργία των λεγόμενων «εθνικών μουσικών σχολών» καθώς και στη γέννηση της αντίστοιχης ελληνικής. Αμέσως μετά, ο υποψήφιος διδάκτορας του Ιονίου Παν/μίου Λοΐζος Παναγή, επιχείρησε μια πρώτη προσέγγιση στα της διάδοσης της τελευταίας στην Κύπρο, όπως αυτή ανιχνεύεται από τα σχετικά δημοσιεύματα στο περιοδικό Κυπριακά Γράμματα. Η δεύτερη συνεδρία άνοιξε με την ανακοίνωση του διδάσκοντος στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, Σπύρου Δεληγιαννόπουλου, σχετικά με το ελληνικό στοιχείο στην «επτανησιακή μουσική σχολή». Αμέσως μετά αναγνώστηκε η ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσα ανακοίνωση της διδάκτορος του Ιονίου Πανεπιστημίου, Στέλλας Κουρμπανά, με παρεμφερές αντικείμενο, αυτή τη φορά όμως με σημείο αναφοράς την Ερμούπολη του 19ου αιώνα. Οι εργασίες της πρώτης αυτής ημέρας έκλεισαν με την ανακοίνωση του υποψήφιου διδάκτορος του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και υπάρχιμουσικού της Φιλαρμονικής «Μάντζαρος», Σπύρου Ρουβά, σχετικά με τα έργα για μπάντα Βρετανών συνθετών, με «εθνικές» αναφορές.
Την Κυριακή, την τιμητική του είχε ο Ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Παν/μίου, Χάρης Ξανθουδάκης, ο οποίος και βραβεύτηκε από τη Φιλαρμονική «Μάντζαρος» για την πολυετή και πολύπλευρη προσφορά του στην ακαδημαϊκή ζωή του τόπου και στη μουσική εν γένει, ενώ ανακηρύχθηκε και Επίτιμο Ιδρυτικό Μέλος της. Ακολούθησε μια εκτενής διάλεξή του κ. Ξανθουδάκη με τίτλο «Μαθήματα μουσικού διεθνισμού», κατά την οποία καταδείχθηκε -με τη χρήση και αρκετών μουσικών παραδειγμάτων- η πολλαπλότητα που μπορεί να έχει η χρήση «εθνικών στοιχείων» μέσα στη μουσική, ως εργαλεία για την προώθηση τόσο υποκειμενικών όσο και αντικειμενικών μηνυμάτων, ακόμη και σε περιπτώσεις φαινομενικά εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους.
Το διήμερο έκλεισε με μια σύντομη συναυλία με έργα για φωνή και πιάνο των Αλέξανδρου Μποτετζάγια, Αιμίλιου Ριάδη και Γιάννη Κωνσταντινίδη, τα οποία ερμήνευσε η υψίφωνος Γιούλη Λύγδα, με την πιανιστική συνοδεία του υπογράφοντος.
