Πανόραμα τοπικής παράδοσης στο 1ο Διεπιστημονικό Συμπόσιο Παράδοσης & Πολιτισμού
Ιόνιο Πανεπιστήμιο
05 Φεβρουαρίου 2018
/ 09:23
Επιστήμονες και ερευνητές παρουσίασαν κομμάτια της ελληνικής και κερκυραϊκής παράδοσης και συγκέντρωσαν μεγάλο ενδιαφέρον από το κοινό
ΚΕΡΚΥΡΑ. Ένα πανόραμα τοπικής παράδοσης και ιστορίας αποτέλεσε το 1ο Διεπιστημονικό Συμπόσιο Παράδοσης και Πολιτισμού που διεξήχθη στην Κέρκυρα το Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2018. Το Συμπόσιο διοργάνωσε η Εστία Πολιτισμού στο τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Το υψηλό επίπεδο των εισηγήσεων, η μεγάλη προσέλευση του κοινού καθώς και η άριστη οργάνωση αποτελούν τα θεμέλια για τη συνέχεια και την καθιέρωση του Συμποσίου ως θεσμό στον τόπο μας.
Οι εισηγήσεις
Τα έθιμα του γάμου στους Παξούς
Σπύρος Χ. Μπογδάνος, συγγραφέας, ερευνητής, δήμαρχος Παξών
Στους Παξούς καταγράφονται πέραν των γενικών εθίμων των Επτανήσων κάποια με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα περισσότερα εκ των οποίων έμειναν στην παράδοση (κοθόρια, κομπόδεμα) και κάποια που επέζησαν και τηρούνται μέχρι τις μέρες μας (μπατουνάδα, πρίντεζι). Οι καταγραφές, οι μνήμες και η έρευνα κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν τα στοιχεία που παρουσιάζονται για τη διαδικασία που όφειλαν να ακολουθήσουν ώστε να πραγματοποιηθεί ο γάμος και να στεριώσει.
Η αντιπαράθεση δύο εκκλησιαστικών παραδόσεων (ιεράς και τοπικής) στην Ορθόδοξη Λατρεία της Κέρκυρας.
Δημήτριος Γ. Μεταλληνός, Δρ. Ιστορίας - Διδάσκων Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας Ιονίου Πανεπιστημίου
Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κέρκυρας διαμόρφωσε στην ιστορική της πορεία τη ζώσα εκκλησιαστική παράδοσή της. Σ’ αυτήν εντοπίζονται αναπόφευκτες επιρροές από τη μακραίωνη παρουσία άλλων χριστιανικών πολιτισμών. Στην εισήγηση επιχειρήθηκε ενδεικτικά η παρουσίαση των κυριότερων σημείων που διαμορφώνουν την τοπική (κερκυραϊκή) εκκλησιαστική παράδοση. Η τελευταία τίθεται σε «διάλογο» με την Αγιοπατερική «Ιερά Παράδοση της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας».
Μάσκες και δρώμενα της παράδοσης
Γιώργης Μελίκης, δημοσιογράφος, ερευνητής
Τα λαϊκά μας δρώμενα στην ύστατη ώρα τους όπως επιτελούνται σήμερα σε όλη την Ελλάδα από συλλόγους και φορείς μέσα σε ένα πνεύμα πολιτιστικής διαχείρισης όπου πρυτανεύουν οι φολκλορικές υπερβολές και ακροβασίες. Παράλληλα προβλήθηκε βίντεο-ντοκιμαντέρ με θέμα τις μάσκες στα παραδοσιακά δρώμενα.
Οι ενδυμασίες των Ελληνίδων του Πόντου στις αρχές του 20ου αιώνα
Ιωάννης Αμαραντίδης, δρ. Κτηνιατρικής,ενδυματολογικός σύμβουλος Κέντρου Μελέτης Παραδοσιακών Χορών «ΚΥΚΛΟΣ»
Η παραδοσιακή φορεσιά των Ελληνίδων του Πόντου ονομάζεται “τα ζουπούνας” και οφείλει το όνομά της στο ένδυμα που τη χαρακτηρίζει,τη ζουπούνα, που έλκει την προέλευσή της από το Βυζάντιο. Στο σύνολό της περιλαμβάνει ενδύματα εσωτερικά και εξωτερικά και απαντά με μικρές διαφοροποιήσεις από την Σινώπη ως το Καρς και από τα παραλιακά αστικά κέντρα ως την αγροτική ορεινή ενδοχώρα. Το 1922 αποτελεί καταληκτικό όριο στη λειτουργική χρήση της παραδοσιακής φορεσιάς των Ελληνίδων του Πόντου.
Το πιάνο στις λαϊκές ορχήστρες του προηγούμενου αιώνα. Μία επισκόπηση του υλικού.
Νίκος Ορδουλίδης, Μουσικολόγος, Πανεπιστημιακός Υπότροφος, Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής, ΤΕΙ Ηπείρου
Η έρευνα έχει αναδείξει έναν άγνωστο αλλά σημαντικό ρόλο του πιάνου στις ελληνόφωνες λαϊκές ορχήστρες. Το συναντάμε στα πάλκα και την ιστορική δισκογραφία. Πιανίστες αυτής της περιόδου έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της αισθητικής του λαϊκού αφήνοντας ηχογραφημένο υλικό σημαντικής αξίας. Οι περιοχές που αφορούν αυτό το υλικό συνδέονται με κόμβους της ελληνόφωνης οικουμένης όπου δραστηριοποιήθηκαν Έλληνες μουσικοί (Σμύρνη,Πόλη,Αθήνα,Νέα Υόρκη κ.ά). Η εισήγηση παρουσίασε τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις με παραδείγματα από δισκογραφία και ιστορικό φωτογραφικό υλικό.
Η λαϊκή πολυφωνία του Κάτω Γαρούνα Κέρκυρας
Ζωή Διονυσίου, Επίκουρος Καθηγήτρια Μουσικής Παιδαγωγικής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών Ιονίου Πανεπιστημίου
Έχοντας τον Κάτω Γαρούνα ως εφαλτήριο στην εθνομουσικολογική έρευνα και υιοθετώντας μία ανθρωπολογική προσέγγιση όπου το παραδοσιακό τραγούδι αναδεικνύεται σε έκφραση της ανθρώπινης καθημερινότητας έηινε ανάλυση των χαρακτηριστικών της λαϊκής πολυφωνίας όπως αυτή απαντάται στη Μέση Κέρκυρα. Εξετάστηκε πώς βιώνεται το τραγούδι στον «τόπο» και από τους ντόπιους σήμερα με αναστοχαστική κριτική και ιστορική ματιά
Το υψηλό επίπεδο των εισηγήσεων, η μεγάλη προσέλευση του κοινού καθώς και η άριστη οργάνωση αποτελούν τα θεμέλια για τη συνέχεια και την καθιέρωση του Συμποσίου ως θεσμό στον τόπο μας.
Οι εισηγήσεις
Τα έθιμα του γάμου στους Παξούς
Σπύρος Χ. Μπογδάνος, συγγραφέας, ερευνητής, δήμαρχος Παξών
Στους Παξούς καταγράφονται πέραν των γενικών εθίμων των Επτανήσων κάποια με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τα περισσότερα εκ των οποίων έμειναν στην παράδοση (κοθόρια, κομπόδεμα) και κάποια που επέζησαν και τηρούνται μέχρι τις μέρες μας (μπατουνάδα, πρίντεζι). Οι καταγραφές, οι μνήμες και η έρευνα κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν τα στοιχεία που παρουσιάζονται για τη διαδικασία που όφειλαν να ακολουθήσουν ώστε να πραγματοποιηθεί ο γάμος και να στεριώσει.
Η αντιπαράθεση δύο εκκλησιαστικών παραδόσεων (ιεράς και τοπικής) στην Ορθόδοξη Λατρεία της Κέρκυρας.
Δημήτριος Γ. Μεταλληνός, Δρ. Ιστορίας - Διδάσκων Τμήματος Αρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας Ιονίου Πανεπιστημίου
Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Κέρκυρας διαμόρφωσε στην ιστορική της πορεία τη ζώσα εκκλησιαστική παράδοσή της. Σ’ αυτήν εντοπίζονται αναπόφευκτες επιρροές από τη μακραίωνη παρουσία άλλων χριστιανικών πολιτισμών. Στην εισήγηση επιχειρήθηκε ενδεικτικά η παρουσίαση των κυριότερων σημείων που διαμορφώνουν την τοπική (κερκυραϊκή) εκκλησιαστική παράδοση. Η τελευταία τίθεται σε «διάλογο» με την Αγιοπατερική «Ιερά Παράδοση της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας».
Μάσκες και δρώμενα της παράδοσης
Γιώργης Μελίκης, δημοσιογράφος, ερευνητής
Τα λαϊκά μας δρώμενα στην ύστατη ώρα τους όπως επιτελούνται σήμερα σε όλη την Ελλάδα από συλλόγους και φορείς μέσα σε ένα πνεύμα πολιτιστικής διαχείρισης όπου πρυτανεύουν οι φολκλορικές υπερβολές και ακροβασίες. Παράλληλα προβλήθηκε βίντεο-ντοκιμαντέρ με θέμα τις μάσκες στα παραδοσιακά δρώμενα.
Οι ενδυμασίες των Ελληνίδων του Πόντου στις αρχές του 20ου αιώνα
Ιωάννης Αμαραντίδης, δρ. Κτηνιατρικής,ενδυματολογικός σύμβουλος Κέντρου Μελέτης Παραδοσιακών Χορών «ΚΥΚΛΟΣ»
Η παραδοσιακή φορεσιά των Ελληνίδων του Πόντου ονομάζεται “τα ζουπούνας” και οφείλει το όνομά της στο ένδυμα που τη χαρακτηρίζει,τη ζουπούνα, που έλκει την προέλευσή της από το Βυζάντιο. Στο σύνολό της περιλαμβάνει ενδύματα εσωτερικά και εξωτερικά και απαντά με μικρές διαφοροποιήσεις από την Σινώπη ως το Καρς και από τα παραλιακά αστικά κέντρα ως την αγροτική ορεινή ενδοχώρα. Το 1922 αποτελεί καταληκτικό όριο στη λειτουργική χρήση της παραδοσιακής φορεσιάς των Ελληνίδων του Πόντου.
Το πιάνο στις λαϊκές ορχήστρες του προηγούμενου αιώνα. Μία επισκόπηση του υλικού.
Νίκος Ορδουλίδης, Μουσικολόγος, Πανεπιστημιακός Υπότροφος, Τμήμα Λαϊκής και Παραδοσιακής Μουσικής, ΤΕΙ Ηπείρου
Η έρευνα έχει αναδείξει έναν άγνωστο αλλά σημαντικό ρόλο του πιάνου στις ελληνόφωνες λαϊκές ορχήστρες. Το συναντάμε στα πάλκα και την ιστορική δισκογραφία. Πιανίστες αυτής της περιόδου έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στη διαμόρφωση της αισθητικής του λαϊκού αφήνοντας ηχογραφημένο υλικό σημαντικής αξίας. Οι περιοχές που αφορούν αυτό το υλικό συνδέονται με κόμβους της ελληνόφωνης οικουμένης όπου δραστηριοποιήθηκαν Έλληνες μουσικοί (Σμύρνη,Πόλη,Αθήνα,Νέα Υόρκη κ.ά). Η εισήγηση παρουσίασε τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις με παραδείγματα από δισκογραφία και ιστορικό φωτογραφικό υλικό.
Η λαϊκή πολυφωνία του Κάτω Γαρούνα Κέρκυρας
Ζωή Διονυσίου, Επίκουρος Καθηγήτρια Μουσικής Παιδαγωγικής, Τμήμα Μουσικών Σπουδών Ιονίου Πανεπιστημίου
Έχοντας τον Κάτω Γαρούνα ως εφαλτήριο στην εθνομουσικολογική έρευνα και υιοθετώντας μία ανθρωπολογική προσέγγιση όπου το παραδοσιακό τραγούδι αναδεικνύεται σε έκφραση της ανθρώπινης καθημερινότητας έηινε ανάλυση των χαρακτηριστικών της λαϊκής πολυφωνίας όπως αυτή απαντάται στη Μέση Κέρκυρα. Εξετάστηκε πώς βιώνεται το τραγούδι στον «τόπο» και από τους ντόπιους σήμερα με αναστοχαστική κριτική και ιστορική ματιά
