Σπυρίδων Μαρία Κασσιάν. Ένας Κερκυραίος ποιητής από το Ιάσιο της Ρουμανίας.

Ο Σπυρίδων Μαρία Κασσιάν, γεννήθηκε στο Ιάσιο της Ρουμανίας. Κατάγεται από την Κέρκυρα. Θεωρείται ως ένας από τους ήρωες της εξέγερσης του 1989 ενάντια στο  καθεστώς του Τσαουσέσκου. Ιδρυτής του εκδοτικού οίκου και του περιοδικού Χρόνος (Timpul). Διευθυντής του Convorbiri literare (Λογοτεχνικοί διάλογοι), του σημαντικότερου λογοτεχνικού περιοδικού της Ρουμανίας από τον 19ο αιώνα.

 Υπήρξε από τους οργανωτές του κινήματος του Δεκεμβρίου του 1989 στο Ιάσιο, όπου συνελήφθη και βασανίστηκε από την πολιτική αστυνομία.

Ποιητής, ιδεαλιστής. Ο κόσμος που προκαλεί τις ποιητικές εμπειρίες του Cassian είναι ο μεσογειακός κόσμος. Σε αυτόν τον χώρο, ποτισμένο από τη Θάλασσα, άλλοτε άνυδρο, άλλοτε χωμένο στο πράσινο, ο ποιητής βρίσκει την ισορροπία ανάμεσα στην κλασική απλότητα των Ελλήνων και τον περίπλοκο γοτθικό ρυθμό κοντά στον Ωκεανό. Ανθρώπινοι πολιτισμοί που φαίνονται διαφορετικοί αλλά, στην πραγματικότητα είναι αλληλένδετοι. Σταδιακά, ο Ήλιος που διώχνει τις σκιές, τα κύματα που φέρνουν γαλήνη στην ψυχή και οι αρχαίες θεότητες μας φέρνουν πιο κοντά στην ανθρώπινη ουσία και τη σύνδεση με τη μητέρα φύση.

Στο όραμα του ποιητή η ύπαρξη του ανθρώπου αναλώνεται σε μια κυκλική Ανάσταση – Κόλαση. Μετά την Ανάσταση, οι αμαρτίες τον ρίχνουν αναπόφευκτα στον Άδη. Αν και αυτό φαίνεται ως μια απαισιόδοξη προσέγγιση, στην πραγματικότητα, ο Ήλιος και οι νέες «θεότητες» του δίνουν άλλη μια ευκαιρία να τις λυτρώσει, αλλά μέσα από τα βάσανα. Η αισιοδοξία του Cassian εκφράζεται από το γεγονός ότι οι αμαρτίες του Ανθρώπου είναι υποκειμενικές που σημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητα καταδικασμένος στην Κόλαση. Κατά τη διάρκεια της ζωής μπορεί να υποφέρει αλλά, ταυτόχρονα, μπορεί να ελευθερωθεί από τους δαίμονες, να διώξει τις σκιές και - το πιο σημαντικό - να βρει την ισορροπία της ψυχής του στο Πνεύμα.

«Η χρονιά του σκύλου» είναι ένα «ανοιχτό έργο», είναι μια ωδή στην αρχαία, μέχρι τη σύγχρονη και μεταμοντέρνα πνευματικότητα. Ο ποιητής δεν χρησιμοποιεί κεφαλαία γράμματα και σημεία στίξης γιατί οι σκέψεις του έρχονται από κάπου και χάνονται στο άπειρο.

Το ίδιο και ο Άνθρωπος.

Μπήκα στον πειρασμό να αντιπαραβάλλω την θεολογική προσέγγιση της Κόλασης του Δάντη με την γήινη-ουμανιστική Ανάσταση-Κόλαση του Cassian. Όμως δελεάζομαι περισσότερο από την βαθιά και υπόγεια συγγένεια του με τον αγαπημένο μου Γάλλο ποιητή, τον Yves Bonnefoy:

«Το πρόσωπο σου απόψε φωτισμένο από τη γη

όμως, βλέπω τα μάτια σου να σκοτεινιάζουν

και η λέξη πρόσωπο, δεν έχει νόημα πια.

Η μέσα μου θάλασσα φωτίζεται

από αρπαχτικά που γυροφέρνουν.

Μια οπτασία.

Σε διατηρώ παγωμένη σ’ ένα βάθος, όπου

οι εικόνες είναι ασύλητες».

Ο ουμανισμός του Cassian διαχέεται στην κοινωνία, την πολιτική δράση, την Τέχνη, την ποίηση.

Δεν περνάει βέβαια απαρατήρητη και η εκλεκτική του συγγένεια με τον μεγάλο Αλεξανδρινό:

«Γιατί τα σπάσαμε τ’ αγάλματά των

γιατί τους διώξαμεν απ’ τους ναούς των,

διόλου δεν πέθαναν γι’ αυτό οι θεοί.

Ω γη της Ιωνίας, σένα αγαπούν ακόμη,

σένα οι ψυχές των ενθυμούνται ακόμη.

Σαν ξημερώνει επάνω σου πρωί αυγουστιάτικο

την ατμοσφαίρα σου περνά σφρίγος απ’ την ζωή των

και κάποτ’ αιθερία εφηβική μορφή

αόριστη, με διάβα γρήγορο,

επάνω από τους λόφους σου περνά».

Το «Έτος του σκύλου» είναι μια ανθολόγηση από το έργο του, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις manifesto (2024), με επιμέλεια και πρόλογο του υπογράφοντα.

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΚΛΕΟΠΑΣ