Η μεθοδολογία της συγκάλυψης

Τα κυρίαρχα ΜΜΕ δεν προσπαθούν να μας πουν τι να σκεφτούμε (με εξαιρέσεις), αλλά διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο σκεφτόμαστε.

Από το 1988 οι Noam Chomsky και Edward Herman, επισήμαναν ότι ο σκοπός των κυρίαρχων Μέσων δεν είναι η συμβολή στη διεξαγωγή σοβαρού κοινωνικού διαλόγου, αλλά η ενσωμάτωση της κυρίαρχης ιδεολογίας.

Πολλοί υποστηρίζουν ότι έχουν αναπτύξει μία ιδιαίτερη δεξιότητα. Θεωρούν ότι είναι άτρωτοι απέναντι στην επιρροή των ΜΜΕ, μπορούν να την αντιληφθούν και να την αντιμετωπίσουν. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές κάνουν λάθος.

Τα κυρίαρχα ΜΜΕ δεν προσπαθούν να μας πουν τι να σκεφτούμε (με εξαιρέσεις), αλλά διαμορφώνουν το πλαίσιο μέσα στο οποίο σκεφτόμαστε. Από το 1988 οι Noam Chomsky και Edward Herman, επισήμαναν ότι ο σκοπός των κυρίαρχων Μέσων δεν είναι η συμβολή στη διεξαγωγή σοβαρού κοινωνικού διαλόγου, αλλά η ενσωμάτωση της κυρίαρχης ιδεολογίας.

Οι Chomsky και Herman, υποστήριξαν ότι «Το Μοντέλο της Προπαγάνδας», επιτυγχάνεται με τη λειτουργία πέντε φίλτρων μέσα από τα οποία, καθορίζονται οι όροι του διαλόγου, αποφασίζεται τι επιτρέπεται στους πολίτες να βλέπουν, να ακούν και να σκέφτονται. Τα φίλτρα είναι: 1. Το μέγεθος και η ιδιοκτησία των μεγάλων ομίλων 2. Το οικονομικό μοντέλο που στηρίζει τη λειτουργία τους στη διαφήμιση 3. Η εξάρτηση από τις κυβερνητικές ή επιχειρηματικές «πηγές» 4. Οι αφανείς «εκπρόσωποι» που υπερασπίζονται τις απόψεις τους και 5. Το φίλτρο της ιδεολογίας.

Και αν αυτό μοιάζει για κάποιους παλιό ή πολύ θεωρητικό, μπορούμε να σκεφτούμε πως παρουσιάζεται η μείωση της φορολογίας στα μερίσματα, η αφορολόγητη μεταβίβαση της μεγάλης περιουσίας, η ιδιωτικοποίηση της Υγείας και της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Μπορούμε να σκεφτούμε τη λειτουργία της «λίστας Πέτσα», τους «ανεξάρτητους πανελίστες» που θα τους δούμε υποψήφιους ευρωβουλευτές, την ομοιομορφία της κυρίαρχης άποψης.

Αν οι θεωρίες συνεχίζουν ακόμα να μας φαίνονται πολύ μαρξιστικές, ας δούμε τι είπε ο Βαγγέλης Βλάχος, αδερφός του Βάϊου που έχασε τη ζωή του στα Τέμπη, σε σχετική εκδήλωση της Νέας Αριστεράς την Πέμπτη 28 Μαρτίου. Ο Βαγγέλης, με τη σοφία του πόνου και την βαθιά ανάγκη για δικαιοσύνη, περιέγραψε μέσα από την προσωπική του εμπειρία τη μεθοδολογία της συγκάλυψης στην υπόθεση των Τεμπών, διακρίνοντας τρία επίπεδα.

Το πρώτο επίπεδο συγκάλυψης εκδηλώθηκε στο πεδίο του δυστυχήματος, «με την αλλοίωση του χώρου, την απομάκρυνση ακόμη και ανθρώπινων υπολειμμάτων» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά αλλά και με το κυριολεκτικό μπάζωμα. Το δεύτερο επίπεδο διαδραματίστηκε στο κοινοβούλιο, όπου η ισχυρή αυτοδυναμία της κυβέρνησης, όπως τόνισε, της πρόσφερε τη δυνατότητα να ελέγξει όλες τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες που θα οδηγούσαν στη διερεύνηση πολιτικών ή ποινικών ευθυνών των υπουργών της.

Και πάνω από αυτά, το επικοινωνιακό πέπλο της συγκάλυψης. Ένας ολόκληρος μηχανισμός τέθηκε σε λειτουργία, προκειμένου να στρέψει την προσοχή οπουδήποτε αλλού πέρα από τις ευθύνες της κυβέρνησης και χρησιμοποιήθηκαν όλα τα μέσα. Μονταζιέρες, επικοινωνιακή διαχείριση, κανάλια, εφημερίδες, social media, στρατιές επώνυμων και ανώνυμων troll, απειλές σε συγγενείς θυμάτων και φυσικά πάρα πολλά χρήματα, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι από τη στιγμή που προκηρύχθηκαν εκλογές εξαφανίστηκε από τα κανάλια ακόμη και η λέξη Τέμπη.

Ένας ολόκληρος μηχανισμός παραμένει σε λειτουργία, χρησιμοποιεί τα φίλτρα των Chomsky και Herman ώστε να διαμορφώνει τις συνθήκες συγκάλυψης, έτσι ακριβώς όπως τις περιέγραψε βιωματικά ο κ. Βλάχος.

Ένα μόνο, τυχαίο παράδειγμα το αποδεικνύει. Την Πέμπτη το πρωί, τελευταία μέρα της συζήτηση στο Κοινοβούλιο για την πρόταση δυσπιστίας, ο εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στο στούντιο πρωινής τηλεοπτικής εκπομπής και ξεκινάει η συζήτηση για το θέμα.

Μάλλον ξεκινάει η συζήτηση για να αλλάξουμε θέμα.

Με επιμονή των δημοσιογράφων, συμπερασματικές ερωτήσεις και βεβαιότητα ότι η αντιπολίτευση δεν ενδιαφέρεται για τα Τέμπη, αλλά για το πώς θα πληγεί η κυβέρνηση, με διαμορφωμένη αντίληψη που έμοιαζε να έχει παραχθεί από τα κυβερνητικά nonpaper, επιχείρησαν να αποδομήσουν τη διαδικασία και τα κατάφεραν, γιατί μέσα στη βαβούρα που δημιούργησαν, δεν συζητήθηκε τίποτα ουσιαστικό. Όπως άλλωστε συμβαίνει καθημερινά.

Κυριάκος Αργυρόπουλος: