Αποχαιρετώντας την Αγλαΐα Παπουτσάνη – Καραμάνου

Την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024  θρηνήσαμε και αποχαιρετήσαμε με μεγάλη οδύνη, θλίψη και σεβασμό, μία ξεχωριστή Κυρία και παράλληλα  μία φωτεινή και χαρισματική προσωπικότητα. Τη αγαπημένη μας Αρχαιολόγο και Διευθύντρια Αγλαΐα  Παπουτσάνη - Καραμάνου

Εκπροσωπώντας την πρώην Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κέρκυρας και Θεσπρωτίας (Η΄Ε.Π.Κ.Α) νοιώθω βαθειά  ανθρώπινα και συναδελφικά το χρέος να  αναφερθώ και να αποτίσω αυτόν τον ελάχιστο φόρο τιμής στην λατρεμένη συνάδελφο και φίλη μας Αγλαΐα,  η οποία για πολλά χρόνια και κατά μεγάλα διαστήματα υπήρξε Προϊσταμένη της εν λογω Υπηρεσίας.

Είναι κοινώς αποδεκτή η αλήθεια, ότι, αυτά τα χρονικά διαστήματα που προΐστατο η Αγλαΐα, ήταν τα καλύτερα χρόνια που γνώρισε η Αρχαιολογική Υπηρεσία από κάθε άποψη. Τα Μουσεία και το  Αρχαιολογικό εν γένει έργο και στην Κέρκυρα και στη Θεσπρωτία γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη και άνθηση.

Βέβαια το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης ήταν η μεγάλη της αγάπη και αφοσιώθηκε  πραγματικά με πολύ ζέση  και πάθος από τα πρώτα   χρόνια που  ήρθε στην Κέρκυρα, ακολουθώντας την καρδιά της και την αγάπη της για τον Πάνο Καραμανο, με τον οποίο δημιούργησαν μια πανέμορφη και ευτυχισμένη οικογένεια.

Από πολύ νωρίς, και στα πρώτα  ακόμα στάδια της εν γένει οργάνωσης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας στην Κέρκυρα, ανέλαβε σε πολύ δύσκολες συνθήκες και αντιξοότητες και  αγωνίστηκε, οργάνωσε και ανέδειξε τις μοναδικές στην Ελλάδα εκθέσεις  των συλλογών που ταυτίζονται με τον Ασιατικό  πολιτισμό στο κτίριο των Παλαιών Ανακτόρων.

Πέτυχε  με πεισματική προσωπική αποφασιστικότητα, ευρύτητα πνεύματος,  πρωτοβουλίες  και εργατικότητα την ανεξαρτησία  του εν λογω μουσείου από την Η΄ Ε.Π.Κ.Α.  Έτσι, βάζοντας γερά τα θεμέλια,  ξεκίνησε μια πορεία θεαματικής ανόδου και ανάπτυξης του μουσείου σταδιακά μέχρι την συνταξιοδότηση της. Στη συνέχεια, έδωσε τη σκυτάλη με  περισσή αγάπη και γενναιοδωρία και με  όλες τις λεπτομέρειες από το απόσταγμα της γνώσης και της σοφίας της  στην κ. Δέσποινα Ζερνιώτη, νυν Διευθύντρια, που ομολογουμένως το έχει απογειώσει με τις γνώσεις, τις ικανότητες, την εξωστρέφεια και την κοινωνικότητα της, που έχουν ως αποτέλεσμα την εκρηκτική επισκεψιμότητα του.

Και βέβαια το Μουσείο Ασιατικής Τέχνης ήταν μία εμπειρία που τη σημάδεψε.Με πυξίδα τα ιδανικά της, ταυτίστηκε βιωματικά με τις ιδέες και τα μηνύματα ενός άγνωστου αλλά πολύ ενδιαφέροντος πολιτισμού, μελετώντας συνεπαρμένη τα γλυπτά της Γκαντάρας, για να δείξει κυρίως με απτά τεκμήρια την εξάπλωση και την επίδραση της τέχνης του ελληνικού πολιτισμού στα βάθη της Ασίας από τα στρατεύματα του Μ. Αλεξάνδρου.

Με το ίδιο πάθος, όραμά και αφοσίωση εργάστηκε και για την εξ αρχής ίδρυση του μουσείου του Μον Ρεπό, που, από μια εγκαταλελειμμένη και ερειπωμένη βασιλική έπαυλη, μετέτρεψε σε περίλαμπρο μουσείο με βράβευση και μεγάλη επίσης επισκεψιμοτητα. Και αυτό το όραμα το έκανε πράξη με έναν μοναδικό συνδυασμό γνώσεων, αποφάσεων και καλών συνεργασιών.

Πέραν όμως από το υψηλό και  πολυσχιδές έργο της για τον πολιτισμό της Κέρκυρας η Αγλαΐα μας ήταν μια πολύπλευρη προσωπικότητα που σε κέρδιζε από την πρώτη στιγμή με το ευγενικό της χαμόγελο και το διεισδυτικό της βλέμμα, με τη μοναδική καλοσύνη και ευαισθησία και τη σπάνια  εργατικότητα και εξυπνάδα της. Αναμφίβολα πέτυχε να θέσει τη δική της ανεξίτηλη προσωπική σφραγίδα στον πολιτισμό της Κέρκυρας με την ανεκτίμητη  προσφορά  και δράση της.

Κυρίως όμως με το ίδιο πολιτισμό  και ευαισθησίες  αντιμετώπιζε  τους ανθρώπους, όλους εμάς που είμαστε γύρω της, με όρους αξιοπρέπειας, εμπιστοσύνης, αγάπης, δοτικότητας, υποστήριξης και αγκαλιάς που άγγιζε και διαπερνούσε όλους  μας στη συλλογική μας καθημερινότητα.

Αυτό  ήταν  το  πιο σπουδαίο χάρισμα και ο πλούτος της ύπαρξής της, ο μεγάλος μας σύμμαχος στις μεγάλες και στις μικρές μάχες που είχαμε κάθε μέρα μπροστά μας. Μας συμβούλευε, μας καθοδηγούσε μας αγκάλιαζε με μια γενναιόδωρη πίστη στον καθένα με αποτέλεσμα να αναπτυχθεί  μια άριστη και ειλικρινής μεταξύ μας συνεργασία, όπου, έστω και αν  υπήρχαν μικροδιαφωνίες ως προς χειρισμούς ή και αποφάσεις, αυτό που υπερείχε ήταν ο αλληλοσεβασμός η αλληλοβοήθεια και τα θεαματικά αποτελέσματα αυτής συνεργασίας που χαιρόμαστε όλοι μαζί στο τέλος.

Ένας τέτοιος σπάνιος και αναντικατάστατος άνθρωπος  ήταν η Αγλαΐα  Παπουτσάνη - Καραμάνου. Ένας άνθρωπος που φώτισε μοναδικά την περιπέτεια του κερκυραϊκού πολιτισμού, τον διαμόρφωσε με την ματιά της, ευεργέτησε τον τόπο με τη σκέψη, τις γνώσεις και κυρίως με το έργο της.

Μας ενέπνευσε όλους και μας δίδαξε με μεγαλείο ψυχής, μέσα από την οραματική, πολυσχιδή και υποδειγματική της δουλειά, αλλά πάνω απ όλα μέσα από την διεισδυτική και αποκαλυπτική της ματιά  τη σύνδεση της κληρονομιάς μας με το σήμερα  Επί πλέον  τη σύνδεση του πολιτισμού μας με άλλους μακρινούς ασιατικούς  πολιτισμούς και φώτισε την ταυτότητά και καθόρισε την πορεία μας στο χρόνο και στον τόπο όλων όσων εργαστήκαμε κοντά της.

Για όλα αυτά της οφείλουμε, αποχαιρετώντας την με πολλή συγκίνηση, ένα μεγάλο «Ευχαριστώ»!

Και ολόκληρη  η Κέρκυρα πρέπει να  της χρωστάει βαθειά ευγνωμοσύνη. Για το έργο αλλά κυρίως για και τον σπόρο που έσπειρε και που θα γονιμοποιεί τη σκέψη και το έργο των μελλοντικών γενιών.

Αγλαΐα δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ, θα μείνεις αλησμόνητη και αθάνατη στη μνήμη μας, στην ψυχή και στην καρδιά μας!

Αιωνία σου η μνήμη!

Κατερίνα Κάντα-Κίτσου