Αμερικανικές ναυτικές ασκήσεις την άνοιξη του 1989 στην Κέρκυρα

ΤΟΥ ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΤΖΗΚΑ

Το χειμώνα του 1889-90 αμερικανική πολεμική ναυτική μοίρα με την ονομασία «Μοίρα της Εξέλιξης» Squadron of Evolution γνωστή και ως «Λευκή μοίρα» White Squadron αποτελούμενη από τα νεότευκτα πλοία USS Atlanta, USS Boston, USS Chicago και USS Yorktown με διοικητή τον υποναύαρχο John G. Walker εισπλέει, στο πλαίσιο εκπαιδευτικών αποστολών που περιελάμβαναν ασκήσεις ελιγμών, σινιάλων, αποβατικών ενεργειών και βολών, στη Μεσόγειο.

Μετά από ολιγοήμερες στάσεις στην Καρθαγένη και το Mahón στη Μινόρκα της Ισπανίας, στην Τουλόν και τη Βιλφράνς-συρ-Μερ της Γαλλίας και τη Λα Σπέτσια της Ιταλίας η μοίρα καταπλέει στο Ιόνιο και ναυλοχεί στα νερά της Κέρκυρας στις 25 Μαρτίου. Η Κέρκυρα δεν ήταν τυχαίος προορισμός καθώς εδώ, λόγω της περιορισμένης εμπορικής ναυτικής κίνησης, η ελληνική κυβέρνηση επέτρεπε τη διεξαγωγή πολεμικών ασκήσεων σε ξένες δυνάμεις, χωρίς τους συνήθεις περιορισμούς που επιβάλλονταν σε τέτοιες περιπτώσεις. Ο ναύαρχος Walker δεν έχασε χρόνο και διέταξε την έναρξη των ασκήσεων την επόμενη κιόλας ημέρα. Αυτές ήταν βολές κατά θαλάσσιου στόχου. Τα πλοία είχαν αγκυροβολήσει μισό μίλι ανοιχτά του λιμένα της Κέρκυρας και στήθηκαν στα ανοιχτά δυο στόχοι, ένας σε απόσταση 1500 γιαρδών (1371.6μ.) για τα βαριά πυροβόλα και έναν στις 1000 γιάρδες (914.4μ.) για τα μικρότερα πολυβόλα. Παρατηρητές σε βάρκες στα δεξιά των στόχων και πάνω στη ναυαρχίδα Chicago σημείωναν τις πορείες των βλημάτων, τις γωνιακές αποστάσεις τους από το στόχο και τις αποκλίσεις από αυτόν. Όλες οι πληροφορίες καταγράφονταν λεπτομερώς ώστε να υπάρξει πλήρη αξιολόγηση των ικανοτήτων των στοχευτών ανά πλοίο. Οι άνδρες συμμετείχαν στην άσκηση με ενδιαφέρον και ζήλο και τα αποτελέσματα ήταν εξαιρετικά, με συνέπεια κάποιοι αξιωματικοί να βραβευτούν.

Οι στόχοι ήταν τριγωνικές σχεδίες με έναν ιστό ύψους 12 ποδών ( 4μ.) από την κορυφή του οποίου κρεμόντουσαν τρία τριγωνικά πανιά μέχρι τις γωνίες της σχεδίας. Έναν κυκλικός στόχος ήταν ζωγραφισμένος σε κάθε πανί και η σχεδία, που ήταν αγκυροβολημένη στην απαιτούμενη απόσταση, εμφάνιζε πάντα μια τριγωνική πλευρά στραμμένη προς τους στοχευτές. Τα πληρώματα παρακολουθούσαν με προσήλωση τη διαδικασία και σε κάθε πετυχημένη βολή ζητωκραύγαζαν και χειροκροτούσαν καθώς ο στόχος τινασσόταν σε μεγάλες αποστάσεις.

Όταν οι βολές των πλοίων έλαβαν τέλος όλα τα πολυβόλα των λέμβων στήθηκαν στις πλώρες των πλοίων που ανήκαν και έβαλλαν κατά του κοντινού στόχου των 1000 γιάρδων. Σημειώσεις κρατήθηκαν και για αυτές τις βολές.

Η επόμενη άσκηση ήταν με φορητά όπλα στην ξηρά. Τρία πεδία βολής κατασκευάστηκαν στο νησί του Βίδο όπου κάθε άνδρας και αξιωματικός της μοίρας έπρεπε να ρίξει 24 βολές με το τυφέκιο Lee–Metford σε απόσταση 100 και 200 γιάρδων (91.5, 183μ.). Τα αποτελέσματα κρατούνταν με επιμέλεια και δόθηκε αναλυτική αναφορά στον ναύαρχο με τα ποσοστά επιτυχίας για κάθε άνδρα ανά πλοίο.

Ρίχτηκαν επίσης 18 βολές ανά άνδρα με το νέο περίστροφο τύπου Colt του σε απόσταση 35 γιάρδων (32μ.).

Από νωρίς το πρωί μέχρι τη δύση του ηλίου οι άνδρες ήταν απασχολημένοι στην άσκηση χωρίς διακοπή. Πολλές καλές βολές σημειώθηκαν και πολλοί άνδρες βελτίωσαν σημαντικά τη στόχευση τους.

Στο μεταξύ μια ταξιαρχία πεζοναυτών είχε οργανωθεί και όταν οι βολές ολοκληρώθηκαν ένα σώμα 687 ανδρών αποβιβάστηκε στο Βίδο. Αποτελούσαν τρία τάγματα πεζικού τεσσάρων λόχων το καθένα, ένα λόχο πεζοναυτών και δύο ναυτών. Ένα τάγμα πυροβολικού με τέσσερα πολυβόλα τύπου Gatling και τέσσερα ελαφρά τηλεβόλα 10λιβρών, ένας λόχος σκαπανέων, νοσοκομειακές μονάδες και σώματα επιμελητείας καθώς και ένα όχημα μεταφοράς πυρομαχικών. Μετά την αποβίβαση η ταξιαρχία έλαβε θέσεις στην κορυφογραμμή του νησιού με το πυροβολικό παραταγμένο στα πλάγια και επιδόθηκε σε τακτικές μάχης.

Η ταξιαρχία αναπτύχθηκε σε τρεις γραμμές και μια τέταρτη γραμμή εφεδρείας. Ένας λόχος από κάθε τάγμα προωθήθηκε σε φάλαγγα τεσσάρων ανδρών για να σχηματίσουν την πρώτη γραμμή. Όταν προχώρησαν σε μεγάλη απόσταση διατάχτηκαν να διασπαρούν και να συνεχίσουν την προώθηση. Όταν υποτίθεται πως βρέθηκαν υπό εχθρικά πυρά αναπτύχθηκαν σε λεπτή γραμμή με τον κάθε λόχο να καλύπτει το μέτωπο του τάγματός του. Η δεύτερη και η τρίτη γραμμή σχηματίστηκαν και προωθήθηκαν με τον ίδιο τρόπο στις κατάλληλες αποστάσεις στα μετόπισθεν. Διμοιρίες οκτώ ατόμων υπό ένα διμοιρίτη διατηρήθηκαν αδιάσπαστες και υπό έλεγχο καθ' όλη τη διάρκεια. Όταν μια γραμμή ενισχυόταν από την γραμμή που βρίσκονταν πίσω της οι διμοιρίες των δύο γραμμών εκπαιδεύονταν στο να καλύπτουν τα κεντρικά διαστήματα και οι διμοιρίες της πίσω γραμμής συμπλήρωναν τα κενά που αφήνονταν στην πρώτη γραμμή. Κατά τον τρόπο που διατηρούνταν οι διμοιρίες και καθώς το μέτωπο του κάθε τάγματος καλύπτονταν από τους λόχους του, τα τάγματα δεν συγχέονταν στο πεδίο της μάχης. Οι άνδρες πυροβολούσαν κατά τη διάρκεια με διαταγή των αρχηγών τους συνηθίζοντας έτσι να δρουν υπό έλεγχο. Αυτές οι μέθοδοι ήταν σε πλήρη εναρμόνιση με τις σύγχρονες τακτικές.

Οι ναύτες και οι πεζοναύτες συμμετείχαν στην άσκηση με ενθουσιασμό καθώς η δεκαπενθήμερη εξάσκηση στις ακτές της Βιλφράνς τους είχαν προετοιμάσει καλά σε ασκήσεις της ταξιαρχίας. Είναι σημαντική η δουλειά που γίνεται σε τέτοιου είδους αποστολές της μοίρας που αποδεικνύουν την πολύτιμη προσφορά στην εκπαίδευση ανδρών και αξιωματικών στις ενέργειες των ναυτικών πολεμικών επιχειρήσεων.

Όταν η τρίτη γραμμή διατάχθηκε να προωθηθεί και να πλησιάσει τη γραμμή μάχης ήχησε το σήμα της εφόδου και οι τρεις γραμμές ενωμένες με τις διμοιρίες τους αδιάσπαστες εξαπολύθηκαν μπροστά με μια κραυγή κατά του φανταστικού εχθρού. Ήχησε τότε το σήμα της ανασύνδεσης και η ταξιαρχία ανασχηματίστηκε.

Έξι φορές δοκιμάστηκαν αυτές οι ασκήσεις ελιγμών καθώς και παρατάξεις γραμμών σε μαζική διάταξη. Μετά από μερικές κινήσεις της ταξιαρχίας την επιθεώρηση από τον διοικητή της ταξιαρχίας τα τάγματα επιβιβάστηκαν στα πλοία.

Δεν ξοδεύτηκε χρόνος σε παρελάσεις και επιδείξεις. Οι ασκήσεις συνεχίστηκαν αδιάκοπα, εφόσον το επέτρεπε ο καιρός και μετά από 20 μέρες η μοίρα απέπλευσε. Το Boston και το Atlanta για τη Μεσσήνη της Σικελίας και το Chicago με το Yorktown για τη Μάλτα.

Το γεγονός δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό αλλά είναι μάλλον βέβαιο πως οι κερκυραίοι θα είχαν εντυπωσιαστεί από τη οπλική δύναμη των θηρίων του αμερικανικού στόλου. Φωτογραφίες και άρθρα δημοσιεύτηκαν σε αμερικανικές εφημερίδες.