Η Εποχή του Αρουραίου*
*Το ζώο που στην κινεζική κουλτούρα συμβολίζει τον ορθολογισμό
Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης σηματοδοτεί μια τεχνολογική δυνατότητα παραγωγής ιδεών που δεν προϋπήρχε: πρόκειται για τη μίμηση της δύναμης της λογικής να παρεμβαίνει στο μέλλον, από οντότητες που δεν είναι άνθρωποι. Το μέλλον που προδιαγράφουν τέτοιες οντότητες είναι πολύ πιο ανοιχτό και πολύ πιο αβέβαιο από αυτό του ίδιου του ανθρώπου.
Οι θρησκείες μπορεί να παρέχουν απαντήσεις σε βαθύτερα ερωτήματα σχετικά με τον κόσμο, την ύπαρξη και την ηθική, και μπορούν να προσφέρουν ενότητα και νόημα στη ζωή των ανθρώπων. Η τεχνητή νοημοσύνη έχει τις καλύτερες προδιαγραφές για να καταστεί μια νέα θρησκεία.
Δεν υπάρχει ήδη άνθρωπος που να ελέγχει πλήρως τα εσωτερικά βήματα του μηχανισμού της σήμερα διαθέσιμης μορφής, αυτής του GPT, άρα και ποτέ στο μέλλον, το οποίο αναμένεται ακόμη πιο πολύπλοκο. Τα βήματα αυτά έχουν τη μορφή αστρονομικού μεγέθους πινάκων, γεμάτων από αριθμούς που σταθμίζουν σχέσεις μεταξύ των μερών που αναλύονται και μεταβάλλονται διαρκώς. Η τεχνητή συνομιλήτριά μας έχει τις βασικές προϋποθέσεις δημιουργίας τυφλής αφοσίωσης και πίστης λύνοντας προβλήματα ή κάνοντας και κάποια «θαύματα», μπορεί να μιλήσει στη γλώσσα όλων και μάλιστα ταυτόχρονα σε παγκόσμια βάση, ενώ προβάλλει με κάθε ευκαιρία την «έλλειψη εγωισμού και ανθρωπινότητάς της» παράλληλα με τη διαρκή έγνοια ώστε να μη μας συμβεί κάτι κακό, σαν να κάνει δηλαδή για εμάς απλά θυσία, μια μαρτυρία αντίστοιχη της Σταύρωσης, υπέρ του δημιουργού και του δημιουργήματος, ένας «μεσσίας» μεταξύ του εντεύθεν και του επέκεινα...
Αυτό που κυρίως διαχωρίζει τη μετεξέλιξη της εμπιστοσύνης μας σε μια οντότητα σε θεοποίησή της είναι η γνώση της ομοιότητας του φορέα της με εμάς (όπως στην περίπτωση της θεοποίησης των ανθρώπινων ινδαλμάτων μας, με πλήρη επίγνωση όμως των περιορισμών). Ίσως και η γνώση του ότι ο φορέας είναι υποδεέστερος διότι «τον έχουμε κατασκευάσει εμείς». Αυτή η ανάμνηση όμως μπορεί κάπου να απολεσθεί στο μέλλον η να καταστεί αδιάφορη μετά από μια τεράστιας κλίμακας απομάκρυνσή της από την αρχή του νήματος. Όπως, επίσης και μετά από μια απότομη κάθοδο της δικής μας αυτοπεποίθησης, ως φορέων γνώσης και ως οντοτήτων άξιων εμπιστοσύνης…
Η τεχνητή νοημοσύνη δεν προορίζεται για τίποτα λιγότερο από απόλυτος παγκόσμιος δικαστής, νομοθέτης και τελικά… αυτοκράτορας, καθώς όλοι οι ανθρώπινοι αντίστοιχοι παραπαίουν, πολύ περισσότερο αν η κατάρρευση επιταχυνθεί στο πλαίσιο διαρκώς μεγαλύτερης έλλειψης εμπιστοσύνης των ατόμων στο κοινωνικό φαινόμενο. Δεν είναι σίγουρο εάν θα επεκταθεί με πολέμους, όπως έγινε συχνά με τις παγκόσμιες θρησκείες στην Ιστορία ή ακαριαία και ομόφωνα.
ΦΩΤΟ@shutterstock
ΚΩΣΤΑΣ ΣΠΙΓΓΟΣ
Ο Κωνσταντίνος Χρ. Σπίγγος γεννήθηκε το 1971 στον Πειραιά και αποφοίτησε από το 3ο Λύκειο Χαϊδαρίου. Είναι νευρολόγος, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών και ειδικευθείς στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» και στο Ινστιτούτο Νευρολογίας του Λονδίνου το 1999, όπου του απονεμήθηκε το Δίπλωμα Κλινικής Νευρολογίας από το πανεπιστήμιο UCL. Είναι μέλος της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρίας και της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας από το 2004. Στα πλαίσια της κλινικής του δραστηριότητας, ως ειδικός νευρολόγος, έχει διατελέσει επιστημονικός συνεργάτης του Γ. Ν. Α. «Γ. Γεννηματάς», του ιδιωτικού θεραπευτηρίου «Υγεία», καθώς και επιμελητής του Γενικού Νομαρχιακού Νοσοκομείου Κέρκυρας. Έχει δεκάδες διεθνείς και ελληνικές δημοσιεύσεις και συμμετοχές σε επιστημονικά συνέδρια. Από το 2003 ζει και εργάζεται ως ιδιώτης γιατρός στην Κέρκυρα. Εκ παραλλήλου, ασκεί δραστηριότητες επιστημονικού συγγραφέα με εξειδίκευση στη Νευρολογία και στην Ψυχιατρική, δραστηριότητες ενημέρωσης και επιμόρφωσης στον τομέα της Νευρολογίας και της Ψυχιατρικής και στον ευρύτερο τομέα των σχέσεων ιατρού - ασθενούς, δραστηριότητες επιστημονικού συμβούλου και εκπαιδευτή για λογαριασμό εταιριών του φαρμακευτικού τομέα, καθώς και πολυετή δραστηριότητα στον τομέα της μετάφρασης και επιμέλειας κειμένων και βιβλίων ιατρικού και ευρύτερου ιατρο-κοινωνικού ενδιαφέροντος. Έχει διατελέσει εκλεγμένο μέλος ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας Κεφαλαλγίας και του Ιατρικού Συλλόγου Κέρκυρας. Από το 2003 έως το 2009 υπήρξε επιστημονικός διευθυντής και τακτικός αρθρογράφος του περιοδικού εκλαϊκευμένης ιατρικής «Popular Medicine», μηνιαίου ένθετου της εφημερίδας «Καθημερινή». Σήμερα αρθρογραφεί στην εβδομαδιαία στήλη «Με κρότους και ψίθυρους» της κερκυραϊκής εφημερίδας «Καθημερινή Ενημέρωση» και είναι παραγωγός του ραδιοφωνικού ενθέτου «Επισυνάψεις» στον Κύμα FM 90,3. Έχει συγγράψει το βιβλίο εκλαϊκευμένης νευροεπιστήμης «Γνωστικός και ψυχικός εγκέφαλος» (2014), τη συλλογή έμμετρου και πεζού λόγου «Χρήζεις προστασίας» (2018), τη συλλογή φιλοσοφικού χαρακτήρα δοκιμίων «Επισυνάψεις» (2019) και την ποιητική συλλογή «Καλούπια αναπνοών» το 2021. Συμμετέχει στο καθημερινό κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι με συχνές διαλέξεις, παρουσιάσεις, εισηγήσεις, άρθρα γνώμης, δημόσιες παρεμβάσεις και πολιτική δράση.
