Κυριακή 22.12.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Απάνω μου έχω πάντοτε στη ζώνη μου σφιγμένο*

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ
03 Μαΐου 2024 / 11:28
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΙΤΗΣ

Παγκόσμια ημέρα της ελευθεροτυπίας! Πόσο τυχαία να είναι η σύμπτωση της επιλογής κομματιού στο spotify με μια τζαζ εκδοχή του parole, parole, στο φινάλε της σύνταξης αυτού του αρθριδίου;

Η ελευθερία του Τύπου είναι ζητούμενο. Η παρατήρηση δεν έχει να κάνει μόνον με την τρέχουσα φιλολογία, την ποιότητα της ελληνικής Δημοκρατίας και τα συμπαρομαρτούντα. Σχετίζεται αναγκαστικά με την αναπόφευκτη μετατροπή των υπηρεσιών πληροφοριών και επικοινωνίας σε προϊόντα, υποκείμενα σε αξιολόγηση/τιμολόγηση σύμφωνα με την απόδοσή τους στην αγορά. Κύριο και βασικό κριτήριο για την κυκλοφορία τους, που δεν αντανακλάται σε κάθε περίπτωση στο δικαίωμα στην πληροφόρηση και την επικοινωνία. 

Η μακρά περίοδος της κυριαρχίας των αγοραίων αξιών στην συμβίωσή τους με την ελευθεροτυπία βρίθει συγκρούσεων, που αποδεικνύουν τον αρχικό συλλογισμό. Στο πλαίσιο αυτών ακριβώς των συγκρούσεων ξεχωρίζουν οι σκαπανείς της ελευθεροτυπίας όταν υπερασπίζονται, ακόμα και με την ίδια τους τη ζωή, την υπόθεση και το δικαίωμα. Και με κάθε αφορμή αλλά και κάθε τέτοια μέρα μνημονεύονται ως Προμηθείς, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογική αναφορά στην αναγκαία θυσία για την εξέλιξη.

Στο πλάι αλλά όχι στο περιθώριο αυτής της δραματικής περιγραφής, υπάρχει η καθημερινότητα για εκατομμύρια υπηρετούντες την ελευθεροτυπία στον Πλανήτη. Μια ερωτική σύνδεση με την έρευνα και τον δημόσιο λόγο, για άλλους με την πρώτη ματιά και γι' άλλους συν τω χρόνω. Όπως και νάχει όμως, η δημοσιογραφία είναι περισσότερο τρόπος ζωής παρά επάγγελμα. Κι αυτό καθορίζεται από την δημόσια έκθεση, κατάσταση για πολλές καρδιακές σφίξεις και ανάλογη κυκλοφορική πίεση. Εξαντλητικές, συχνά, συγκινήσεις. Οξείες διαπροσωπικές σχέσεις. Δεοντολογική επαγρύπνηση ως επιταγή αλλά και ως ερινύα. Μονόδρομες ερωτικές εντάσεις εφόσον συχνά αντανακλάται η δημόσια ιδιότητα στα μάτια των αποδεκτών και με όρους θαυμασμού. Για πολλούς εκ των πομπών, αυτή ακριβώς η επιδιωκόμενη κατάσταση, συνιστά αρχετυπική προσδοκία αναγνώρισης, μείζον κίνητρο καθοσιώσεως, εσωτερική ανάγκη!

Η κυριότερη αλλοίωση της δημοσιογραφίας προκύπτει από την σύγχυση της έννοιας με τις δημόσιες σχέσεις. Εάν μάλιστα αυτές οι σχέσεις διαπλέκονται με οικονομικές επιδιώξεις, εξουσίας και κατίσχυσης επί των ανθρωπίνων σχέσεων, τις οποίες υποτίθεται πως υποστηρίζει, εύκολα συνάγεται η αντιποίηση. Αναλόγως του εύρους που αυτή απαντάται στις καθημερινές μας, είναι δυνατόν να καταλήγει σε ολική συκοφάντηση του κλάδου και των ανθρώπων του. Δεν είναι δίκαιο. Όχι μόνον για τη δημοσιογραφία αλλά για κάθε άνθρωπο ό, τι δουλειά και να κάνει, το τσουβάλιασμα.

Το ταξίδι στις ανθρώπινες σχέσεις και μάλιστα μ' έναν τέτοιο θεσμικό ρόλο, υπέχει χαρακτηριστικά συμβατικού ταξιδιού. Με τις συγκινήσεις, τις φουρτούνες αλλά και την πλήξη των λογκάδων πλόων με μπουνάτσα στη γραμμή των οριζόντων. Έκθεση στη γνώση προσώπων και πραγμάτων, που δοκιμάζει την ψυχούλα εκείνου που αναγκαστικά τη διαχειρίζεται ως απότοκο της επιλογής του. Κι όσο ιδεολογικός είναι ο προσανατολισμός τόσο το ταξίδι γίνεται αέναο, παύοντας να εννοιοδοτείται από το ναύλο. Γίνεται αυτονόητη και διαρκής ταυτοτική συμπεριφορά και έτσι μέχρι τέλους...

* Στη μνήμη της Οριάνας και του Λυκούργου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΙΤΗΣ

Είναι ο εκδότης - διευθυντής της Ενημέρωσης. Έχει σπουδάσει και εργαστεί ως μηχανικός και ηλεκτρονικός. Δημοσιογραφεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Έχει συνεργαστεί με σχεδόν όλες τις αθηναϊκές εφημερίδες. Διετέλεσε πρόεδρος του Συνδέσμου Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων, τον οποίον υπηρέτησε και από τη θέση του γενικού γραμματέα στο δ.σ. επί οκτώ χρόνια. Πιστεύει πως η ισχυρότερη ιδιότητα του δημοσιογράφου στην ενημέρωση είναι το ενδιαφέρον του για τα κοινά και στην επικοινωνία η έντιμη και ανιδιοτελής διαμεσολάβηση.