Κίσινγκερ 100

Είπαν να τα εκατοστίσει και η ευχή έπιασε. Για πολλούς, η ευχή ήταν κατάρα. Μάγος της διπλωματίας ή δαίμων; Προ 4 μηνών, είχε επισκεφθεί την Κίνα, όπου έγινε δεκτός με τιμές από τον πρόεδρο Σι. Τώρα η Κίνα τον αποχαιρετά, πάλι με τιμές. Το ταξίδι του έκπληξη, το 1971, στην κομμουνιστική Κίνα ήταν καθοριστικό για την αλλαγή των ισορροπιών υπέρ ΗΠΑ και εναντίον κομμουνιστικής Σοβιετικής Ένωσης. Κάποιοι εκτιμούν ότι η realpolitik του Κίσινγκερ οδήγησε στην μείωση της έντασης του Ψυχρού Πολέμου και στην αποτροπή του θερμού. Τον αποχαιρετά σήμερα ως «πραγματιστή» και ο πρόεδρος Πούτιν της Ρωσίας. Στα 99 και στα 100, ο Κίσινγκερ αντιτέθηκε σθεναρά στην «ιδεολογική» αντι-Ρωσική πολιτική του προέδρου Μπάιντεν.

Από την εποχή της διδ. διατριβής του (1957), το παν για τον Κίσινγκερ ήταν η μη διατάραξη της παγκόσμιας τάξης. Πέραν ηθικών κατηγοριών, πίστευε ότι ειρήνη και ηγεμονία εξασφαλίζονται με διεθνή σταθερότητα. Σταθερή τάξη σημαίνει προβλέψιμη συμπεριφορά των κρατών, είτε αυτά είναι δημοκρατίες είτε δικτατορίες. (Εμπιστευόταν ο Κίσινγκερ ακόμη και αιματηρές δικτατορίες τύπου Σουχάρτο στην Ινδονησία, τον οποίο και εξόπλιζε γενναία κατά την γενοκτονία του Αν. Τιμόρ, το 1975. Την ίδια «γενναιόδωρη» συμπεριφορά είχε επιδείξει και προς το φίλιο Πακιστάν κατά την γενοκτονία του Μπαγκλαντές, το 1971.)

‘Το Βιβλίο του Γέλιου και της Λήθης’ (1979) είναι το μυθιστόρημα του Μίλαν Κούντερα, που εξετάζει την φύση της λήθης: «Η δολοφονία του Αλιέντε έπνιξε τους αναστεναγμούς του Μπαγκλαντές στην λήθη, ο πόλεμος στην έρημο του Σινά έκανε τους ανθρώπους να ξεχάσουν τον Αλιέντε, η σφαγή της Καμπότζης έκανε τους ανθρώπους να ξεχάσουν το Σινά και ούτω καθεξής, μέχρι που τελικά αφήνουμε τα πάντα να ξεχαστούν.» Κάπως έτσι – προσθέτουμε εμείς – ξεχάστηκε και η Κυπριακή Τραγωδία και ο ρόλος του Κίσινγκερ, τότε (Γουοτεργκέιτ) υπερ-υπουργού ΗΠΑ, που βεβαίωνε τον Ιωαννίδη για καλές διαθέσεις της Τουρκικής εισβολής.

Τα εφέτος αποχαρακτηρισθέντα έγγραφα πεντηκονταετίας επιβεβαίωσαν επισήμως αυτό που, από το πραξικόπημα Πινοσέτ και την δολοφονία Αλιέντε, το 1973, όλοι ξέραμε. Ο Κίσινγκερ ήταν πίσω από όλα αυτά. Το 2000, η CIA είχε παραδεχθεί τον ρόλο της, το 1970,  στην απαγωγή του αρχηγού του Χιλιανού Στρατού, ο οποίος αρνείτο να βάλει τον στρατό να ματαιώσει την ορκωμοσία του εκλεγμένου σοσιαλιστή Αλιέντε.

Έκθεση του Πενταγώνου αναφέρει ότι «ο Κίσινγκερ ενέκρινε καθεμία από τις 3.875 βομβαρδιστικές επιδρομές στην  Καμπότζη, το 1969 και το 1970», καθώς και «τις μεθόδους για να κρατήσει τις εφημερίδες μακριά». (BBC 3/12/2023). Κίσινγκερ (σε αποχαρακτηρισμένες τηλεφ. συνδιαλέξεις): «Οτιδήποτε πετάει να χτυπάει οτιδήποτε κινείται. Το καταλάβατε;» Νεκροί 150.000. Κυρίως άμαχοι. (Οι ΗΠΑ έριξαν στην Καμπότζη 2 εκ. τόνους βομβών, όσους ακριβώς όλοι οι Σύμμαχοι κατά τη διάρκεια του Β' Παγκ. Πολέμου, περιλαμβανομένων των δύο ατομικών. Στόχος οι βορειο-Βιετναμέζοι, που είχαν κάνει βάση την ουδέτερη Καμπότζη.)

Ο πρώην πρωθυπουργός του Η.Β. Τόνι Μπλερ χαρακτήρισε τον άρτι ανελθόντα εις τους ουρανούς Κίσινγκερ «καλλιτέχνη της διπλωματίας, με μόνο κίνητρο την γνήσια αγάπη για τον ελεύθερο κόσμο». Ο Μπόρις Τζόνσον τον χαρακτήρισε «γίγαντα της διπλωματίας και της ειρήνης». Τον Δεκέμβριο του 1973, ο Κίσινγκερ (μαζί με τον Βιετναμέζο ομόλογό του) βραβεύθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης για τις ενέργειες για τον τερματισμό του πολέμου στο Βιετνάμ. Την ίδια χρονιά, λίγους μήνες πριν, το Time τον ανακήρυσσε πρόσωπο της χρονιάς.

Το εβραιόπουλο, φυγάς στα 15 από την ναζιστική Γερμανία, βρέθηκε ξανά, νεαρός Αμερικανός στρατιώτης τώρα, στην Γερμανία, να βοηθήσει στην μετα-χιτλερική διοίκησή της. Από την δεκαετία του 1950 σύμβουλος του πολιτικού και επιχειρηματία Νέλσον Ροκφέλερ, θα βρεθεί το 1968 στο στρατόπεδο του Νίξον, για να γίνει Σύμβουλος Ασφαλείας και, μετά, ΥΠΕΞ του 37^ου προέδρου των ΗΠΑ. Σύμβουλος όλων των προέδρων έκτοτε.

ΥΓ.1: «Ο Βίσμαρκ πίστευε στην σχετικότητα όλων των πεποιθήσεων. Στον κόσμο της realpolitik, καθήκον του πολιτικού είναι να εκτιμά τις ιδέες σαν δυνάμεις σε σχέση με όλες τις άλλες δυνάμεις, με κριτήριο το εθνικό συμφέρον, και όχι να οδηγείται από προκαθορισμένες ιδεολογίες.» (Kissinger 1994, ‘Diplomacy’.)

ΥΓ.2: Ο Κίσινγκερ ομνύει στην Συνθήκη της Βεστφαλίας των σύγχρονων εθνών-κρατών (1648), στην ισορροπία δυνάμεων του Κάστλερι και στην «νομιμότητα» του Μέτερνιχ (1815). Η τελευταία δεν συμβαδίζει απαραίτητα με την δικαιοσύνη. Πρέπει κάποιος να κατανοήσει την raison d’ état των ΗΠΑ στο εκτενές θεωρητικό έργο του Κίσινγκερ. Στον Ρισελιέ, Γάλλο καρδινάλιο και πρωθυπουργό, ο Κίσινγκερ διέκρινε τον ψυχρό υπολογισμό που οδηγούσε έναν καθολικό σε συμμαχίες με προτεσταντικά Γερμανικά κράτη εναντίον καθολικών. Η raison d’ état του Ρισελιέ, ακόμη κι αν παραβιάζονται αρχές της κρατούσας ηθικής, αντικαθιστούσε την μεσαιωνική ιδέα περί οικουμενικών αξιών και έκανε το διεθνές σύστημα σταθερό και προβλέψιμο. (Βέργος 2004, ‘Γεωπολιτική’, εκδ. Παπαζήση.)

ΦΩΤΟ@pixabay