Η ανάπλαση αλλάζει τον χαρακτήρα του άλσους στη Γαρίτσα

«Ήπιας μορφής ανάπλαση του Άλσους Γαρίτσας και Ανεμόμυλου και φιλικής στο περιβάλλον προβλέπει το σχέδιο του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων. Ειδικότερα, ως προς το Άλσος Γαρίτσας προβλέπεται να υλοποιηθεί σημειακή τροποποίηση της εσωτερικής διαδρομής πεζοδρόμου άλσους Γαρίτσας. Επίσης, οργάνωση πλατώματος ανάπαυσης και παιχνιδιών από την εσωτερική πλευρά της υφιστάμενης γεφυρούλας, εργασίες βελτίωσης της υφιστάμενης παιδικής χαράς, κατασκευή νέας πίστας σκέιτ, βελτίωση υπάρχοντος γηπέδου καλαθοσφαίρισης, τοποθέτηση έξι οργάνων γυμναστικής ενηλίκων, εργασίες επισκευής και ανακατασκευής του κτιρίου των τουαλετών, αντικατάσταση των σιδερένιων πάγκων με νέους, πλήρης αντικατάσταση του ηλεκτρολογικού εξοπλισμού και του δικτύου, τοποθέτηση νέων κάδων απορριμμάτων, ανακατασκευή της πλακόστρωσης στο παραλιακό πεζοδρόμιο της Γαρίτσας, αναβάθμιση χώρων πρασίνου, τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων και τοποθέτηση παγκακιών στους χώρους με τον χλοοτάπητα.   Ως προς το Άλσος Ανεμομύλου, προβλέπεται να υλοποιηθεί σημειακή τροποποίηση εσωτερικής διαδρομής πεζοδρόμου άλσους Ανεμομύλου, εργασίες βελτίωσης της υφιστάμενης παιδικής χαράς, κατασκευή νέων καθιστικών, πλήρης αντικατάσταση του ηλεκτρομηχανολογικού εξοπλισμού σύμφωνα με την μελέτη Η/Μ και αντικατάσταση των κάδων απορριμμάτων. Επίσης, προβλέπεται κατασκευή γηπέδων του παιχνιδιού Bocce, τοποθέτηση δύο τραπεζιών για επιτραπέζια αντισφαίριση-πιγκ-πογκ, διαμόρφωση χώρου εκδηλώσεων για προβολές/ διαλέξεις κλπ με κατασκευή τριών κερκίδων χαμηλού ύψους, τοποθέτηση έξι οργάνων γυμναστικής ενηλίκων, εργασίες επισκευής και ανακατασκευής του κτιρίου των τουαλετών, τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων και εργασίες πρασίνου. Σημειώνεται ότι η πράξη θα υλοποιηθεί με τρία υποέργα τα οποία αφορούν τη Διαμόρφωση – Ανάπλαση άλσους Γαρίτσας- Ανεμομύλου, την προμήθεια εξοπλισμού για την αναβάθμιση του άλσους Γαρίτσας- Ανεμομύλου και την Σωστική Αρχαιολογική Έρευνα. Υπενθυμίζεται ότι ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 2.080.000,00 ευρώ,  η σύμβαση κατασκευής του υπεγράφη με τον ανάδοχο στις 12 Ιανουαρίου, έχει δε προθεσμία εκτέλεσης  15 μήνες.  

Πηγή: www.corfuland.gr

Πιστεύουμε ότι η μελέτη αυτή αλλάζει τον χαρακτήρα του άλσους και αναιρεί την λειτουργία του ως χώρου απόλαυσης του πρασίνου. Στα καταστήματα που ήδη λειτουργούν με τραπεζοκαθίσματα επί του άλσους, τις παιδικές χαρές, τον ποδηλατόδρομο, το μπάσκετ, το αντλιοστάσιο, τις τουαλέτες, τη βρύση, τον υποσταθμό της ΔΕΗ, θα έρθουν να προστεθούν και άλλες κατασκευές όπως πίστα σκέιτ 900 τμ, κερκίδες, γήπεδα πετάνκ (εδαφοσφαίριση) κλπ. Για όλα τα παραπάνω προβλέπεται να κοπούν περίπου 185 δένδρα. Υπολογίζεται ότι θα έχουμε αύξηση της θερμοκρασίας τουλάχιστον 8^ο C.
Τα στοιχεία πάνω στα οποία στηρίζουμε την αντίθεση μας είναι:

• Σύμφωνα με τη βασική αρχή ότι η επιβαλλομένη από τις διατάξεις των άρθρων 24 παρ. 1 και 117 παρ. 3 του Συντάγματος προστασία των δασών και δασικών εκτάσεων έχει την έννοια της προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων «ως έχουν», (ΣτΕ 838/2014 ΤΝΠ Νόμος) γίνεται δεκτό ότι δεν επιτρέπεται μεταβολή της χρήσεως ή του προορισμού των εντός σχεδίου πόλεως πάρκων και αλσών. Ισχύει επομένως ο κανόνας ότι άλση και πάρκα σε κοινόχρηστο χώρο εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου δεν πρέπει να μειώνονται ούτε να αλλάζει ο προορισμός τους και να αναιρείται η λειτουργία τους με την πρόβλεψη εντός αυτών άλλων χρήσεων και λειτουργιών πλην εκείνων που υλοποιούν και υποβοηθούν την απόλαυση του πρασίνου. (ΣτΕ Ολ 3144/2004 ό.π., ΣτΕ 4468/2011 ΤΝΠ Νόμος)  https://dasarxeio.com/2019/04/12/66683/amp
• Στην  πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος του επιχειρησιακού προγράμματος της ΠΙΝ που υποβλήθηκε η συγκεκριμένη πρόταση, στο πλαίσιο της δράσης προβλέπονται  έργα που περιλαμβάνουν «περιβαλλοντική αναβάθμιση του οικιστικού ιστού και προστασία ελεύθερων χώρων». Ειδικότερα αναφέρεται η δράση Προστασία του Περιβάλλοντος και Αειφόρος Ανάπτυξη και θέτει προτεραιότητα στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και στην προώθηση μέτρων για τον περιορισμό του θορύβου. Τα παραπάνω δεν είναι δυνατόν να επιτευχθούν με τη μείωση του πράσινου και αύξηση των κατασκευών.
• Η από 26/11/2020 έκθεση επαλήθευσης της Διεύθυνσης Δασών Κέρκυρας, που συνοδεύει τη μελέτη «Διαμόρφωση – Ανάπλαση Άλσους Γαρίτσα – Ανεμόμυλος» αλλά μάλλον δεν έχει ληφθεί υπόψη, πολύ σωστά αναφέρει ότι «η κατασκευή πίστας σκέιτ 900 τμ ή άλλες νέες επεμβάσεις θα μειώσουν πέραν των επιτρεπόμενων ορίων το εμβαδόν της επιφάνειας πρασίνου. Με την κοπή δένδρων και με τις κατασκευές που αναφέρει η μελέτη αλλάζει η μορφή του Άλσους που αναφέρεται ως χώρος πρασίνου, τόσο γιατί συμπεριλαμβάνεται στη ζώνη προστασίας του μνημείου της «Παλιάς Πόλης της Κέρκυρας» το οποίο από το 2007 συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο των μνημείων της παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO όσο και με την Υ.Α. 30-4-2012 είναι χαρακτηρισμένος αρχαιολογικός χώρος».
• Αναφέρεται ακόμα ότι κατά την τελική επιλογή των ειδών προς φύτευση «να γίνει προσπάθεια για όσο το δυνατόν περισσότερα ενδημικά φυτά ή δοκιμασμένα στις τοπικές συνθήκες». Συμφωνούμε και συμπληρώνουμε ότι θα έπρεπε εξαρχής να γίνει φυτοτεχνική μελέτη από ειδικό επιστήμονα που θα περιλαμβάνει στοιχεία της θέσης, της έκτασης, κλιματολογικά, υπάρχουσα χλωρίδα, ανάλυση και εκτίμηση του τοπίου, κριτήρια σχεδιασμού, δυνατότητες και σκοποί φύτευσης, κατάλογος προτεινόμενων φυτών, φυτοτεχνική ανάλυση προτεινόμενων φυτών, περιγραφή προτεινόμενης φύτευσης, φύτευση, συντήρηση, άρδευση, εκτιμώμενη δαπάνη. Μια τεχνική έκθεση δεν μπορεί να αντικαταστήσει όλα τα παραπάνω. Προτείνουμε  έστω και τώρα να γίνει φυτοτεχνική μελέτη.
• Στα προβλήματα που δημιουργούνται τον χειμώνα λόγω των πτώσεων κλάδων ευκαλύπτων, αναφέρει επίσης ότι «το πρόβλημα αυτό θα αντιμετωπιστεί σε βάθος χρόνου,  με την σταδιακή αντικατάσταση ατόμων ευκαλύπτου από καταλληλότερα είδη, δίνοντας  όμως τον απαραίτητο χρόνο για την ανάπτυξη των ειδών αυτών, ώστε να μην υπάρξει απότομη και μεγάλη μείωση του βαθμού συγκόμωσης». Συμφωνούμε με την επιστημονική αυτή άποψη. Τα καλλωπιστικά είδη δεν κλαδεύονται όπως τα παραγωγικά δένδρα και οπωσδήποτε  δεν καρατομούνται εν μια νυκτί από άσχετους προς το αντικείμενο εργολάβους. Οι ευκάλυπτοι και τα άλλα δένδρα του άλσους πρέπει να καθαριστούν από τα ξερά κλαδιά και αν θέλουμε να κατεβάσουμε το ύψος ορισμένων, αυτό πρέπει να γίνει σταδιακά. Κλαδεύουμε πριν τη νέα έκπτυξη των φύλλων στην αμέσως χαμηλότερη υγιή διακλάδωση. Το ίδιο επαναλαμβάνουμε τις επόμενες χρονιές έως ότου το δένδρο αποκτήσει το ύψος και το σχήμα που θέλουμε.
• Για τα δένδρα που θεωρήθηκαν ακατάλληλα και έχουν σημειωθεί με κόκκινο για αφαίρεση. Δεν κόβουμε έτσι επιπόλαια, δένδρα αναπτυγμένα και κυρίως χωρίς να τα έχουμε φροντίσει πρώτα και χωρίς να έχουμε  ήδη φυτέψει δένδρα αντικατάστασης τους. Κλαδοκάθαρος, λίπανση και πότισμα μπορούν να τους δώσουν επιπλέον ζωή. Παράλληλα φυτεύουμε νέα δένδρα στα κενά που  είναι πάρα πολλά, ειδικά μετά την καταστροφή των φοινίκων, μια ατυχής επιλογή φυτών. Όταν τα νέα δένδρα εγκατασταθούν και αναπτύξουν την κόμη τους, μπορούμε να συζητήσουμε για αφαίρεση κάποιων παλιών.
• Η επιλογή της εφαρμογής χλοοτάπητα στις συνθήκες λειψυδρίας που ζούμε, της κακής ποιότητας του νερού της Κέρκυρας, το μειωμένο προσωπικό  και των οικονομικών δυσκολιών είναι τουλάχιστον αφελής, αντιοικολογική και σπάταλη.

Αναστασία Βούρτη, Γεωπόνος, Μελετητικό πτυχίο ΓΓΔΕ, (Κατ 25, φυτοτεχνική διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου).