Οι σχέσεις μας με το Ηνωμένο Βασίλειο μετά το Brexit
Γιάννης Κλεώπας
29 Δεκεμβρίου 2020
/ 16:27
Την παραμονή των Χριστουγέννων ανακοινώθηκε η ιστορική συμφωνία διαζυγίου Η.Β. και Ε.Ε. Μια νέα μετά-Brexit εποχή ανοίγεται στις σχέσεις των δύο πλευρών, αλλάζοντας ό,τι γνωρίζαμε για πολλά χρόνια. Ας δούμε σε μερικούς τομείς σχετικούς με την οικονομία, πως διαμορφώνεται το τοπίο με βάση την επιτευχθείσα συμφωνία.
Έτσι διασφαλίζεται ότι για τις εμπορικές συναλλαγές δεν θα υπάρχουν δασμοί ή ποσοστώσεις στις εισαγωγές ή εξαγωγές, αλλά μια σειρά νέων συνοριακών κανονισμών «για όλα τα αγαθά που συμμορφώνονται με τους κανόνες καταγωγής».
Με την προσέγγιση αυτή αποφεύγεται η διάσπαση στις αλυσίδες παραγωγής, που θα προκαλούσε πολλά προβλήματα σε αρκετούς τομείς, (π.χ. αυτοκινητοβιομηχανία).
Βέβαια, θα υπάρχουν τελωνειακοί έλεγχοι στα σύνορα πράγμα που συνεπάγεται υψηλότερο κόστος. Ειδικά οι έλεγχοι στις εισαγωγές τροφίμων και ζωικών ειδών θα είναι πιο αυστηροί.
Ανταγωνισμός
Τα δύο μέρη δεσμεύονται να τηρήσουν τους ίσους όρους ανταγωνισμού, διατηρώντας τα υψηλά επίπεδα προστασίας σε πολλούς τομείς μεταξύ των οποίων η τιμολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, τα κοινωνικά και εργασιακά δικαιώματα, η φορολογική διαφάνεια και οι κρατικές επιδοτήσεις.
Προβλέπεται όμως η δυνατότητα λήψης διορθωτικών μέτρων (π.χ. επιβολή τελωνειακών δασμών) αν μία από τις δύο πλευρές δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις αυτές.
Μεταφορές
Εξασφαλίζεται η αεροπορική, οδική και σιδηροδρομική σύνδεση των βρετανικών νησιών με την ηπειρωτική Ευρώπη, αλλά με μερικά μόνο από τα πλεονεκτήματά που απολάμβανε το Η.Β. όταν ήταν μέλος της ενιαίας αγοράς. Οι βρετανικές αεροπορικές θα έχουν ευρεία πρόσβαση για δρομολόγια προς ευρωπαϊκούς προορισμούς, δεν θα έχουν όμως τη δυνατότητα να συνδέουν προορισμούς εντός της Ε..Ε.
Το Η.Β. θα χρειασθεί διμερείς συμφωνίες με τις χώρες-μέλη της ΕΕ για να αρχίσει τη μεταφορά εμπορευμάτων εκτός της Ε.Ε., (πχ προς ΗΠΑ, μέσω ΗΒ και αντίστροφα).
Για τους Βρετανούς αυτοκινητιστές θα ισχύουν περιορισμοί ως προς τους ευρωπαϊκούς προορισμούς που μπορούν να διασχίσουν για τη μεταφορά των εμπορευμάτων. Το ίδιο ισχύει και τους Ευρωπαίους αυτοκινητιστές στη Βρετανία.
Στόχος των ρυθμίσεων αυτών είναι να μην υπονομευθούν τα δικαιώματα των επιβατών, των εργαζομένων αλλά και η ασφάλεια των μεταφορών.
Ταξίδια - Εργασία
Οι πολίτες του Η.Β. θα έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν την περιοχή Schengen χωρίς Visa για 90 ημέρες.
Δημιουργείται νέος μηχανισμός για την αναγκαία υγειονομική κάλυψη των ταξιδιωτών. Για την εργασία και διαμονή σε άλλες χώρες θα χρειάζονται άδειες από τις εθνικές αρχές. Τα επαγγελματικά προσόντα που είχαν αποκτηθεί στο Η.Β., από δικηγόρους και λογιστές, δεν θα αναγνωρίζονται στην Ε.Ε. και το αντίθετο.
Χρηματοοικονομικές Υπηρεσίες
Η δυνατότητα των χρηματοοικονομικών εταιριών να λειτουργούν στην αγορά εξαρτάται από το εάν θα έχουν εξασφαλίσει ειδικό καθεστώς. Θα επιτρέπεται όμως η πρόσβαση των πολιτών σε τραπεζικούς λογαριασμούς εκατέρωθεν.
Η συμφωνία έχει επίσης προβλέψεις για πολλούς άλλους τομείς όπως την αλιεία, τα προγράμματα έρευνας και καινοτομίας, την δικαστική συνεργασία, τη μεταβίβαση δεδομένων, κ.α.
Η συνεργασία σε ό,τι αφορά την εξωτερική πολιτική, την ασφάλεια και την άμυνα δεν καλύπτεται από τη συμφωνία, γιατί το Η.Β. δεν ήθελε να διαπραγματευτεί αυτά τα ζητήματα.
Εάν κάποια πλευρά δεν τηρήσει τη συμφωνία, θα αναλάβει να εξετάσει το πρόβλημα ένας μηχανισμός επίλυσης διαφορών, όπως γίνεται στις περισσότερες εμπορικές συμφωνίες, χωρίς το Δικαστήριο της Ε.Ε. να έχει δικαίωμα παρέμβασης σε αυτή τη διαδικασία.
Η συμφωνία προβλέπει πως για όλα όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω θα υπάρχει λεπτομερής ρύθμιση στις λεπτομέρειες εφαρμογής τους επόμενους μήνες ή και χρόνια.
Στο πλαίσιο συμφωνίας που επετεύχθη η Βόρεια Ιρλανδία θα παραμείνει στην εσωτερική αγορά και τελωνειακή ένωση της Ε.Ε.
*Γιάννης Κλεώπας, Διευθύνων Σύμβουλος της Kleopas Alliott Business Consultants
