Διαχείριση Απορριμμάτων στην Κέρκυρα: Και ο Μήνας έχει Εννιά
Δημήτρης Σούκερας
09 Ιανουαρίου 2020
/ 10:35
Άρθρο του Δημήτρη Σούκερα MBA(ER) Επισκέπτη καθηγητή SJSU Στην Ανάλυση Συστημικών Ατυχημάτων
Ξημερώνει 8 Ιανουαρίου 2036. Στους δρόμους της Κέρκυρας συνεργεία των τοπικών Δήμων αποκαθηλώνουν τα χριστουγεννιάτικα στολίδια, οι Κερκυραίοι προσπαθούν να ξαναμπούν σε ρυθμούς καθημερινότητας, ενώ μόλις χθες ο τοπικός ΦΟΔΣΑ/ΣΥΔΙΣΑ ανακοίνωσε ετήσια αποτελέσματα διαχείρισης απορριμμάτων του παρελθόντος έτους , όπου το νησί για πρώτη φορά, πιάνει τους Ευρωπαϊκούς στόχους, με 65% (42250 τόνους, έναντι 65000 τόνων συνολικής ποσότητας,ανακύκλωση), μετά από διαλογή στην πηγή.
Το Δ.Σ του ΦΟΔΣΑ/ΣΥΔΙΣΑ μετά την πανηγυρική εκδήλωση ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, θα συζητήσει για το Εργοστάσιο Συμμείκτων που λειτουργεί στο νησί από το 2024,είτε τρόπους απαλλαγής, (όπως δυστυχώς αποδείχθηκε από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του, καθώς άφηνε μεγάλα υπολείμματα προς ταφή, γεγονός που καθιστούσε αναγκαία την δημιουργία νέου ΧΥΤΥ, ανά πενταετία), είτε μετατροπής του σε εργοστάσιο ανακύκλωσης ,καθώς πλέον έχει καταστεί σαφές, πως η περαιτέρω χρησιμοποίηση ενός εργοστασίου συμμείκτων, αποτελεί τροχοπέδη επίτευξης ακόμη καλυτέρων ποσοστών ανακύκλωσης, (με εξοικονόμηση κονδυλίων-τουλάχιστον 1.000.000 Ευρώ για κάθε 10.000 τόνους εκτροπής).Έτσι το 2036 θα είναι η πρώτη χρονιά που η Κέρκυρα δεν θα πληρώσει πρόστιμα για την ελλειπή της διαχείριση στα απορρίμματα.
Η πραγματικότητα είναι πως τα πρόστιμα έβαιναν αυξανόμενα από το 2020 και μετά, παράλληλα με το κόστος διαχείρισης απορριμμάτων, γεγονός που επέβαλλε στις δημοτικές αρχές,στα χρόνια που μεσολάβησαν, την παράλληλη αύξηση των δημοτικών τελών, καθιστώντας την διαχείριση απορριμμάτων στην Κέρκυρα τουλάχιστον τέσσερις φορές ακριβότερη, από τον αντίστοιχο μέσο όρο στις νησιωτικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δυστυχώς η διαρκής αποτυχίαδιαχείρισης των απορριμμάτωντης Κέρκυρας, ήδη από τις αρχές του 21ου αιώνα,στο πέρασμα του χρόνου, εμπέδωσε την πεποίθηση σε στελέχη μεγάλων τουριστικών οργανισμών, ενός παρακμάζοντος προορισμού και οι μεγάλες οικονομικές απώλειες, λόγω της μειωμένης και ποιοτικά τουριστικής κίνησης ή και των προστίμων, οδήγησαν το νησί, σε συρρίκνωση της οικονομίας, σε μείωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων και σε δραματική υποβάθμιση των βασικών υποδομών του.
Μάλιστα ασφαλείς πληροφορίες σήμερα λένε, πως οι Δήμοι και ο ΦΟΣΔΑ/ΣΥΔΙΣΑ της Κέρκυρας, είναι πλέον έτοιμοι να υποβάλλουν αίτημα συμμετοχής στο Σύνδεσμο Δήμων και Φορέων Διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ευελπιστώντας να λάβουν πολύ σύντομα όλη την τεχνογνωσία που ακόμη δεν κατέχουν, αλλά και περισσότερες πηγές χρηματοδότησης, προκειμένου να μετατρέψουν την Κέρκυρα σε έναν προορισμό υποστηρικτή της φιλοσοφίας των «μηδενικών αποβλήτων». Στην τελετή εισδοχής τους στον Σύνδεσμο, ο Γενικός Γραμματέας δηλώνει «πως με χαρά καλωσορίζει την Κέρκυρα, στους κόλπους του συνδέσμου, άσχετα αν αυτή καθυστέρησε 17 χρόνια, μετά από μια τιμητική πρόσκληση που είχε απευθυνθεί επισήμως τον Νοέμβριο του 2019,από την τότε γενική γραμματέα, κι επί μακρόν παρέμεινε ανεκμετάλλευτη».
Στα χρόνια που μεσολάβησαν από το 2015 μέχρι το 2035 οι Κερκυραίοι μόνο από το αυξημένο κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων τους απώλεσανκεφάλαια τουλάχιστον 5.000.000 Ευρώ ετησίως, με τιμές αναφοράς του 2019,μια συνολική οικονομική αιμορραγία κατά εκτίμηση 100.000.000 Ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα ετήσια πρόστιμα των ετών 2020-2034.Είναι ευνόητο κι εύκολα αντιληπτό σε όλους, πως αξιόλογο μέρος αυτών των χρημάτων, θα μπορούσε να έχει κατευθυνθεί σε σημαντική μείωση των δημοτικών τελών, σε δύσκολα χρόνια, είτε/και σε αυξημένες οικονομικές δυνατότητες για εκτέλεση αναπτυξιακών έργων, που πράγματι θα αναδείκνυαν την Κέρκυρα, αντί να διατεθούν για να διαιωνίζουν την βρωμιά, στο νησί των Φαιάκων.
Όμως τελικά δεν ξημερώνει 8 Ιανουαρίου 2036 σήμερα, αλλά βρισκόμαστε 16 χρόνια νωρίτερα. Ο ΦΟΣΔΑ/ΣΥΔΙΣΑ δεν έχει ανακοινώσει ακόμη ετήσια αποτελέσματα της διαχείρισης στο νησί, υπάρχουν μόνο φήμες που λένε πως η συνολική παραγωγή απορριμμάτων έπεσε στους 56000 τόνους(49.000 τόνοι συμμείκτων-πράσινος κάδος) και μια χαρούμενη δήλωση για ανακύκλωση 14%, καθώς ο μπλε κάδος συνέλλεξε περίπου 7000 τόνους περιεχομένου.
Καθώς βρισκόμαστε στο νησί του Αγίου Σπυρίδωνα, πριν αποφασίσουμε ότι βιώνουμε, άλλο ένα σύγχρονο θαύμα, θα ήταν σκόπιμο, να πληροφορούμασταν από τον ΦΟΣΔΑ/ΣΥΔΙΣΑ, αν στο υπόψη στατιστικό έχουν συμπεριληφθεί όλες οι συνολικά παραχθείσες ποσότητες του 2019, ή μήπως για κάποιους λόγους, μέρος αυτών, δεν περιλαμβάνεται στονδιαρρεύσαντα αριθμό, για παράδειγμα αν τα ογκώδη έχουν προσμετρηθεί.
Στην περίπτωση που ο αριθμός είναι ακριβής, τότε η πραγματικότητα λέει, πως με τον συνήθη βαθμό αποδοτικότητας του ΚΔΑΥ Κέρκυραςτο πραγματικό ανακυκλώσιμο που μπορεί να πουληθεί από την συλλογή του μπλε κάδου, θα είναι περίπου 7000χ55%=3850 τόνοι. Για να βρούμε το ποσοστό ανακύκλωσης αρκεί να διαιρέσουμε τον τελευταίο αριθμό με την συνολική παραγωγή ΑΣΑ(56000) που είναι περίπου 7%.Όμως στην πράξη αντιμετωπίζουμε περισσότερα διλήμματα.
Αυτά είναι:
α. Που πήγαν οι υπόλοιποι 9000 τόνοι ΑΣΑ της Κέρκυρας;
β. Μήπως το μεγαλύτερο μέρος αυτών εκτράπηκαν αλλού και μπορούν να χαρακτηρισθούν ως ανακύκλωση των πράσινων γωνιών;
Αναλύοντας περισσότερο την σημερινή κατάσταση θα λέγαμε πως η συγκεκριμένη απώλεια από τους στατιστικούς πίνακες 9000 τόνων δεν μπορεί να οφείλεται στις ενέργειες των Δημοτικών αρχών, γιατί πολύ απλά, δεν έκαναν κάτι αυτές, για να περιμένουν διαφορετικά αποτελέσματα. Αντίθετα μάλλον οι πολίτες φαίνεται να κινητοποιούνται, με την δημιουργία των πράσινων γωνιών, με την οργάνωση εκδηλώσεων «μηδενικών αποβλήτων», ακόμη ακόμη και κάποιες επιχειρήσεις, με την όποια διαχείριση πραγματοποιούν στα οργανικά τους.
Το ενδιαφέρον υφίσταται, αν πράγματι οι 9000 τόνοι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν, ως ανακυκλώσιμα. Τότε το ποσοστό ανακύκλωσης της Κέρκυρας θα εκτοξευόταν από το 4.4% του 2018, στο αυτοκρατορικό 20%, του 2019.Τότε οι Δημοτικές αρχές της Κέρκυρας θα βρισκόταν σε ένα δύσκολο δίλημμα:
Μήπως θα ήταν συμφέρουσα η υπογραφή τριμερών συμβάσεων των Δήμων με την ΕΕΑΑ και όσους πιστοποιημένα συγκεντρώνουν ανακυκλώσιμα στην Κέρκυρα, αυξάνοντας το ποσοστό της στην ανακύκλωση; Μήπως θα ήταν επωφελές για τους Δήμους να δώσουν στις πράσινες γωνιές (στους ανθρώπους που προσκομίζουν ανακυκλώσιμα σε αυτές δηλαδή) μέρους έστω των ανταποδοτικών τους τελών(ας πούμε 57 Ευρώ ανά τόνο/τέλος εισόδου στο Τεμπλόνι) καθώς και τμήμα έστω, της επιδότησης της ΕΕΑΑ;
Μήπως έτσι για άλλη μια φορά η κοινωνία αποδεικνυόταν πιο προχωρημένη, από την εκτίμησή του πολιτικού κόσμου για αυτήν; Μήπως έτσι η Κέρκυρα βρισκόταν πολύ πιο μακριά από την ανάγκη μεταφοράς απορριμμάτων για μεγάλο διάστημα , πιο κοντά στην ανακύκλωση 50% και κοντύτερα σε ποσά διαχείρισης απορριμμάτων, με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο; Σκεφθείτε αν κι αύριο ημέρα θα είναι και ο μήνας θα έχει εννιά.
Το Δ.Σ του ΦΟΔΣΑ/ΣΥΔΙΣΑ μετά την πανηγυρική εκδήλωση ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, θα συζητήσει για το Εργοστάσιο Συμμείκτων που λειτουργεί στο νησί από το 2024,είτε τρόπους απαλλαγής, (όπως δυστυχώς αποδείχθηκε από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του, καθώς άφηνε μεγάλα υπολείμματα προς ταφή, γεγονός που καθιστούσε αναγκαία την δημιουργία νέου ΧΥΤΥ, ανά πενταετία), είτε μετατροπής του σε εργοστάσιο ανακύκλωσης ,καθώς πλέον έχει καταστεί σαφές, πως η περαιτέρω χρησιμοποίηση ενός εργοστασίου συμμείκτων, αποτελεί τροχοπέδη επίτευξης ακόμη καλυτέρων ποσοστών ανακύκλωσης, (με εξοικονόμηση κονδυλίων-τουλάχιστον 1.000.000 Ευρώ για κάθε 10.000 τόνους εκτροπής).Έτσι το 2036 θα είναι η πρώτη χρονιά που η Κέρκυρα δεν θα πληρώσει πρόστιμα για την ελλειπή της διαχείριση στα απορρίμματα.
Η πραγματικότητα είναι πως τα πρόστιμα έβαιναν αυξανόμενα από το 2020 και μετά, παράλληλα με το κόστος διαχείρισης απορριμμάτων, γεγονός που επέβαλλε στις δημοτικές αρχές,στα χρόνια που μεσολάβησαν, την παράλληλη αύξηση των δημοτικών τελών, καθιστώντας την διαχείριση απορριμμάτων στην Κέρκυρα τουλάχιστον τέσσερις φορές ακριβότερη, από τον αντίστοιχο μέσο όρο στις νησιωτικές περιοχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δυστυχώς η διαρκής αποτυχίαδιαχείρισης των απορριμμάτωντης Κέρκυρας, ήδη από τις αρχές του 21ου αιώνα,στο πέρασμα του χρόνου, εμπέδωσε την πεποίθηση σε στελέχη μεγάλων τουριστικών οργανισμών, ενός παρακμάζοντος προορισμού και οι μεγάλες οικονομικές απώλειες, λόγω της μειωμένης και ποιοτικά τουριστικής κίνησης ή και των προστίμων, οδήγησαν το νησί, σε συρρίκνωση της οικονομίας, σε μείωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων και σε δραματική υποβάθμιση των βασικών υποδομών του.
Μάλιστα ασφαλείς πληροφορίες σήμερα λένε, πως οι Δήμοι και ο ΦΟΣΔΑ/ΣΥΔΙΣΑ της Κέρκυρας, είναι πλέον έτοιμοι να υποβάλλουν αίτημα συμμετοχής στο Σύνδεσμο Δήμων και Φορέων Διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ευελπιστώντας να λάβουν πολύ σύντομα όλη την τεχνογνωσία που ακόμη δεν κατέχουν, αλλά και περισσότερες πηγές χρηματοδότησης, προκειμένου να μετατρέψουν την Κέρκυρα σε έναν προορισμό υποστηρικτή της φιλοσοφίας των «μηδενικών αποβλήτων». Στην τελετή εισδοχής τους στον Σύνδεσμο, ο Γενικός Γραμματέας δηλώνει «πως με χαρά καλωσορίζει την Κέρκυρα, στους κόλπους του συνδέσμου, άσχετα αν αυτή καθυστέρησε 17 χρόνια, μετά από μια τιμητική πρόσκληση που είχε απευθυνθεί επισήμως τον Νοέμβριο του 2019,από την τότε γενική γραμματέα, κι επί μακρόν παρέμεινε ανεκμετάλλευτη».
Στα χρόνια που μεσολάβησαν από το 2015 μέχρι το 2035 οι Κερκυραίοι μόνο από το αυξημένο κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων τους απώλεσανκεφάλαια τουλάχιστον 5.000.000 Ευρώ ετησίως, με τιμές αναφοράς του 2019,μια συνολική οικονομική αιμορραγία κατά εκτίμηση 100.000.000 Ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται τα ετήσια πρόστιμα των ετών 2020-2034.Είναι ευνόητο κι εύκολα αντιληπτό σε όλους, πως αξιόλογο μέρος αυτών των χρημάτων, θα μπορούσε να έχει κατευθυνθεί σε σημαντική μείωση των δημοτικών τελών, σε δύσκολα χρόνια, είτε/και σε αυξημένες οικονομικές δυνατότητες για εκτέλεση αναπτυξιακών έργων, που πράγματι θα αναδείκνυαν την Κέρκυρα, αντί να διατεθούν για να διαιωνίζουν την βρωμιά, στο νησί των Φαιάκων.
Όμως τελικά δεν ξημερώνει 8 Ιανουαρίου 2036 σήμερα, αλλά βρισκόμαστε 16 χρόνια νωρίτερα. Ο ΦΟΣΔΑ/ΣΥΔΙΣΑ δεν έχει ανακοινώσει ακόμη ετήσια αποτελέσματα της διαχείρισης στο νησί, υπάρχουν μόνο φήμες που λένε πως η συνολική παραγωγή απορριμμάτων έπεσε στους 56000 τόνους(49.000 τόνοι συμμείκτων-πράσινος κάδος) και μια χαρούμενη δήλωση για ανακύκλωση 14%, καθώς ο μπλε κάδος συνέλλεξε περίπου 7000 τόνους περιεχομένου.
Καθώς βρισκόμαστε στο νησί του Αγίου Σπυρίδωνα, πριν αποφασίσουμε ότι βιώνουμε, άλλο ένα σύγχρονο θαύμα, θα ήταν σκόπιμο, να πληροφορούμασταν από τον ΦΟΣΔΑ/ΣΥΔΙΣΑ, αν στο υπόψη στατιστικό έχουν συμπεριληφθεί όλες οι συνολικά παραχθείσες ποσότητες του 2019, ή μήπως για κάποιους λόγους, μέρος αυτών, δεν περιλαμβάνεται στονδιαρρεύσαντα αριθμό, για παράδειγμα αν τα ογκώδη έχουν προσμετρηθεί.
Στην περίπτωση που ο αριθμός είναι ακριβής, τότε η πραγματικότητα λέει, πως με τον συνήθη βαθμό αποδοτικότητας του ΚΔΑΥ Κέρκυραςτο πραγματικό ανακυκλώσιμο που μπορεί να πουληθεί από την συλλογή του μπλε κάδου, θα είναι περίπου 7000χ55%=3850 τόνοι. Για να βρούμε το ποσοστό ανακύκλωσης αρκεί να διαιρέσουμε τον τελευταίο αριθμό με την συνολική παραγωγή ΑΣΑ(56000) που είναι περίπου 7%.Όμως στην πράξη αντιμετωπίζουμε περισσότερα διλήμματα.
Αυτά είναι:
α. Που πήγαν οι υπόλοιποι 9000 τόνοι ΑΣΑ της Κέρκυρας;
β. Μήπως το μεγαλύτερο μέρος αυτών εκτράπηκαν αλλού και μπορούν να χαρακτηρισθούν ως ανακύκλωση των πράσινων γωνιών;
Αναλύοντας περισσότερο την σημερινή κατάσταση θα λέγαμε πως η συγκεκριμένη απώλεια από τους στατιστικούς πίνακες 9000 τόνων δεν μπορεί να οφείλεται στις ενέργειες των Δημοτικών αρχών, γιατί πολύ απλά, δεν έκαναν κάτι αυτές, για να περιμένουν διαφορετικά αποτελέσματα. Αντίθετα μάλλον οι πολίτες φαίνεται να κινητοποιούνται, με την δημιουργία των πράσινων γωνιών, με την οργάνωση εκδηλώσεων «μηδενικών αποβλήτων», ακόμη ακόμη και κάποιες επιχειρήσεις, με την όποια διαχείριση πραγματοποιούν στα οργανικά τους.
Το ενδιαφέρον υφίσταται, αν πράγματι οι 9000 τόνοι θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν, ως ανακυκλώσιμα. Τότε το ποσοστό ανακύκλωσης της Κέρκυρας θα εκτοξευόταν από το 4.4% του 2018, στο αυτοκρατορικό 20%, του 2019.Τότε οι Δημοτικές αρχές της Κέρκυρας θα βρισκόταν σε ένα δύσκολο δίλημμα:
Μήπως θα ήταν συμφέρουσα η υπογραφή τριμερών συμβάσεων των Δήμων με την ΕΕΑΑ και όσους πιστοποιημένα συγκεντρώνουν ανακυκλώσιμα στην Κέρκυρα, αυξάνοντας το ποσοστό της στην ανακύκλωση; Μήπως θα ήταν επωφελές για τους Δήμους να δώσουν στις πράσινες γωνιές (στους ανθρώπους που προσκομίζουν ανακυκλώσιμα σε αυτές δηλαδή) μέρους έστω των ανταποδοτικών τους τελών(ας πούμε 57 Ευρώ ανά τόνο/τέλος εισόδου στο Τεμπλόνι) καθώς και τμήμα έστω, της επιδότησης της ΕΕΑΑ;
Μήπως έτσι για άλλη μια φορά η κοινωνία αποδεικνυόταν πιο προχωρημένη, από την εκτίμησή του πολιτικού κόσμου για αυτήν; Μήπως έτσι η Κέρκυρα βρισκόταν πολύ πιο μακριά από την ανάγκη μεταφοράς απορριμμάτων για μεγάλο διάστημα , πιο κοντά στην ανακύκλωση 50% και κοντύτερα σε ποσά διαχείρισης απορριμμάτων, με τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο; Σκεφθείτε αν κι αύριο ημέρα θα είναι και ο μήνας θα έχει εννιά.
