Η μεταφορά των απορριμμάτων της Κέρκυρας στη Μ.Ε.Α. Κοζάνης - Αλήθειες και ψέμματα, σοβαρά και ευτράπελα

Στην αρχή ήταν οι πανηγυρισμοί. Οι θρίαμβοι. Οι διθυραμβικές δηλώσεις από όλους τους συμμετέχοντες στη σύσκεψη του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Από όλους, Νεοδημοκράτες,Συριζαίουςκαι Πασόκους,Περιφερειάρχη, Δημάρχους και βουλευτές.

Ένα ήταν το συμπέρασμα:Νενικήκαμεν! Καταφέραμε να λύσουμε το οξύτατο πρόβλημα της διαχείρισης των απορριμμάτων με τη μεταφορά τους για μια τριετία στη ΜΕΑ Κοζάνης.

Πρώτο βιολί η κα Υδραίου που μοιράζει ευχαριστίες στον Πρωθυπουργό που «… έδειξε πλήρη γνώση και αντίληψη του μεγάλου προβλήματος που αντιμετωπίζει η Κέρκυρα και που έδωσε αποφασιστικά διέξοδο και προοπτική…», στα Υπουργεία Εσωτερικών και Περιβάλλοντος που «.. έδειξαν ευελιξία και άμεση ανταπόκριση για την επίλυση του ζητήματος και που κατανόησαν ότι κάτω από το βάρος έκτακτων συνθηκών, χρειάζονται έκτακτες λύσεις…» και τέλος  στον γ.γ Διαχείρισης Αποβλήτων αλλά και στην Περιφερειάρχη κ. Κράτσα καθώς και στους βουλευτές της Κέρκυρας.

Η κα Υδραίου επιπλέον επαίρεται πως «..η πρόταση μας για μεταφορά των απορριμμάτων σε έκτακτες περιπτώσεις και συνθήκες, έγινε αποδεκτή. Υπενθυμίζω ότι είναι μια πρόταση που είχα καταθέσει από το 2016 και επανέφερα διαρκώς αφού ήταν η μόνη ρεαλιστική λύση…». Εδώ βέβαια σκόπιμα συσκοτίζει τα πράγματα. Η αλήθεια είναι πως εδώ και πολύ καιρό ζητούσε να κηρυχθεί η Κέρκυρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης αλλά η μαγική λύση που πρότεινε για τα απορρίμματα το 2016 ήταν η καύση τους με κινητή μονάδα καύσης, κάτι που βέβαια θα γέμιζε την ατμόσφαιρα της Κέρκυρας με καρκινογόνες διοξίνες.

Στους πανηγυρισμούς βέβαια, σαν έτοιμοι από καιρό, διεκδίκησαν ρόλο και άλλοι, όπως η «αριστερή» δημοτική παράταξη «ΕΚΚΙΝΗΣΗ» (ΑΝΤΑΡΣΥΑ-ΛΑΕ) και η παράταξη «Πρώτα η Κέρκυρα» των κ.κ. Γ. Καλούδη και Σπ. Βλάχου. Οι δύο παρατάξεις αφού πρώτα διαγκωνίσθηκαν για την πατρότητα της ιδέας της μεταφοράς (για την οποία, μάλιστα, όπως δηλώνουν χλευάστηκαν και λοιδορήθηκαν από το πολιτικό κατεστημένο και τα ΜΜΕ), μετά,αφού χαιρετίζουν την απόφαση της σύσκεψης,δηλώνουν «δικαιωμένοι» από αυτή.

Ο κ. Καλούδης, μάλιστα, προχώρησε και ένα βήμα παρακάτω. Μας αποκαλύπτει ευθαρσώς πως … «…Κάναμε προεκλογικά μεταξύ 1ου και 2ου γύρου, προγραμματική συμφωνία με την κα Υδραίου για προσωρινή μεταφορά – άμεση διαλογή στην πηγή και κατασκευή μικρού εργοστασίου: γι’ αυτό την υποστηρίξαμε στον 2ο γύρο…». Θα περιμέναμε γιαυτή την αποκάλυψη του κ. Καλούδη μια κάποια αντίδραση ή έστω ένα σχολιασμό από τον κ. Σπύρο Βλάχο, που στο προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο διεκδικούσε επίμονα για τον εαυτό του το ρόλο του ακραιφνούς εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ και έδινε ομηρικές μάχες με την κα Υδραίου, αλλά και αυτός προτίμησε τους πανηγυρισμούς και τα βαρύγδουπα λόγια ( «..σήμερα δικαιώνεται ένα όραμα χρόνων..!»)  παρά τους σχολιασμούς δυσάρεστων (;;) λεπτομερειών.

Κι  ύστερα …Ύστερα δημοσιεύθηκε η επίσημη ανακοίνωση  του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας…. Ήλθαν  και οι δηλώσεις του Γενικού Διευθυντή  της ΔΙΑΔΥΜΑ…. Και το τοπίο έγινε θολό ... πολύ θολό, γεμάτο γκρίζες ζώνες…γεμάτοόρους και προϋποθέσεις… γεμάτο απορίες, αμφιβολίες και ερωτηματικά.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά,ας αφήσουμε την πλαστή εικόνα που κάποιοι σκόπιμα μας πλασάρουν και ας δούμε πως έχει η σκληρή πραγματικότητα.

Ας αφήσουμε τους χορούς, τις γιορτές και τα πανηγύρια και ας προσγειωθούμε στα πραγματικά δεδομένα που έχουμε σήμερα:

1. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Υπουργείου «….Τα απορρίμματα του νησιού για την τριετία από το τέλος του 2019, μέχρι τέλος 2022 θα μεταφέρονται στη Μονάδα Επεξεργασίας Απορριμμάτων της ΔΙΑΔΥΜΑ στη Δυτική Μακεδονία, στην Κοζάνη, προς επεξεργασία, σύμφωνα με τα υψηλά ποιοτικά επίπεδα της μονάδας. Προϋπόθεση είναι η λήψη της σχετικής απόφαση περί αποδοχής από το ΔΣ της ΔΙΑΔΥΜΑ…».

Με απλά Ελληνικά, ακόμη και αν οι αποφάσεις της σύσκεψης ήταν οι καλλίτερες για την Κέρκυρα, αυτές τίθενται υπό την αίρεση της αποδοχής ή μη από το Δ.Σ. της ΔΙΑΔΥΜΑ. Προς τι λοιπόν οι βιασύνες για πανηγυρισμούς και θριαμβολογίες, όταν μάλιστα ο Γενικός Διευθυντής της ΔΙΑΔΥΜΑ προειδοποιεί «….Δεν πρέπει να προτρέχουμε και θα πρέπει να σεβαστούμε ότι εκκρεμεί μια συνεδρίαση ενός Δ.Σ. που αποτελείται από Δημάρχους και άλλα πολιτικά πρόσωπα. Δεν είναι σωστό να θεωρούν κάποιοι ως δεδομένο το «Ναι» σε ότι αφορά την αποδοχή των σκουπιδιών.».

2. Όμως, ας δεχτούμε,  έστω και ως υπόθεση εργασίας, πως η απόφαση του Δ.Σ. της ΔΙΑΔΥΜΑ θα είναι θετική για την μεταφορά. Θα μεταφέρονται όλα τα απορρίμματα του νησιού (σύμφωνα με τον ΠΕΣΔΑ  οι παραγόμενες ποσότητες ΑΣΑ στην Κέρκυρα θα είναι : 68.482 τόνοι το 2019, 69.482 για το 2020 και 70.496 το 2021)για την τριετία 2020—2022 στην ΜΕΑ Κοζάνης;Όχι βέβαια!

Ο Γενικός Διευθυντής της ΔΙΑΔΥΜΑ έρχεται και εδώ να μας προσγειώσει, και μάλιστα ανώμαλα,στην πραγματικότητα επισημαίνονταςότι το εργοστάσιο μπορεί να δεχτεί μέχρι 24.000 τόνους «φρέσκου» σκουπιδιού για το 2020 και περίπου 50.000 τόνους σε ορίζοντα τριετίας.

Παράλληλα  ξεκαθάρισε ότι δεν πρόκειται να δεχτούν  δέματα  και άρα ούτε και τα υπάρχοντα στη Λευκίμη και στο Τεμπλόνι δέματα  τα οποία και συνεχώς θα αυξάνονται.

Εδώ αβίαστα αλλά και αμείλικτα τίθεται το ερώτημα: Τί θα γίνει με τους χιλιάδες τόνους σκουπιδιών που είναι δεματοποιημένα ή που πρόκειται να δεματοποιηθούν; Κι ακόμα πιο επιτακτικά τίθεται το ερώτημα:

Τί θα απογίνουν τα υπόλοιπα σκουπίδια (περίπου 50.000 τόνοι το χρόνο) που δεν θα μεταφέρονται στη ΜΕΑ Κοζάνης; Είναι δυνατό να πιστεύει κάποιος πως μέσα σε ελάχιστο χρόνο τα ποσοστά της ανακύκλωσης από τα ελάχιστα που είναι σήμερα θα φτάσουν και θα ξεπεράσουν το 65-70% που απαιτούνται για να μην υπάρξει πρόβλημα;Σαφώς αυτό είναι αδύνατο όταν μάλιστα η ανακύκλωση επαφίεται στα,κατά γενική ομολογία, αποτυχημένα προγράμματα της Ελληνικής Εταιρίας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης.

Είναι  ολοφάνερο πως με τα δεδομένα αυτά το πρόβλημα των απορριμμάτων στη Κέρκυρα θα υπάρχει ατόφιο τους καλοκαιρινούς μήνες και θα αμβλύνεται κάπως τους υπόλοιπους μήνες.

3. Ας δούμε τώρα και μια άλλη εξίσου σοβαρή παράμετρο της μεταφοράς των απορριμμάτων: Το τεράστιο κόστος και ποιος θα τοεπωμισθεί. Στην ανακοίνωση του Υπουργείου Περιβάλλοντος αναφέρεται «..Δεν θα υπάρχει επιβάρυνση των δημοτών, από την υλοποίηση του σχεδίου διαχείρισης από σήμερα μέχρι τέλος 2021, ούτε αίτημα έκτακτης χρηματοδότησης των Δήμων της Κέρκυρας από τον κρατικό προϋπολογισμό, αλλά αξιοποίηση των σημερινών εσόδων και πόρων των Δήμων της Κέρκυρας, καθώς και αξιοποίηση πόρων από το ΕΣΠΑ…».

Το πρώτο πράγμα που μας κάνει εντύπωση στην ανακοίνωση είναι πως δεν θα υπάρξει επιβάρυνση των δημοτών για τα 2 πρώτα χρόνια της μεταφοράς. Για το 2022 θα υπάρξει επιβάρυνση και πόσο βαθιά θα κληθούν να βάλουν το χέρι στη τσέπη οι δημότες; Μήπως θα κληθούν να πληρώσουν αναδρομικά τα τεράστια κόστη της μεταφοράς;

Το δεύτερο πράγμα που μας κάνει εντύπωση και χρήζει διευκρινήσεων είναι ότι τα κόστη θα πληρωθούν από τα σημερινά έσοδα και πόρους των Δήμων, αφού ρητά απαγορεύεται ακόμη και το αίτημα(!) έκτακτης χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αν λάβουμε υπόψη και τις δηλώσεις της κας Υδραίου πως τα χρήματα από τους ΚΑΠ και την ΣΑΤΑ δεν θα χρησιμοποιηθούν για τα απορρίμματα, τότε τι μένει από τα έσοδα; Μα τα δημοτικά τέλη, βέβαια, που αναμένεται να αυξηθούν υπέρογκα για να καλύψουν τις υπέρογκες δαπάνες. Επιπλέον είναι γνωστό σε όλους πως δαπάνες για μεταφορές απορριμμάτων δεν είναι επιλέξιμες από το ΕΣΠΑ.Ακόμη με όση προσοχή κι αν διαβάσαμε τις δηλώσεις της Περιφερειάρχη Ι.Ν. πουθενά δεν βρήκαμε αν η ΠΙΝ θα ενισχύσει οικονομικά την μεταφορά των απορριμμάτων.

Ας δούμε τώρα, αναλυτικά, γιατί επιμένουμε να λέμε πως τα κόστη της μεταφοράς, που όπως προκύπτει από όσα αναφέραμε πιο πάνω θα κληθούν οι δημότες να τα πληρώσουν,είναι τεράστια.

   α)Το κόστος πόρτας είναι 104€/τόνο ,αφού είναι δεδομένο πως δε θα υπάρξει κρατική επιδότηση.Άρα κάθε χρόνο οι ΑΚΤΩΡ κλπ. θα τσεπώνουν περίπου 2.500.000 € από τη μεταφορά των απορριμμάτων στη ΜΕΑ Κοζάνης.

  β) Με δεδομένο τα πολλά εκατομμύρια που πληρώθηκαν σε ιδιώτες για την μεταφορά σκουπιδιών, δεματοποιημένων και μη, μέσα στην Κέρκυρα, είναι φυσικό να υπολογίζουμε πολλαπλάσιο  υψηλό εργολαβικό αντάλλαγμα στον ιδιώτη μεταφορέα (περιλαμβανόμενης και της αμοιβής του εμπλεκόμενου εφοπλιστή) που θα αναλάβει την μεταφορά από την Κέρκυρα στην Κοζάνη.

γ) Τέλος στο κόστος θα πρέπει να προσμετρηθούν και τα χρήματα που πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αγορά απορριμματοφόρων και άλλων μηχανημάτων (πρέσσες, κοντέινερς κ.ά.) απαραίτητων για την μεταφορά.

4.  Ένα άλλο ερώτημα που χρήζει απάντησης είναι, αν βέβαια υπάρξει θετική απάντηση από το ΔΣ της ΔΙΑΔΥΜΑ, πότε θα αρχίσει η μεταφορά. Στην ανακοίνωση του το Υπουργείο Περιβάλλοντος είναι κατηγορηματικό «…από το τέλος του 2019..» και ο Γενικός Διευθυντής της ΔΙΑΔΥΜΑ συμπληρώνει «…θα ακολουθήσει υπογραφή προγραμματικής σύμβασης προκειμένου οι διαδικασίες να ολοκληρωθούν εντός 2μηνών και να ξεκινήσει η μεταφορά..».

Τα πράγματα,όμως,δεν είναι καθόλου τόσο απλά.Για να ξεκινήσει η σύννομη μεταφορά θα πρέπει να ολοκληρωθούν αρκετές χρονοβόρες διαδικασίες. Μεταξύ άλλων και η τροποποίηση των ΠΕΣΔΑ της ΠΙΝ και της Περιφέρειας  Δυτ. Μακεδονίας, η ανάδειξη εργολάβου για την μεταφορά, η εξασφάλιση θαλάσσιου μέσου μεταφοράς, ηλήψη ειδικών σχετικών αποφάσεων των γενικών γραμματέων τωναρμόδιων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων… και τέλος για να γίνει και το θέλημα της κας Υδραίου θα πρέπει να κηρυχθεί η Κέρκυρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης με ότι αυτό συνεπάγεται σχετικά με χρήσεις χώρων και μέσων.

5. Ακόμα ένα ερώτημα είναι το εξής; Αφού είναι επιτακτική ανάγκη να αναθεωρηθεί ο αντιλαϊκός σχεδιασμός του ΠΕΣΔΑ, γιατί δεν αναθεωρείται και κατά το μέρος που αφορά την χωροθέτησητης μονάδας ολοκληρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων στο Τεμπλόνι; Γιατί τόση επιμονή για το Τεμπλόνιπαρά την καθολικά εκφρασμένη αντίθεση των κατοίκων του, που 40 και πλέον χρόνια δέχονται τα σκουπίδια της Κέρκυρας; Τι αλήθεια κρύβεται πίσω από αυτή την επιμονή;

6. Τέλος για όλες τις άλλες ενέργειες που αναφέρονται ότι θα γίνουν ( σταθμοί μεταφόρτωσης, πράσινα σημεία, πράσινες νησίδες, μονάδες επεξεργασίας  βιοαποβλήτωνκλπ… κλπ.) απλά να επισημάνουμε ότι αυτά προβλεπόταν από τον ΠΕΣΔΑ να λειτουργήσουν από το 2017 και βέβαια τίποτε δεν έγινε παρά τους ανάλογους και τότε πανηγυρισμούς. Γιατί να πιστέψει κάποιος ξανά και τις τωρινές ανάλογες διαβεβαιώσεις;

Τελειώνοντας θέλουμε συνοψίζοντας να επισημάνουμε και τα εξής: Το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων δεν είναι  τεχνικό αλλά καθαρά πολιτικό. Η σημερινή τραγική κατάσταση είναι αποτέλεσμα των πολιτικών επιλογών τοπικών αρχών και κυβερνήσεων διαχρονικά.

Τα κέρδη είναι πολλά και τα συμφέροντα τεράστια. Καμία νίκη ούτε καν «πύρρεια» δεν υπήρξε στη περιβόητη σύσκεψη που έγινε στις 30/10/2019 στο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Απεναντίας υπήρξε πλήρης και άνευ όρων παράδοση, από όλους τους παρευρισκομένους , στους οικονομικούς όρους της κυβέρνησης και πλήρης ταύτισή τους με τις διατάξεις του προσφάτως ψηφισθέντος αναπτυξιακού νόμου της κυβέρνησης της ΝΔ που παραδίδει στους ιδιώτες τις υπηρεσίες καθαριότητας των Δήμων.

Αυτό σε ένα βαθμό μπορεί να το καταλάβουμε για τους προσκείμενους στη κυβέρνηση αλλά πώς να το εξηγήσουμε για αυτούς που, υποτίθεται, αντιπολιτεύονται την κυβερνητική πολιτική, για τους βουλευτές της αντιπολίτευσης που μάλιστα καταψήφισαν (όχι και πολύ πειστικά είναι η αλήθεια) και τον αναπτυξιακό νόμο στη βουλή; 

Όσο αφορά τη στάση των διάφορων «αριστερών» δημοτικών παρατάξεων που χαιρετίζουν την απόφαση της σύσκεψης και δηλώνουν δικαιωμένοι από αυτή, είμαστε βέβαιοι πως θα κριθούν από τους Κερκυραίους  και πιστεύουμε πως θα κριθούν πολύ αυστηρά όταν θα έρθει η ώρα.

Η Λαϊκή Συσπείρωση επανειλημμένα έχει τονίσει πως η διαχείριση των απορριμμάτων θα πρέπει να γίνεται με κριτήριο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών, μακριά από ιδιώτες με το κόστος να επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.

Μοναδική διέξοδος για να επιτευχθεί αυτό είναι η συνεχής αγωνιστική λαϊκή διεκδίκηση που θα επιβάλει λύσεις στο σήμερα και ταυτόχρονα θα ανοίγει το δρόμο για οριστική διέξοδο σε μία άλλη κοινωνία που δεν θα βλέπει τη διαχείριση των απορριμμάτων ως πεδίο κερδοφορίας.

Σ’ αυτές τις λαϊκές διεκδικήσεις καλούμε όλο τον κερκυραϊκό λαό να πάρει μέρος μέσα από τα σωματεία και τους συλλόγους του.Το εργατικό λαϊκό κίνημα έχει τη δύναμη να παρέμβει και να πει ένα μεγάλο  ΟΧΙ στην εμπορευματοποίηση της διαχείρισης των απορριμμάτων και σε κάθε μορφή ιδιωτικοποίησης που συνεπάγεται αυτή, όχι στις ΣΔΙΤ και στις συμβάσεις παραχώρησης. Να πει ΟΧΙ στη μετατόπιση των βαρών στις πλάτες των λαϊκών στρωμάτων μέσα από την αύξηση των ανταποδοτικών  τελών και με οποιονδήποτε άλλο τρόπο.