Κερκυραϊκές αναμνήσεις από τον νατοϊκό βομβαρδισμό κατά της Γιουγκοσλαβίας

Η έναρξη των νατοϊκών βομβαρδισμών κατά της Γιουγκοσλαβίας στις 24 Μαρτίου 1999 προκάλεσε αμέσως την κερκυραϊκή εκδήλωση αλληλεγγύης. Ο δήμαρχος Κερκυραίων, Χρύσανθος Σαρλής έστειλε μήνυμα εναντίωσης στους βομβαρδισμούς και συμπαράστασης στους Γιουγκοσλάβους. Άλλωστε προϋπήρξε η αρχαιότερη αδελφοποίηση του Δήμου τον Οκτώβριο του 1985, επί δημαρχίας Γ. Κούρκουλου, με τη βιομηχανική πόλη του Κρούσεβατς, γεγονός που πύκνωσε τις επισκέψεις αντιπροσωπειών εκατέρωθεν ενώ η σχέση αναβαθμίστηκε τη δεκαετία του '90 όταν η δημοτική Αρχή Χρ. Σαρλή γινόταν δεκτή από τον Ντόμπριτσα Τσόσιτς πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας ενώ πύκνωσαν και οι συναντήσεις αργότερα με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας της Σερβίας (σ.σ. εντός της Ομοσπονδίας) Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς αλλά και τον Δήμο του Βελιγραδίου. Η Κέρκυρα φιγουράριζε, συχνά, πυκνά με αυτές τις αφορμές, στις πρώτες σελίδες των εφημερίδων και της ιστορικής Πολίτικα του Βελιγραδίου.

Το Βελιγράδι αξιοποιούσε αυτές τις επαφές, σπάζοντας την από Δυσμάς απομόνωση ενώ η Αθήνα εμφανιζόταν έτσι ως διπλωματικός παράγοντας με παρεμβατική αξία μεγαλύτερη της διμερούς. Αυτή η αναβάθμιση επεκτεινόταν και στην ιστορικά διασυνοριακή υπόσταση της Κέρκυρας.

Στο επίπεδο του λαού, η μεταπολιτευτική, αντιιμπεριαλιστική ρητορική, που επιβεβαιωνόταν, συμπληρωνόταν και συμπλήρωνε την αλληλεγγύη των ομοδόξων. Όσο για την Κέρκυρα, η ιστορική μνήμη της αναγέννησης εδώ του σερβικού κράτους, στον α' παγκόσμιο πόλεμο, αναβίβαζε την Κέρκυρα σε λίκνο της σερβικής εθνογένεσης και εμβληματική ανάμνηση πατριωτισμού.

Δεν είναι να απορεί κανείς με την συχνότητα και το πάθος των κερκυραϊκών εκδηλώσεων αλληλεγγύης καθ' όλην την περίοδο των βομβαρδισμών με αποκορύφωμα τη διοργάνωση του μουσικού συλλαλητηρίου στην Πάνω Πλατεία στις 15 Μαΐου 1999. Χιλιάδες συγκεντρώθηκαν γύρω από το πάρκο, σε μια πάνδημη οργάνωση από μια ιδέα του Κερκυραίου πανεπιστημιακού, Γιώργου Ρούσση και ενώ είχε προηγηθεί ανάλογη συναυλία στην πλατεία Συντάγματος. Ακολούθησε διαδήλωση προς το αεροδρόμιο Ι. Καποδίστριας, όπου στάθμευαν νατοϊκά αεροπλάνα, από χιλιάδες πολίτες. Η διαδήλωση ήταν τόσο μεγάλη που ακόμα κι όταν η κεφαλή της έφθασε στο αεροδρόμιο, από την παραλιακή της Γαρίτσας, οι τελευταίοι διαδηλωτές ήταν ακόμα στην πλατεία!

Οι αεροπορικές επιδρομές διήρκεσαν από τις 24 Μαρτίου έως τις 10 Ιουνίου του 1999. Διήρκεσαν 2,1/2 μήνες. Ξεκίνησαν χωρίς τη νομιμοποίηση του Συμβουλίου Ασφαλείας και σταμάτησαν με την συμφωνία του Κουμάνοβο που ενδύθηκε το ψήφισμα 1244 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και που στο 1ο του άρθρο επισημαίνεται, «... η υποστήριξή του στην εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας ενώ επισημαίνεται ότι το Κοσσυφοπέδιο αποτελεί μέρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας»...

Η γιουγκοσλαβική ηγεσία πέτυχε έτσι μια πύρρεια νίκη, όπως αποδείχθηκε ευθύς αμέσως. Οι λεπτομέρειες αυτής της πρώτης επιχείρησης κλίμακας της μεταψυχροπολεμικής περιόδου είναι πολλές και σύνθετες. Λίγο αργότερα το δεύτερο επεισόδιο σημειωνόταν στη Μέση Ανατολή και τις θερμές θάλασσες με θεαματικές και αιματηρές εξελίξεις, που χαρακτηρίζουν το λυκαυγές της νέας εποχής, που σήμερα ζούμε την πλήρη της εξέλιξη της, προς μια διαφορετική γεωγραφία.

Ανεκδοτολογικά αναφέρεται η μαρτυρία από τον θάλαμο επιχειρήσεων του ελληνικού πενταγώνου του στρατιωτικού συντάκτη των Νέων, Λουκά Δημάκα, προς τον Γιώργο Κατσαΐτη, κατά την διάρκεια των βομβαρδισμών ότι δηλ. η πυκνότητα των στρατιωτικών πτήσεων στην ευρύτερη περιοχή της Κέρκυρας, θύμιζε την Ομόνοια σε ώρες κυκλοφοριακής αιχμής.

Σημειωτέα και η απόρριψη βλημάτων απεμπλουτισμένου ουρανίου στη θαλάσσια περιοχή της νότιας Αδριατικής ως παράπλευρης συνέπειας του νατοϊκού βομβαρδισμού υπό τη διοίκηση του αμερικανού στρατηγού Ουέσλι Κλαρκ. Κι όλα αυτά άρχισαν σαν σήμερα μόλις 26 χρόνια πριν...