Γιάννης Χατζής, Πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων στην "Ε" - Θέλουμε καλύτερη συνεργασία με κυβέρνηση - αυτοδιοίκηση

Για τα καλά αλλά και τα δύσκολα. Πως βλέπει να εξελίσσεται η πορεία του τουρισμού ή και υπερτουρισμού τα επόμενα χρόνια, πως θα αντιμετωπιστεί η έλλειψη των υποδομών, τι θα γίνει με τη βραχυχρόνια μίσθωση, γιατί καθυστερούν τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας και τι θα γίνει με τις αυξήσεις των δημοτικών τελών.

Χρόνο με τον χρόνο βελτιώνονται οι δείκτες των αφίξεων. Τι να περιμένουμε από την επόμενη σεζόν;

Πράγματι και το 2024 είχαμε άνοδο της εισερχόμενης τουριστικής κίνησης κατά 9,7% σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Για το 2025 έχουμε ενθαρρυντικές ενδείξεις που βασίζονται στα μέχρι τώρα δεδομένα των προκρατήσεων. Βεβαίως,  οι προκρατήσεις γίνονται με μεγάλες εκπτώσεις και μένει να δούμε πως θα διαμορφωθεί η ζήτηση στην επόμενη περίοδο.

Η γενική εκτίμηση είναι πως θα έχουμε μια χρονιά με θετικό πρόσημο στις αφίξεις.  Ωστόσο το να παραμένουμε μόνο στα δεδομένα των αφίξεων δεν βοηθάει στο να έχουμε την πλήρη εικόνα της τουριστικής πραγματικότητας. Διότι την ίδια στιγμή που γίνεται λόγος για ρεκόρ, τα ποιοτικά στοιχεία δημιουργούν προβληματισμούς όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος  η μέση δαπάνη ανά ταξίδι μειώθηκε κατά 5,4%.  Κι αυτό συμβαίνει μέσα σε ένα περιβάλλον δυσθεώρητων αυξήσεων στα λειτουργικά κόστη. Οπότε οι αφίξεις είναι σαφές πως  δεν μεταφράζονται αυτόματα σε κέρδη για τα ξενοδοχεία.

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της ICAP CRIF μπορεί ο κύκλος εργασιών για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να αυξάνεται, εντούτοις η αύξηση των λειτουργικών εξόδων και των χρηματοοικονομικών δαπανών είχαν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των καθαρών προ φόρου κερδών κατά 16,3% το 2023. Συνεπώς ο εφησυχασμός και πολύ περισσότερο οι πανηγυρισμοί, δεν είναι η ενδεδειγμένη στάση. Χρειάζονται ενεργητικές πολιτικές που θα βελτιώνουν τα ποιοτικά δεδομένα, διασφαλίζοντας τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, ειδικά των μικρότερων κατηγοριών που πιέζονται όλο και περισσότερο για να ανταποκριθούν στις αυξημένες υποχρεώσεις τους. 

Συμμερίζεστε τα λεγόμενα περί υπερτουρισμού στις ελληνικές περιοχές;

Όσα λέγονται και γράφονται περί υπερτουρισμού είναι μια λάθος συζήτηση που δεν βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα. Τα μεγέθη της χώρας μας απέχουν έτη φωτός από μεγέθη προορισμών όπου πραγματικά υφίσταται το πρόβλημα. Εδώ η σχετική συζήτηση τροφοδοτείται με γενικεύσεις, απλουστεύσεις και φωτογραφίες της στιγμής που δημιουργούν παραπλανητικές εντυπώσεις. Σε όποιο λιμάνι του κόσμου κι αν δέσουν ταυτόχρονα 10 κρουαζιερόπλοια θα υπάρξει πρόβλημα. Δεν μας επιτρέπεται όμως να βαφτίζουμε την στιγμιαία ανεπιτυχή διαχείριση ροών σε υπερ-τουρισμό. Ας μην  πυροβολούμε μόνοι μας τα πόδια μας. 

Πως αντιμετωπίζετε τη διάσταση ανάμεσα στην ευφορία των αριθμών (αφίξεις) με την κρίση υποδομών που σοβεί στους περισσότερους προορισμούς (νερό, σκουπίδια, δρόμοι, κυκλοφοριακό);

Είναι το «χάσμα» που πρέπει να κλείσουμε εγκαίρως, πριν «καταπιεί» τη δυναμική και τις προοπτικές του ελληνικού τουρισμού. Η απάντηση σε όλα τα μεγάλα ζητούμενα,  όπως η επιμήκυνση της σεζόν, η προσέλκυση επισκεπτών υψηλότερων εισοδημάτων και η μείωση των ανισοτήτων στην κατανομή της τουριστικής κίνησης μεταξύ των περιοχών της χώρας, περνάει μέσα από ένα μεγάλης κλίμακας σχέδιο για τις δημόσιες υποδομές. Με συνεργασία και συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.  Με υψηλή προστιθέμενη αξία στην καθημερινότητα των πολιτών, στην εικόνα της χώρας και στο τουριστικό προϊόν της.  Με ορθολογική αξιοποίηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών πόρων. 

Απαιτούνται λοιπόν γρήγορα βήματα σε μια στοχευμένη πορεία αναβαθμισμένων υποδομών,  χωρίς να κρύβουμε πλέον  πίσω από το άλλοθι του «υπερτουρισμού» τις ελλείψεις υποδομών ή την φθίνουσα απόδοσή τους. Ούτε είναι ορθολογικό να υποστηρίζεται πως ευθύνεται η υψηλή ζήτηση για  την αδυναμία προορισμών να διαχειριστούν σωστά  την καθημερινότητά τους.  Κράτος, Αυτοδιοίκηση και Ιδιωτικός Τομέας πρέπει να κοιτάξουμε μπροστά και να τολμήσουμε. 

Να τεθούν περιορισμοί στη βραχυχρόνια μίσθωση μέσω των προβλέψεων χωροταξικού του τουρισμού;

Η ΠΟΞ έχει εκφράσει σοβαρές ενστάσεις για τη μέχρι και σήμερα διαχείριση του ζητήματος. Ακόμη και με το πρόσφατο νομοθετικό πλαίσιο, όπως έχω τονίσει, η ελληνική Πολιτεία προσπάθησε  να τετραγωνίσει τον κύκλομ και δεν ξεκαθαρίζει αν  η βραχυχρόνια μίσθωση είναι μια επιχειρηματική τουριστική δραστηριότητα ώστε να ισχύουν συγκεκριμένες αυστηρές προδιαγραφές, ανάλογες με αυτές που ισχύουν για τις νόμιμες επιχειρήσεις τουριστικών καταλυμάτων ή αν είναι μια μορφή της οικονομίας του διαμοιρασμού οπότε θα έπρεπε οι προβλεπόμενες βασικές προδιαγραφές να συνδυάζονταν με αυστηρούς χρονικούς και ποσοτικούς περιορισμούς. Το ζήτημα εξακολουθεί να απαιτεί μια καθαρή λύση καθώς έτσι όπως έχουν τα πράγματα οξύνεται η στεγαστική κρίση και πυροδοτούνται  σοβαρές κοινωνικές συνέπειες.

Ποιες οι κύριες απαιτήσεις σας από την κυβέρνηση;

Το μεγάλο διαχρονικό ζητούμενο είναι η αναγνώριση της προσφοράς του τουρισμού. Στηρίζουμε τα δημόσια έσοδα, συνεισφέρουμε  πάνω από 11 δις άμεσα στο ΑΕΠ,  ενισχύουμε την απασχόληση με πάνω από 200.000 εργαζόμενους, με τον ξενοδοχειακό κλάδο να είναι ο τρίτος σε αποδοχές, από τους δέκα μεγαλύτερους κλάδους της χώρας. Ταυτόχρονα αποτελούμε τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας των τοπικών κοινωνιών σε όλη τη χώρα, αφού το 90% του ξενοδοχειακού ΑΕΠ παράγεται περιφερειακά. Επιπλέον, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι καθαρές εισπράξεις του 2024 από την παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών αντιστάθμισαν κατά 57,8% το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και συνέβαλαν κατά 84,2% στο σύνολο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες.

Αυτή η συνεισφορά δεν αναγνωρίζεται πάντα όπως πρέπει. Βρισκόμαστε συχνά μπροστά σε αιφνιδιασμούς και τετελεσμένα, όπως έγινε με τις μεγάλες αυξήσεις στο Τέλος Ανθεκτικότητας και στα τέλη παρεπιδημούντων. Το ξενοδοχείο είναι υπερφορολογημένο μέσα σε ένα περιβάλλον πληθωρισμού, αθέμιτου ανταγωνισμού και προβληματικών υποδομών. Ε, δεν μπορούμε να παλεύουμε μόνοι μας όταν ο τουρισμός αποφέρει οφέλη για όλους. Πρέπει όλοι να σκύψουν με προσοχή πάνω από το  ελληνικό ξενοδοχείο και να καθίσουμε γύρω από ένα τραπέζι για να δώσουμε πραγματικές λύσεις στα χρονίζοντα προβλήματα που μας ταλανίζουν.  

Θα προσέλθετε στις διαπραγματεύσεις για την υπογραφή ΣΣΕ; Γιατί δεν το έχετε κάνει μέχρι τώρα;

Η ΠΟΞ έχει αποδείξει έμπρακτα την πίστη της στον διάλογο και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις. Η ΣΣΕ για τους όρους αμοιβής και εργασίας των εργαζομένων στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις όλης της χώρας παραμένει σε ισχύ για πάνω από 50 χρόνια, ενώ διατηρήθηκε «ζωντανή» και τα δύσκολα χρόνια των μνημονίων. Αν και οι διαπραγματεύσεις για τη νέα ΣΣΕ έχουν ξεκινήσει και βρίσκονται σε εξέλιξη, λόγω του σεβασμού στη διαδικασία των συλλογικών διαπραγματεύσεων δεν μπορώ να παράσχω περαιτέρω λεπτομέρειες. 

 Ποιες προϋποθέσεις έχει η καλύτερη δυνατή συνεργασία με την Αυτοδιοίκηση;

Οι καλοί λογαριασμοί, κάνουν τους καλούς φίλους. Γι αυτό και ζητήσαμε από τον αρμόδιο Υπουργό Εσωτερικών να υπάρχει πλήρης και αναλυτική καταγραφή, καθώς και δημοσιοποίηση, των έργων/δράσεων στις οποίες τα δημοτικά τέλη που εισπράττονται διοχετεύονται. Και το ζητήσαμε γιατί βρεθήκαμε μπροστά σε τεράστιες αυξήσεις των δημοτικών τελών για το 2025 σε όλη την Ελλάδα. Για μια ακόμη φορά το ξενοδοχείο αποτελεί την «εύκολη λύση» στα ταμειακά προβλήματα της αυτοδιοίκησης και μάλιστα χωρίς πραγματική ανταποδοτικότητα όπως επιβάλλεται από τη νομοθεσία. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι «ανοίγει η όρεξη» κάποιων δήμων και για πρόσθετες επιβαρύνεις πέρα και έξω από κάθε λογική όπως συνέβη με την απόφαση του δήμου Βάρης - Βούλας - Βουλιαγμένης για επιβολή ειδικού τέλους βιωσιμότητας. Με την Αυτοδιοίκηση θέλουμε σχέσεις διαλόγου και καλής  συνεργασίας. Όμως αυτός ο δρόμος είναι διπλής κατεύθυνσης και πρέπει να το επιδιώκει και η άλλη πλευρά, διότι αποφάσεις όπως η συγκεκριμένη, υπονομεύουν κάθε εμπιστοσύνη.

Πως οραματίζεστε τον ελληνικό τουρισμό σε δέκα χρόνια;

Η Ελλάδα έχει όλα τα εφόδια για να βρίσκεται στην κορυφή των τουριστικών brands παγκοσμίως. Με την προϋπόθεση πως θα εργαστούμε συλλογικά και υπεύθυνα για ένα τουρισμό βιώσιμο, καινοτόμο και ανθεκτικό, με έμφαση στην ποιότητα. Ποιότητα που θα  απαντάει σε ανάγκες ευρέως φάσματος ταξιδιωτών και όχι μόνο luxury. Σε δέκα χρόνια, η Ελλάδα μπορεί να είναι παγκόσμιος ηγέτης στον υψηλής ποιότητας τουρισμό, αρκεί να το πιστέψουμε και να κάνουμε όλη τη δουλειά που απαιτεί μια τέτοια φιλοδοξία, η οποία  όμως είναι απόλυτα μέσα στις δυνατότητές μας.

Ποιός είναι ο Γιάννης Χατζής

Ο Γιάννης Χατζής είναι γέννηµα θρέµµα της Ρόδου. Αποφοίτησε το 2008 από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΑΣΟΕΕ) και συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές, αρχικά στο Παρίσι, ESSEC Business School και εν συνεχεία στο Λονδίνο, London School of Economics (B.Sc., ΜΒΑ, M.Sc.). Το 2016 του απονεμήθηκε ο τίτλος CFA Charterholder. 

Eίναι πρόεδρος και συνιδιοκτήτης του ξενοδοχειακού ομίλου Blue Sea Resort Collection που εδρεύει στην Ρόδο. Η εταιρία έχει 7 ξενοδοχειακές μονάδες, συνολικής δυναμικότητας 4.000 κλινών, που λειτουργούν κάτω από 5 εμπορικές ονομασίες. Είναι και Α’  Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.