Η διαδρομή της Συρίας προς το αύριο περνά μέσα από τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου

ΚΑΪΡΟ. Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, πριν από την έναρξη των εργασιών της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής Ελλάδας-Αιγύπτου-Κύπρου, είχε κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Abdel Fattah El-Sisi.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν οι εξαιρετικές σχέσεις Ελλάδας - Αιγύπτου και ο ρόλος τους για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή, ιδιαίτερα σε μία συγκυρία περιφερειακών προκλήσεων και αναταράξεων.

Συζητήθηκε ακόμα η σύγκληση κατά το επόμενο διάστημα του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Αιγύπτου, η σύσταση του οποίου είχε αποφασιστεί με Κοινή Δήλωση του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Abdel Fattah El-Sisi.

Η δήλωση Μητσοτάκη

Συναντηθήκαμε στο Κάιρο με τους φίλους Προέδρους El-Sisi και Χριστοδουλίδη, στο πλαίσιο της 10ης Τριμερούς Συνόδου Κορυφής Ελλάδας, Αιγύπτου και Κύπρου, ενός ανθεκτικού και εξαιρετικά παραγωγικού, όπως αποδεικνύεται, σχήματος συνεργασίας, το οποίο πιστεύω ότι αποτελεί και το πιο προωθημένο τέτοιο σχήμα στην ευρύτερη περιοχή.

Εν μέσω, μάλιστα, πολλαπλών κρίσεων και προκλήσεων, σε περιφερειακό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, εδώ στο Κάιρο επιβεβαιώσαμε για ακόμα μία φορά ότι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με συνέπεια για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μας. Και έχοντας ως μόνιμο γνώμονα των κινήσεών μας την ευημερία, την ασφάλεια αλλά, κυρίως, τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Υλοποιώντας παράλληλα ένα ευρύ φάσμα δράσεων, από επενδύσεις και πολιτιστικές ανταλλαγές, μέχρι αμυντική αλλά και λιμενική συνεργασία.

Να εκφράσω και εγώ με τη σειρά μου την ικανοποίησή μου για τη μεγάλη συμμετοχή στο επιχειρηματικό forum το οποίο διεξάγεται παράλληλα με τις εργασίες της τριμερούς διάσκεψής μας.

Επαναλάβαμε τη δέσμευση των τριών κρατών μας να ενισχυθεί η στρατηγική μας συμπόρευση στον ενεργειακό τομέα, προς όφελος των εθνικών αλλά και των ευρωπαϊκών προτεραιοτήτων. Κάτι που δίνει έμφαση στην ενεργειακή ασφάλεια, στην αύξηση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και στη μεγάλη σημασία την οποία αποδίδουμε στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, με πρώτο, εμβληματικό έργο το GREGY, που θα ενώσει ουσιαστικά την Ελλάδα και την Αίγυπτο, καθιστώντας τις δύο χώρες μας μια ενεργειακή «γέφυρα» μεταφοράς καθαρής ενέργειας, από τον άνεμο και από τον ήλιο, από τη βόρεια Αφρική έως την Ευρώπη.

Να τονίσω και την πολύ μεγάλη σημασία την οποία αποδίδουμε σε μία αναπτυσσόμενη αγορά, στην αγορά της δέσμευσης και αποθήκευσης του άνθρακα, η οποία θα αποκτήσει ξεχωριστή σημασία, καθώς η ευρωπαϊκή βιομηχανία θα βαίνει προς ένα πλαίσιο γρήγορης απανθρακοποίησης. Και εκεί μπορούμε, πιστεύω, να συνεργαστούμε πολύ ουσιαστικά με την Αίγυπτο για να αναπτύξουμε κοινές πρωτοβουλίες, οι οποίες θα είναι αμοιβαία ωφέλιμες.

Αθήνα, Κάιρο και Λευκωσία προσεγγίζουμε από κοινού όλες τις μεγάλες περιφερειακές προκλήσεις της περιοχής. Αναφέρθηκε και ο φίλος Νίκος στο ζήτημα του Κυπριακού. Επιβεβαιώσαμε και πάλι την πλήρη στήριξή μας στις προσπάθειες της Κυπριακής Δημοκρατίας για την εύρεση μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης, στο πλαίσιο πάντα των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Πιστεύω ότι έχει ξεχωριστή σημασία να τονίσουμε ότι μια τέτοια επίλυση του Κυπριακού θα δημιουργούσε πρωτοφανείς συνθήκες πολιτικής σταθερότητας και οικονομικής ευμάρειας σε ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο, ειδικά σε αυτή την τόσο ταραγμένη εποχή.

Και συμμεριζόμαστε τις προοπτικές για το μέλλον της ευρύτερης γειτονιάς μας, οικοδομώντας από κοινού την ειρήνη, τη σταθερότητα και συνεργασία αλλά και αποκρούοντας από κοινού κάθε ενέργεια εκτός πλαισίου της διεθνούς νομιμότητας, κάθε ενέργεια που θα προκαλεί αχρείαστες εντάσεις στην περιοχή.

Συζητήσαμε εκτενώς τις εξελίξεις στη Συρία. Επιβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας στην κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα της ενιαίας Συρίας, την ανάγκη και την αφοσίωσή μας σε μία συμπεριληπτική διαδικασία με συμμετοχή όλων των Σύρων. Και είναι αυτονόητο ότι η νέα ηγεσία της χώρας πρέπει να αποδείξει έμπρακτα ότι σέβεται το Διεθνές Δίκαιο, ότι προστατεύει τα δικαιώματα όλων των μειονοτήτων, των χριστιανών, των υπόλοιπων θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων, ότι θωρακίζει την πλούσια, απαράμιλλη πολιτιστική κληρονομιά της Συρίας.

Επισημάναμε, επίσης, τον κίνδυνο αναζωπύρωσης συγκρούσεων στο εσωτερικό της Συρίας, που, μεταξύ άλλων, ενδέχεται να παρεμποδίσει και την εθελοντική και ασφαλή επιστροφή προσφύγων, κάτι το οποίο αποτελεί όχι μόνο ελληνική και κυπριακή, αλλά και ευρωπαϊκή προτεραιότητα. Δεσμευτήκαμε να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για ομαλοποίηση της κατάστασης και αποτροπή οποιασδήποτε ριζοσπαστικοποίησης.

Ακριβώς γι’ αυτό και η διαδρομή της Συρίας προς το αύριο περνά μέσα από τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, κανόνες τους οποίους οι τρεις χώρες μας έχουν αποδείξει επανειλημμένα ότι σέβονται. Άλλωστε, η Ελλάδα και η Κύπρος έχουμε υπογράψει με τη φίλη Αίγυπτο συμφωνίες οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, συμφωνίες που βασίζονται πλήρως -επαναλαμβάνω, πλήρως- στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.

Συζητήσαμε επίσης για τον κεντρικό, τον κρίσιμο ρόλο της Αιγύπτου στην προσπάθεια επίτευξης μιας τόσο απαραίτητης εκεχειρίας στη Γάζα. Είναι τόσο ανάγκη σήμερα, περισσότερο παρά ποτέ, να ανακουφιστούν οι άμαχοι, να απελευθερωθούν οι όμηροι, και είναι αυτή η βασική προϋπόθεση για να μπορέσει να εκκινήσει πάλι μια πολιτική διαδικασία για το Παλαιστινιακό, με στόχο τη λύση των δύο κρατών, τη μοναδική -πιστεύουμε- λύση που μπορεί να φέρει μία διατηρήσιμη ειρήνη στην περιοχή.

Συζητήσαμε επίσης για τον Λίβανο, τη στήριξή μας στην εκεχειρία στον Λίβανο, την ευχή μας να μπορέσει σύντομα, ενδεχομένως και αύριο, να εκλεγεί καινούργιος Πρόεδρος στη χώρα αυτή.

Συζητήσαμε τις εξελίξεις στη Λιβύη. Κρίναμε ως επιτακτική την ανάγκη να αναβιώσει με κάποιο τρόπο αυτή η «παγωμένη» ειρηνευτική διαδικασία και κυρίως να σταματήσουν οι παρεμβάσεις, να αποχωρήσουν οι δυνάμεις τρίτων, είτε είναι τακτικές είτε είναι μισθοφορικές, να αποκατασταθεί η εθνική κυριαρχία και στη συνέχεια ο λιβυκός λαός, ελεύθερος, να αποφασίσει για το μέλλον του με ελεύθερες και δίκαιες εκλογές.

Όλα τα παραπάνω συνιστούν εξελίξεις που αναπόφευκτα επηρεάζουν και τις ροές των προσφύγων και των μεταναστών. Είναι φυσικό, λοιπόν, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Αίγυπτος να συντονίζουν τα βήματά τους και σε αυτό το πεδίο. Πόσω μάλλον όταν η Αίγυπτος παίζει έναν κρίσιμο ρόλο στο κεφάλαιο της μετανάστευσης.

Της παράτυπης, όπου επιδιώκουμε τη μέγιστη δυνατή προσήλωση στη συγκράτηση μεγάλων μεταναστευτικών ρευμάτων προς την Ευρώπη μέσω Λιβύης. Εδώ να συγχαρώ τον Πρόεδρο Sisi για την εξαιρετική προσήλωση την οποία έχει επιδείξει στην προστασία των θαλάσσιων συνόρων της χώρας του. 

Αλλά είναι πολύ σημαντικό ταυτόχρονα, όσο παλεύουμε με την παράνομη μετανάστευση και με τους άθλιους διακινητές που θέτουν σε κίνδυνο αθώες ανθρώπινες ψυχές, να εντείνουμε και τη συνεργασία μας ως προς τη νόμιμη μετανάστευση. Εκεί θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι έχουμε ήδη μια διακρατική συμφωνία με την Αίγυπτο, την οποία θέτουμε σε ισχύ και την οποία θέλουμε να διευρύνουμε περαιτέρω και σε άλλες κατηγορίες εργατών. Εξάλλου, το μεταναστευτικό αποτελεί και ένα από τα σοβαρά κεφάλαια όσον αφορά τις σχέσεις του Καΐρου με τις Βρυξέλλες, στο οποίο η συνεργασία πρέπει να ενταθεί. 

Όπως είπε και ο φίλος Νίκος, η Κύπρος και η Ελλάδα έχουμε πρωτοστατήσει στο να υπογραφεί αυτή η συμφωνία συνολικής και στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ευρωπαϊκής Ένωσης - Αιγύπτου και αναγνωρίζεται πια από όλα τα μέλη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η σημασία της Αιγύπτου για τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά τελικά και για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Χαίρομαι που αύριο η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η κα Roberta Metsola θα είναι εδώ στο Κάιρο για να συζητήσει μαζί σας θέματα που άπτονται αυτής της συμφωνίας.

Στο ίδιο πνεύμα αναφερθήκαμε και στη σημασία της προστασίας της ελεύθερης ναυσιπλοΐας, των θαλάσσιων εμπορικών διαδρόμων σε αυτή την ιδιαίτερα ευαίσθητη περιοχή, κάτι το οποίο είναι απολύτως κρίσιμο για την Αίγυπτο και για την κίνηση η οποία περνά από τη διώρυγα του Σουέζ.

Θέλω να τονίσω ότι το ζήτημα αυτό, της ελεύθερης ναυσιπλοΐας, θα αποτελέσει ένα από τα κεντρικά θέματα των προτεραιοτήτων της Ελλάδος στα πλαίσια των αυξημένων ευθυνών που αναλαμβάνει ως μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών από την 1η Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους.

Κλείνω, αγαπητέ μου Πρόεδρε, αισιόδοξος ότι αυτή η συμπόρευση Ελλάδος, Αιγύπτου και Κύπρου θα συνεχιστεί σε ακόμα πιο στέρεο έδαφος και θέλω να σε ευχαριστήσω για ακόμη μια φορά για την εξαιρετική συνεργασία εδώ στο Κάιρο.

Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής υπογράφηκαν οι παρακάτω συμφωνίες:, παρουσία των ηγετών:

- Μνημόνιο Συνεργασίας Διοικήσεων Λιμένων Πειραιά / Θεσσαλονίκης - Πορτ Σαΐντ / Αλεξάνδρειας,

- Μνημόνιο Κατανόησης για Συνεργασία στον τομέα της  Υγείας, 

- Μνημόνιο Συνεργασίας Ελλάδος - Κύπρου - Αιγύπτου μεταξύ φορέων αρμόδιων για την προώθηση επενδύσεων, 

- Μνημόνιο Συνεργασίας στον τομέα των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών.