Oil Stories στο Ιόνιο Πέλαγος

Υδρογονανθράκων στο Ιόνιο Πέλαγος. Την πρόταση αναβολής έκανε ο επικεφαλής της παράταξης «Μεγάλο Ιόνιο» Δημήτρης Μπιάνκης, καθώς το συμβούλιο δεν είχε το χρόνο να ενημερωθεί επαρκώς. Συμφωνώντας, ο Περιφερειάρχης Θ. Γαλιατσάτος πρότεινε να μετατεθεί το θέμα σε ειδική συνεδρίαση, έτσι ώστε να προηγηθεί ενδελεχής ενημέρωση σε όλους τους περιφερειακούς συμβούλους. Ανέφερε μάλιστα ότι έχει στόχο να διοργανώσει ημερίδα, στην οποία θα γίνει προσπάθεια να παρευρίσκεται και ο μελετητής, για την καλύτερη κατανόηση του θέματος.

Προσχηματική μάλλον η διαβούλευση

Η πρεμούρα για την έρευνα υδρογονανθράκων (και) στο Ιόνιο αποδίδεται σε δυο συναφείς παράγοντες. Σύμφωνα με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της δραστηριότητας, προέρχεται από την αυξημένη ανάγκη της Γηραιάς, προϊόντος του χρόνου κι ενώ λιγοστεύουν τα παγκόσμια αποθέματα. Επαρκή αποθέματα πετρελαίου διεθνώς υπολογίζονται τουλάχιστον για τρεις δεκαετίες. Όμως προβλέπεται εκθετική αύξηση της ζήτησης έως το 2030! Η ενεργοβόρα πλην όμως πτωχή παραγωγικά Ευρώπη, σήμερα εισάγει τη μισή της ενέργεια, το 2030 θα εισάγει το 70%. Ευλόγως λοιπόν αναζητούνται πιο εντατικά τώρα, νέα κοιτάσματα ώστε να αυξηθεί η «εγχώρια» παραγωγή για να μειωθούν οι εισαγωγές και η εξ αυτών, εξάρτηση.

Ο άλλος παράγοντας είναι η ανακάλυψη προηγμένων τεχνικών, που «βλέπουν» τα κοιτάσματα σε μεγάλα βάθη, εκεί δηλ. που η ανθρωπότητα πριν από μερικά χρόνια ήταν ολότελα τυφλή. Τώρα, το κατά πόσο η εκμετάλλευση υδρογονανθράκων από μεγάλα βάθη αλλά και γενικότερα σε σχέση με τις άλλες μορφές οικονομικής δραστηριότητας που αναπτύσσονται στην περιοχή, είναι συμφέρουσα, αυτό παίζεται. Η μελέτη που τίθεται σήμερα ενώπιον του περιφερειακού συμβουλίου πραγματεύεται τις περιβαλλοντικές ενώ αναφέρεται στην ανάγκη να μελετηθούν και οι άλλες επιπτώσεις.

 

Είκοσι οικόπεδα

 

Τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο πέλαγος εκπόνησε το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσών σε συνεργασία με το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και την Σ. Δασακλής - Γ. Σιγαλός Ο.Ε., εταιρεία διαχείρισης περιβάλλοντος και εφαρμογών ολοκληρωμένων γεωγραφικών συτημάτων (GIS). Αφορά σε 20 θαλάσσια οικόπεδα, που καλύπτουν σχεδόν ολόκληρο το Ιόνιο (συμπεριλαμβανομένων του Μεσσηνιακού και Λακωνικού κόλπου), το Νότιο Κρητικό και το Λιβυκό Πέλαγος.

Ο καθορισμός των 20 άλλων θαλασσίων οικοπέδων σε Ιόνιο και Λιβυκό προέκυψε ύστερα από τις εκτεταμένες έρευνες στον θαλάσσιο αυτό χώρο, προεξάρχουσας εκείνης της νορβηγικής εταιρείας PGS.

 

Απαξίωσαν οι Δήμοι

 

Το θέμα εισήχθη για συζήτηση στο περιφερειακό συμβούλιο του Σαββάτου προκειμένου να μην βγει εκπρόσθεσμο σε σχέση με τις προβλεπόμενες ημερομηνίες της διαβούλευσης του, αν και δόθηκε τελικά μια παράταση 40 ημερών, για να καταθέσουν οι ενδιαφερόμενοι φορείς τις προτάσεις τους.
Όμως η εφαρμογή της διαδικασίας σε σχέση με τον όγκο των πληροφοριών που περιέχονται στο κείμενο καθιστούν προσχηματική τη διαβούλευση, πολλώ δε μάλλον που οι όλοι Δήμοι της Περιφέρειας απαξίωσαν μέχρι στιγμής να ανταποκριθούν, στέλνοντας τις απόψεις τους στην ΠΙΝ.

Σημειώνεται εν κατακλείδι ότι το δικαίωμα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων παραχωρείται στην συγκεκριμένη περίπτωση μετά από Διακήρυξη του ΥΠΕΚΑ, που λαμβάνει (;) υπόψη του και τη γνωμοδότηση του περιφερειακού συμβουλίου, με προθεσμία υποβολής προσφορών τουλάχιστον 90 ημερών από την τελευταία δημοσίευση.

Μετά την ανακοίνωση εμπορικά εκμεταλλεύσιμου κοιτάσματος, αρχίζει το στάδιο της εκμετάλλευσης για 25 χρόνια συν δυο 5ετείς παρατάσεις.

Το ιστορικό των ερευνών υδρογονανθράκων

Έρευνες για τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Ελλάδα γίνονται από τις αρχές του 20ου αιώνα. Με μεγαλύτερη ένταση τη δεκαετία του '60 στην περιοχή μας, στους Παξούς, τη Ζάκυνθο και τη ΒΔ Πελοπόννησο. Το 1971 ανακαλύφθηκαν εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα στη θαλάσσια περιοχή της Θάσου στην Καβάλα.

Τι απέδωσαν οι έρευνες στις περιοχές που δόθηκαν το 2012; Στη χερσαία περιοχή των Ιωαννίων με απολήψιμα αποθέματα 50-100 εκατ. βαρέλια. Σύμφωνα με τον δειυθύνοντα σύμβουλο της Energan, Μ. Ρήγα στην περιοχή υπάρχουν ενδείξεις πετρελαίου, καθώς και γεωλογικά συστήματα ανάλογα στην Ιταλία και την Αλβανία, όπου πρόφατα η Shell ανακοίνωσε την ανακάλυψη κοιτάσματος 200 εκατ. βαρελιών. Στη θαλάσσια περιοχή του Πατραϊκού, όπου τα εκτιμώμενα απολήψιμα αποθέματα είναι 200 εκατ. βαρέλια. Στο Κατάκολο με βεβαιωμένο κοίτασμα 3-5 εκατ. βαρελιών.

Το 2014 και ύστερα από την προκαταρτική έρευνα της νορβηγικής PGS άνοιξε και η νέα ερευνητική περίοδος που αφορά σε 20 θαλάσσια οικόπεδα, που καλύπτουν σχεδόν ολόκληρο το Ιόνιο (συμπεριλαμβανομένων του Μεσσηνιακού και Λακωνικού κόλπου), το Νότιο Κρητικό και το Λιβυκό Πέλαγος. Μάλιστα οι ενδείξεις αναφέρονται σε πλούσια κοιτάσματα δυτικά αλλά και βορείως της Κέρκυρας. Οι πιθανότητες να είναι θετικές οι έρευνες αποδίδονται και στο γεγονός ότι θετικές είναι και στα όμορα, ιταλικά θαλάσσια οικόπεδα. Ενώ είναι γνωστή η αντίδραση των Τιράνων για τη δικαιοδοσία της Αθήνας στα βόρεια της Κέρκυρας. Αντίδραση που εδράζεται στην επιχειρηματολογία, που αμφισβητεί η Ελλάδα και που οδήγησε στην ακύρωση της Συμφωνίας Καραμανλή - Μπερίσα το 2009 για τον ορισμό των θαλασσίων συνόρων ανάμεσα στις δυο χώρες. Εξέλιξη για την οποία ο πρ. πρωθυπουργός της Αλβανίας, Σ. Μπερίσα, κατηγόρησε σε ομιλία του στη Βουλή, την κυβέρνηση Ράμα ότι λειτούργησε, στην περίπτωση αυτή, υπέρ των συμφερόντων της Τουρκίας!