Είναι ο Δήμος μας στον αναπνευστήρα; Το τέλος των ψευδαισθήσεων - Σήμανε η ώρα των αποφάσεων

Οι περισσότεροι συμπολίτες μας αντιλαμβάνονται τον κεντρικό Δήμο της Κέρκυρας, ως έναν ισχυρό οργανισμό που μπορεί να αποτελέσει ατμομηχανή βιώσιμης ανάπτυξης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής στον τόπο μας. Όπως ακριβώς θα έπρεπε να είναι και εξ αυτού προσδοκούν πολλά.

Όσοι όμως παρακολουθούν με ενδιαφέρον και πιο διεισδυτική ματιά τα δημοτικά δρώμενα, διαπιστώνουν ακριβώς το αντίθετο.

Βλέπουν έναν Δήμο ασθμαίνοντα να βρίσκεται στα όρια της επιβίωσης, ή κατά μια άλλη εκδοχή …στον αναπνευστήρα.

Αδύναμο να κάνει και την πιο μικρής κλίμακας παρέμβαση από ίδιους πόρους. Ανήμπορο να υπηρετήσει τις πολλές και επιτακτικές ανάγκες της καθημερινότητας των πολιτών και του τόπου. Χωρίς τις στοιχειώδεις δυνατότητες να στηρίξει και ν’ αξιοποιήσει το μεγάλο μας κεφάλαιο, την πλούσια πολιτιστική ζωή και δράση. Χωρίς πόρους για να αποκαταστήσει και να λειτουργήσει αξιοπρεπώς τις εγκαταλειμμένες αθλητικές μας εγκαταστάσεις. Χωρίς να μπορεί να ασκήσει ουσιαστικές παρεμβάσεις στις προνοιακές και εκπαιδευτικές μας δομές, πέραν αυτών που χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά προγράμματα.

Το αναντίρρητο γεγονός ότι για το 2024 στον Δημοτικό Προϋπολογισμό περιλήφθηκε Τεχνικό Πρόγραμμα από τακτικά έσοδα, της τάξης των 833.000 ευρώ, είναι αρκετό για να κατανοήσει κάθε καλοπροαίρετος πολίτης, τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρίσκεται ο Δήμος.

Και όμως, εκεί που θα ανέμενε κανείς να αναπτυχθεί ένας γόνιμος και παραγωγικός διάλογος για το κορυφαίο αυτό ζήτημα, παρακολουθούμε δηλώσεις και κριτική από μερίδα συμπολιτών που αρθρώνουν δημόσιο λόγο, οι οποίες δείχνουν εντυπωσιακή άγνοια της πικρής πραγματικότητας. Κι από την άγνοια προχωρούν σε άρνηση να την αναγνωρίσουν ενώ, αντίθετα, αντιλαμβάνονται την αλήθεια των αριθμών ως δικαιολογία απραξίας.

ΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΦΩΤΙΣΜΟΥ

Βασική παράμετρος του οικονομικού προβλήματος του Δήμου είναι ότι οι δαπάνες για τις υπηρεσίες Καθαριότητας και Φωτισμού απορροφούν το 79% των ετήσιων τακτικών εσόδων του Δημοτικού Προϋπολογισμό.

Μια απλή ματιά στα στοιχεία του Δημοτικού Προϋπολογισμού είναι αρκετή για να αποκαλύψει στον κάθε καλοπροαίρετο πολίτη τη βασική αιτία του οικονομικού προβλήματος του Δήμου, καθώς στο σκέλος των Εσόδων καταγράφεται ποσόν 12 περ. εκατομμυρίων ευρώ, ενώ στο σκέλος των Εξόδων ποσόν 22 περ. εκατομμυρίων ευρώ, αφήνοντας ένα ετήσιο άνοιγμα της τάξης των 10 εκατομμυρίων ευρώ!

Το άνοιγμα αυτό για να καλυφθεί και να παρέχονται οι απολύτως αναγκαίες υπηρεσίες – συχνά με υστέρηση και ανεπάρκειες – απορροφά όλους τους πόρους του δήμου από μισθώματα, εκμετάλλευση κοινοχρήστων χώρων, τέλη παρεπιδημούντων, έσοδα από παραλίες κλπ.

ΠΑΛΙΑ ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ ΜΕ ΑΠΙΣΤΕΥΤΕΣ ΣΤΡΕΒΛΩΣΕΙΣ

Το υφιστάμενο σήμερα τιμολόγιο έρχεται από το μακρινό παρελθόν. Έχει τεθεί σε ισχύ, για μεν τη Δ.Ε. Κερκυραίων το έτος 2007, για δε τις λοιπές επτά (7) Δημοτικές Ενότητες το έτος 1999, δηλαδή πριν ένα τέταρτο (1/4) του αιώνα, κατά την εποχή της δραχμής!

Το τιμολόγιο αυτό είναι αναμφισβήτητα παρωχημένο και απέχει πολύ από το να καλύπτει ανταποδοτικά το τεράστιο κόστος της Υπηρεσίας. Κόστος που εκτινάχτηκε στα ύψη, με τη μεταφορά των απορριμμάτων μας, από το 2020, στα εργοστάσια διαχείρισης των Ιωαννίνων και της Κοζάνης.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Περιέχει απίστευτες στρεβλώσεις που οφείλονται στο διαφορετικό καθεστώς που ίσχυε ως το 2010, στους «καποδιστριακούς» δήμους. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο ισχύον σήμερα τιμολόγιο των δημοτικών τελών, στα φτωχά ορεινά χωριά του Ζυγού και των Σγουράδων ισχύει τιμή για τις κατοικίες 1,40 ευρώ/m2, ενώ στα εύρωστα τουριστικά χωριά των Λακώνων και των Λιαπάδων 0,87 ευρώ/ m2 και στα χωριά Σιναράδες και Πέλεκα 0,75 ευρώ/ m2.

ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ, ΜΙΚΡΗ ΧΡΕΩΣΗ

Μία όμως μεγάλη στρέβλωση που καταγράφεται στην σημερινή πραγματικότητα είναι αυτή που προκύπτει από τον υπολογισμό των δημοτικών τελών στις επιχειρήσεις του τουριστικού τομέα και ιδιαίτερα αυτού της εστίασης. Οι τελευταίες, στεγαζόμενες σε μικρούς κατά κανόνα, εντός κτηρίων χώρους, ασκούν την δραστηριότητά τους σε υπαίθριους χώρους – ιδιωτικούς ή μισθωμένους από το Δήμο - ενώ το σύστημα χρεώνει Δημοτικά Τέλη στην περιορισμένου εμβαδού επιφάνεια των στεγασμένων. Έτσι, επιχειρήσεις που παράγουν και απορρίπτουν καθημερινά στο σύστημα αποκομιδής τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων, χρεώνονται δυσανάλογα λιγοστά τέλη.

Για παράδειγμα, ένα κατάστημα εστίασης εμβαδού 50 m2 (στεγασμένου χώρου) με εκμετάλλευση πολλαπλάσιου εξωτερικού χώρου, χρεώνεται στην πόλη με ποσόν μικρότερο από 0,80 ευρώ την ημέρα, σε ένα πολύ απαιτητικό και δαπανηρό σύστημα αποκομιδής και διαχείρισης των απορριμμάτων. Στην ύπαιθρο η χρέωση είναι ακόμη μικρότερη.

Αυτή η κραυγαλέα στρέβλωση του συστήματος έχει τεθεί από τη Δημοτική Αρχή στους εκπροσώπους του κλάδου οι οποίοι δείχνουν κατανόηση στην ανάγκη αναπροσαρμογής των Δημοτικών Τελών, σε ύψος κοντά στο πραγματικό κόστος της υπηρεσίας.

ΣΤΗΝ ΜΑΥΡΗ ΤΡΥΠΑ ΤΩΝ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ!

Έτσι έχοντας τα πράγματα, έχουν διαμορφωθεί στον Δημοτικό Προϋπολογισμό ασφυκτικές συνθήκες, καθώς τα κάθε λογής δημοτικά έσοδα από άλλες πηγές (παρεπιδημούντων, μισθώματα, κλπ.) πάνε υποχρεωτικά στην κάλυψη των ελλειμμάτων της Υπηρεσίας Καθαριότητας. Οδηγούνται δηλαδή στην μαύρη τρύπα των σκουπιδιών.

Γι’ αυτό, σταθερός στόχος και του Δήμου μας παραμένει το εργοστάσιο ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων στο νησί μας και προς τούτο, στέρεη είναι η συνεργασία με την Περιφέρεια Ι.Ν. και τους άλλους Δήμους, στο πλαίσιο του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ), για την οριστική επίλυση του προβλήματος.

Και ώσπου να γίνει αυτό, προκρίνει τον στόχο εκσυγχρονισμού του Κέντρου Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), με αύξηση της παραγωγικής του ικανότητας αλλά και την δημιουργία Μονάδας Επεξεργασίας Βιολογικών Αποβλήτων (ΜΕΒΑ), έτσι ώστε να μειωθούν δραστικά, οι ποσότητες των απορριμμάτων που μεταφέρονται σε Γιάννινα και Κοζάνη.

ΧΩΡΙΣ ΠΟΡΟΥΣ ΟΙ ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΤΟΜΕΙΣ

Η Δημοτική Αρχή της περιόδου 2019 – 2023, επαίρεται για το γεγονός ότι έλυσε με την μεταφορά σε Γιάννενα και Κοζάνη το πρόβλημα των απορριμμάτων, «χωρίς την παραμικρή επιβάρυνση των πολιτών».

Ο ισχυρισμός αυτός, ενώ δείχνει αληθοφανής, στην πραγματικότητα έχει σωρεύσει ένα τεράστιο κόστος στον Δήμο, που λειτουργεί τελικά σε βάρος των πολιτών, αφού δεν μένουν πόροι διαθέσιμοι για τους τομείς της πρόνοιας, της εκπαίδευσης, του αθλητισμού και κυρίως του πολιτισμού.

Έτσι εξηγείται μεταξύ άλλων και η φετινή απόφαση μη επιχορήγησης πολιτιστικών και αθλητικών σωματείων.

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΙ Ο ΝΟΜΟΣ

Για να αποφεύγονται τέτοιου είδους καταστάσεις στους Δήμους, ο Νόμος προέβλεψε την υποχρέωση κάθε χρόνο αναθεώρησης της πορείας των ανταποδοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού και την αναπροσαρμογή τους για ισοσκέλιση Εσόδων – Εξόδων, με λήψη ετήσιας ισχύος Κανονιστικής Απόφασης, κάτι που εδώ δεν έχει γίνει.

Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η σχετική απόφαση του Δήμου Ναυπλιέων (Ιαν. 2024), στην οποία αιτιολογημένα διατηρούνται μεν αμετάβλητα τα τέλη του προηγούμενου έτους 2023, αναφέρεται ωστόσο, ρητά ότι, ο μη προσδιορισμός από το Δημοτικό Συμβούλιο των δημοτικών τελών σε ύψος αντίστοιχο των δαπανών, «συνιστά βαριά παράβαση καθήκοντος και επισύρει κατά των μελών του, την εφαρμογή των διατάξεων του Δημοτικού Κώδικα» που προβλέπει πειθαρχικές και λοιπές συνεπακόλουθες κυρώσεις.

Έτσι έχοντας τα πράγματα, ο νόμος αλλά και η κοινή λογική οδηγούν στην αναπροσαρμογή των Δημοτικών Τελών Καθαριότητας και Φωτισμού ΤΩΡΑ, στο επίπεδο που τα καταγεγραμμένα έξοδα επιβάλλουν. Και η επιλογή αυτή, παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες μερίδας συμπολιτών μας, είναι μονόδρομος, με το βάρος ασφαλώς να πέφτει στην τουριστική κυρίως επιχειρηματικότητα, που παράγει και αποδίδει στο σύστημα τεράστιους όγκους απορριμμάτων.

Ο εξορθολογισμός στη διαμόρφωση του ύψους των ανταποδοτικών τελών δεν είναι απλά εκ των πραγμάτων επιβεβλημένος. Είναι όρος επιβίωσης του Δήμου μας και αυτό πρέπει να γίνει συνείδηση όλων.

Όποιος δεν το αντιλαμβάνεται, εθελοτυφλεί και όσοι προσχωρούν σε πρόσκαιρα ευχάριστες λαϊκίστικες προσεγγίσεις και στην αντίληψη των πραγμάτων υπό το πρίσμα του λεγόμενου «πολιτικού κόστους» πρέπει να γνωρίζουν ότι, στο τέλος, η απειλούμενη κατάρρευση του Δήμου θα έχει ονοματεπώνυμο και η ιστορία δεν θα τους το συγχωρήσει!

* Στέφανος Πουλημένος, Κέρκυρα, 16.09.2024