ΦoΔΣΑ Ιονίων Νήσων: Με τις ανάγκες της νέας εποχής το εργοστάσιο επεξεργασίας αποβλήτων της Κεφαλονιάς

Μακριά από τα σύγχρονα δεδομένα στην διαχείριση των απορριμμάτων, τις επείγουσες υποχρεώσεις της χώρας απέναντι στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία, τις υποχρεώσεις της Περιφέρειας απέναντι στον Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), βρίσκονται όσοι διαδίδουν ανακριβείς αμφισβητήσεις και καταγγελίες απέναντι στην διακήρυξη και δημοπράτηση του εργοστασίου ΜΕΑ της Κεφαλονιάς από τον Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Ιονίων Νήσων.

 

Αποδεικνύουν ακόμη μια φορά την αδιαφορία τους για την εξέλιξη του τόπου και τα συμφέροντα των πολιτών και πορεύονται με μόνη προσέγγιση το κομματικό πάθος και την μικροπρέπεια.

 

Αδυνατούν να αποδεχθούν ότι ο νέος ΦΟΔΣΑ Ιονίων Νήσων, παρ΄ όλες τις αντίξοες συνθήκες έχει σχέδιο, αποφασιστικότητα και γνώση για να οδηγήσει την Περιφέρεια στην ανάπτυξη και την αξιοπρέπεια.

Οι ίδιοι παραμένουν “βουτηγμένοι” στα απορρίμματα στα οποία βύθισαν τον τόπο μας. 

 

Η συγκεκριμένη προσέγγιση που κάνουν στην σοβαρή αυτή υπόθεση, δείχνει κατ΄αρχάς ότι έχουν άγνοια του Ν. 4412/2016 και των Κοινοτικών Οδηγιών περί Κυκλικής Οικονομίας, και αυτό είναι άκρως επιπόλαιο και επικίνδυνο Όσο για τα συγκεκριμένα θέματα που καταγγέλλουν:

 

· Οι Όροι δημοπράτησης του έργου της ΜΕΑ Κεφαλληνίας, αποτελούν τομή στην δημοπράτηση αντίστοιχων έργων, προλαμβάνουν και επιλύουν πλείστα προβλήματα για την ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών αποβλήτων, λαμβάνοντας υπ΄όψιν τις Κοινοτικές Οδηγίες. Προλαμβάνουν επίσης ώστε κάποια στιγμή στο εγγύς μέλλον να μην μας επιβληθούν υπέρογκα πρόστιμα λόγω μη επίτευξης των στόχων τα οποία πρόστιμα  πρώτα απ΄όλα θα επιβαρύνουν τους πολίτες όπως προβλέπεται στο ερχόμενο νομοσχέδιο, αφού μετακυλύονται στους Ο.Τ.Α.

· Ο προϋπολογισμός της βασικής κατασκευής του έργου ανταποκρίνεται στην εγκεκριμένη μελέτη, ήτοι ανέρχεται στο ποσό των 7.170.819,32€ χωρίς να έχει επέλθει αλλαγή με στόχο να μην υπάρξει καθυστέρηση. 

· Ο Προϋπολογισμός της κανονικής λειτουργίας προκύπτει από τα τεύχη Δημοπράτησης λαμβάνοντας υπόψη όλα τα κόστη που απαιτούνται, από την κείμενη Νομοθεσία, για να λειτουργήσει μία αντίστοιχη εγκατάσταση.

· Προστίθεται όμως σε αυτό 6ετής λειτουργία της εγκατάστασης. Διευκρινίζουμε ότι  δεν “αναφέρεται στα ψιλά”αλλά αποτελεί το Τμήμα 2 του δημοπρατούμενου έργου, με σκοπό να γίνει η λειτουργία από τον ίδιο Ανάδοχο της εγκατάστασης, ώστε αυτός να έχει την απόλυτη ευθύνη της κατασκευής και του αποτελέσματος, ήτοι της επίτευξης των στόχων που τίθενται για την συγκεκριμένη ΜΕΑ (υπόλειμμα για ταφή, ανακύκλωση από την μηχανική διαλογή, κόμποστ υψηλής ποιότητας, κ.λ.π.). Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν ο ίδιος Ανάδοχος, δεσμεύεται, προς την Αναθέτουσα Αρχή (ΦΟΔΣΑ Ιονίων Νήσων), να κατασκευάσει μία πλήρη και λειτουργική εγκατάσταση, που μόνον τότε θα μπορέσει να “πιάσει” τους στόχους που τίθενται από τον νόμο για την συγκεκριμένη ΜΕΑ. Παράλληλα η ενδεχόμενη αδυναμία του να επιτύχει τους στόχους που δεσμεύτηκε, οδηγούν την Αναθέτουσα Αρχή σε βαριές ποινικές ρήτρες. Η λύση αυτή πλέον για τα αντίστοιχα έργα (συμπερίληψη και κανονικής λειτουργίας μαζί με την κατασκευή στον ίδιο Ανάδοχο) είναι νομοτελειακή, διότι άλλως δεν διασφαλίζεται η λειτουργικότητα και αποτελεσματικότητα της ΜΕΑ. Μέχρι τώρα κοινή πρακτική ήταν η δημοπράτηση μόνον της κατασκευής, με συχνό αποτέλεσμα κατασκευές με προβλήματα, ελαττωματικό εξοπλισμό και γενικά «αμαρτίες» της κατασκευής του έργου που μετακυλίονται στον Φορέα Λειτουργίας και οδηγούν σε μεγάλα ποσά αποκατάστασης των βλαβών της μη ορθής κανονικής λειτουργίας, τα οποία ποσά επιβαρύνουν, προφανώς, τους πολίτες. Διευκρινίζουμε ότι η ανωτέρω δυνατότητα, ήτοι η δημοπράτηση μαζί της κατασκευής και κανονικής λειτουργίας δίνεται από τον Ν. 4412/2016, Άρθρο 4, παράγραφος 4, για τις μικτές συμβάσεις, και προτείνεται από το σχέδιο Διακήρυξης που έχει αναρτηθεί στην Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (ΕΑΑΔΗΣΥ), που είναι επιφορτισμένη να δίνει την σύμφωνη γνώμη της στην κείμενη Νομοθεσία περί Δημοσίων Συμβάσεων. Προφανώς λοιπόν δεν είναι «αποικιοκρατική», αλλά ΄΄ρεαλιστική και υπεύθυνη΄΄, σύμφωνα με τα δεδομένα που αναλύθηκαν και ό,τι ισχύει στον σύγχρονο κόσμο. Τέλος πρέπει να επισημανθεί, ότι η λειτουργία τόσο σύνθετων Μονάδων Επεξεργασίας απορριμμάτων με νέες τεχνολογίες, με σύγχρονο και εξειδικευμένο  εξοπλισμό, απαιτούν μεγάλη εμπειρία από τον Φορέα Λειτουργίας, με αποτέλεσμα στις περισσότερες των περιπτώσεων ο αρμόδιος Φορέας να προσπαθεί εναγωνίως λίγο πριν την ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου να αναθέσει σε εξωτερικό - ιδιώτη ανάδοχο το έργο αυτό, που όμως παραλαμβάνει τα λάθη και τις ελλείψεις του κατασκευαστή με ότι αυτό συνεπάγεται. 

· Όσον αφορά την “αιφνιδιαστική” σύσταση του Διαβαθμιδικού Φορέα προφανώς η νομοθετική διάταξη δεν συζητήθηκε προκαταβολικώς και δεόντως,  αλλά καθόλου αιφνιδιαστική δεν ήταν. Δυστυχώς ουδέποτε η Τ.Α στην Περιφέρειά μας δεν ασχολήθηκε με το θέμα ούτε επέδειξε διάθεση συνεργασίας προς επίλυση των σοβαρότατων προβλημάτων όπως προβλέπεται στον Ν. 4555/2018 και αποτελεί επιταγή και των αρμόδιων Υπηρεσιών της ΕΕ για ενιαίους Περιφερειακούς Φορείς Διαχείρισης απορριμμάτων, ενάντια στην πολυδιάσπασή τους. Ειδικά στην νησιωτική χώρα, είναι αδύνατος ο έλεγχος, ο συντονισμός και η επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητας των στόχων που τίθενται σε επίπεδο συνολικής στρατηγικής. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο ΠΕΣΔΑ είναι Περιφερειακής εμβέλειας και σχεδιασμού και αυτός πρέπει να παρακολουθείται και να υλοποιείται από ένα ενιαίο όργανο, όπως έχει περίτρανα αποδείξει η εξέλιξη της κατάστασης των απορριμμάτων στην Περιφέρειά μας.

· Σχετικά με τον ΦΠΑ, αποτελεί υποχρέωση του Νόμου, άρα δεν είναι επιλέξιμος, αλλά όμως ανακτάται από τον ΦΟΔΣΑ Ιονίων Νήσων ως επιστροφή με συμψηφισμούς. 

· Σχετικά με την δυνατότητα προαίρεσης για «εργασίες επέκτασης των εγκαταστάσεων ή/και πρόσθετο εξοπλισμό, όπως αναλύονται στα Τεύχη Δημοπράτησης του έργου , με σκοπό την παραγωγή δευτερογενούς καυσίμου ανάλογα με τις εφαρμοζόμενες τεχνολογίες», σκοπίμως αμελείται από τους καταγγέλλοντες  να αναφερθεί ότι αυτό εισάγεται στην Διακήρυξη του έργου με σκοπό την μείωση του υπολείμματος για ταφή, την ανακύκλωση και την ανάκτηση, με σκοπό η εγκατάσταση να συνεισφέρει στην σταδιακή επίτευξη των στόχων του ΕΣΔΑ για το 2030. Προφανώς υπάρχει εδώ άγνοια των Κοινοτικών Οδηγιών και δη της Κοινοτικής Οδηγίας 850 & 851/2018 της ΕΕ, από την οποία προκύπτει η υποχρέωση για επίτευξη του στόχου υπολείμματος για ταφή <10% για το 2030. Εάν ληφθεί υπόψη ότι η ανωτέρω ΜΕΑ, από τον αρχικό σχεδιασμό της, βρίσκεται μακρά του στόχου αυτού, ο οποιοσδήποτε μη σχετικός με το αντικείμενο, αλλά υπεύθυνος πολίτης,  θα καταλάβαινε ότι η μοναδική - νομοτελειακή λύση για επίτευξη του στόχου αυτού είναι η προσαρμογή της εγκατάστασης, όπως περιγράφεται στα τεύχη δημοπράτησης του έργου, όσον αφορά την περιγραφή των εργασιών από τις οποίες προκύπτει και η εκτίμηση του προϋπολογισμού τους. Παράλληλα στο Άρθρο 132 του Ν. 4412/2016, όπως αιτιολογείται και στην Κατευθυντήρια Οδηγία 22 της ΕΑΑΔΗΣΥ, δίνεται αυτή η δυνατότητα, από την στιγμή που στην διακήρυξη του έργου υπάρχει σαφής και ακριβή ρήτρα προαίρεσης με περιγραφή του αντικειμένου και του προϋπολογισμού του. Σε κάθε περίπτωση η προαίρεση - option και ετυμολογικά και σύμφωνα με την αναφορά στον Νόμο αποτελεί δυνατότητα της Αναθέτουσας Αρχής και δεν τυγχάνει υποχρεωτικής εφαρμογής, που σημαίνει ότι δεν απαιτείται στην παρούσα φάση να εξασφαλισθεί η απαραίτητη χρηματοδότηση, πράγμα που θα ελεγχθεί την συγκεκριμένη χρονική στιγμή που αυτή θα ασκηθεί. Προφανώς η πληροφορία που πηγάζει από τις καταγγελίες σχετικά με την χρηματοδότηση των ανωτέρω εργασιών από το Ταμείο Ανάκαμψης ή από το ΕΣΠΑ 2021-2027, δεν είναι αληθής διότι, αφενός μεν, κανείς αρμόδιος Φορέας δεν έχει κάνει πρόταση - αίτηση, για την δράση αυτή στο Ταμείο Ανάκαμψης, αφετέρου δε, το ΕΣΠΑ 2021-2027 δεν έχει ακόμη σχεδιαστεί. Πάντως στην περίπτωση που η δαπάνη αυτή εξασφαλιζόταν από αυτά τα Ταμεία ποιοι και γιατί ενοχλούνται; Για την αξιοποίηση των πόρων  αυτών των Ταμείων δεν αγωνιζόμαστε όλοι;

· Ο δεσμευτικός προϋπολογισμός του έργου που δημοπρατείται σήμερα, είναι 11.13915,32Ε και όχι όπως διαδίδεται επιμελώς λανθασμένα 24 εκατομ. Ευρώ.

· ‘Όσον αφορά την επί πλέον δαπάνη που πιθανόν να προκύψει (εάν ασκηθεί το δικαίωμα προαίρεσης για τις εργασίες προσαρμογής), αυτή είναι στο 10% της προσυπολογιζόμενης για την κανονική λειτουργία. Βεβαίως αποτελεί πρόσθετη δαπάνη εάν σκεφτεί κανείς τις σύνθετες επί πλέον εργασίες που πρέπει να γίνουν για την επίτευξη του στόχου του υπολείμματος και τα επί πλέον κόστη αυτής για την λειτουργία τους. Δεν έχουν όμως σχέση με το σημερινό έργο.

· Σχετικά με την προαίρεση για τα επί πλέον 6 χρόνια λειτουργίας, αυτή θεωρούμε ότι είναι θετική πρόβλεψη για την εύρυθμη λειτουργία της εγκατάστασης και θα ασκηθεί δυνητικά πριν από το πέρας της 6ετούς κανονικής λειτουργίας, εάν και εφόσον αποδειχθεί η αξιοπιστία του Αναδόχου και η επίτευξη, μέχρι εκείνη την στιγμή των στόχων που του έχουν τεθεί. Εάν ο Διαβαθμιδικός ΦΟΔΣΑ Ιονίων Νήσων την συγκεκριμένη χρονική στιγμή, κρίνει ότι δύναται να συνεχίσει την κανονική λειτουργία με ιδίους πόρους (τεχνικού εξοπλισμού και ανθρώπινου δυναμικού), δύναται να μην ασκήσει το δικαίωμα, χωρίς καμία επιβάρυνση για αυτόν. Πρέπει όμως να ενσωματωθεί αυτός ο όρος στην Διακήρυξη, γιατί άλλως δεν μπορεί να ασκηθεί το δικαίωμα και εάν χρειαστεί ανάθεση σε εξωτερικό ανάδοχο θα πρέπει να γίνει νέος διαγωνισμός, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε κρίσιμο χρόνο και σε συνέπειες στην διαχείρηση όπως περιγράφηκε προηγουμένως. 

 

Τέλος, σχετικά με την αναφορά στο ερώτημα “τι πληρώνεται σήμερα για ΧΥΤΥ και τι θα πληρώνεται αύριο” μετά το πέρας της αναβάθμισης της ΜΕΑ σύμφωνα με την παρούσα δημοπράτηση, υπάρχει μεγάλη και ειδοποιός διαφορά, από την στιγμή που το ένα αναφέρεται σε ταφή ανεπεξέργαστων απορριμμάτων και το άλλο σε ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών αποβλήτων, σύμφωνα με τις επιταγές της ΕΕ. Είναι αδιανόητο να μην κατανοούν ή να αποκρύβουν οι καταγγέλλοντες αυτήν την διαφορά.

 

Δεν χρειάζεται να αναφερθεί ότι προφανώς τα πιθανά πρόστιμα θα μεταφέρονται ως βάρη στους πολίτες, αφού μετακυλύονται στους Ο.Τ.Α  σύμφωνα με την ευρωπαϊκή  αρχή “Ο ΡΥΠΑΙΝΩΝ ΠΛΗΡΩΝΕΙ” και την υποχρεωτική ενσωμάτωση της αρχής αυτής στο ερχόμενο νομοσχέδιο.

 

Για πλήρη ενημέρωση και κατανόηση των δεδομένων, επαναλαμβάνουμε λόγω των διαστρεβλωμένων πληροφοριών που κυκλοφορούν από τους συνήθεις κύκλους εμμονικά: 

 

ΟΙ ΠΡΟΑΙΡΕΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ. ΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΘΟΥ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΑ ΠΡΟΚΥΨΟΥΝ, ΔΙΟΤΙ ΑΛΛΩΣ ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΑΣΚΗΘΟΥΝ. ΕΡΕΙΔΟΝΤΑΙ ΤΟΥ ΑΡΘΟΥ 132 ΤΟΥ Ν. 4412/2016 ΚΑΙ ΟΠΩΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗΚΕ ΕΙΝΑΙ ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ ΜΕΑ. ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΤΗΝ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΠΟΥ ΕΧΕΙ ΑΝΑΡΤΗΘΕΙ ΣΤΗΝ ΕΑΑΔΗΣΥ ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΛΥΤΑ ΝΟΜΙΜΗ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΗ Η ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ. ΔΕΝ ΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΦΑΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΟΠΡΑΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΤΕΙ Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥΣ ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΤΗΝ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΟΥΣ ΕΑΝ ΠΡΟΚΥΨΕΙ. 

ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΑΝΑΔΟΧΟΥ ΕΑΝ ΔΕΝ ΑΣΚΗΘΕΙ Η ΠΡΟΑΙΡΕΣΗ ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑ Της ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΑΣ ΑΡΧΗΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΤΟΥ ΑΝΑΔΟΧΟΥ. ΠΡΕΠΕΙ ΟΜΩΣ ΝΑ ΕΝΣΩΜΑΤΩΘΕΙ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΣΚΗΘΕΙ ΚΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΠΟΥ ΕΝ ΔΥΝΑΜΕΙ ΘΑ ΤΟΥ ΑΝΑΤΕΘΟΥΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΕΡΑΣ ΤΗΣ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΤΟΥ. 

 

Ο νέος ΦΟΔΣΑ Ιονίων Νήσων είναι ανοικτός στην ενημέρωση και επικοινωνία με τους πολίτες. Λειτουργεί, προβλέπει και σχεδιάζει για την ποιότητα ζωής και το συμφέρον τους σε όλα τα επίπεδα.

Για την πορεία του έργου αυτού έχει ανάγκη την συνεργασία όλων των φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με την συμμετοχή τους στα αρμόδια όργανα και την ανάληψη των ευθυνών τους στην αλυσίδα αυτής της νέας κι επιβεβλημένης πορείας, όπως στην ανακύκλωση, στην εγκεκριμένη μεταφορά απορριμμάτων και στην αποτελεσματική αποκομιδή.