Ένα ιστορικό -και για την Κέρκυρα- κτίριο, χάθηκε οριστικά
Ελληνικό
29 Ιουνίου 2020
/ 18:02
ΚΕΡΚΥΡΑ. Την Κυριακή 28 Ιουνίου 2020, στο πλαίσιο των ευρύτερων έργων ανάπλασης του χώρου του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού, οι μπουλντόζες γκρέμισαν -μεταξύ άλλων- και ένα ιστορικό κτίριο με ιδιαίτερο κερκυραϊκό ενδιαφέρον. Ο λόγος για το άλλοτε «Υπόστεγο Ολυμπιακής Αεροπλοΐας»
Το μεγάλο αυτό υπόστεγο κατασκευάστηκε στην Κέρκυρα το 1930-1931, στην περιοχή των Γουβιών, ως βασικό τμήμα των υποδομών που είχαν δημιουργηθεί εκεί για την εξυπηρέτηση των γαλλικών υδροπλάνων (κυρίως της Air France) που κινούνταν από την Ευρώπη προς την ανατολική Μεσόγειο την εποχή εκείνη.
Για τα τότε δεδομένα, ο όγκος του χαρακτηριζόταν «γιγαντιαίος» και το ολο μεταλλικό αυτό κατασκεύασμα δέσποζε στην περιοχή. Το υπόστεγο διατηρήθηκε στην Κέρκυρα και κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το 1949 αποσυναρμολογήθηκε και μεταφέρθηκε στο αεροδρόμιο Ελληνικού (πιο συγκεκριμένα, στην περιοχή του «Δυτικού Αεροσταθμού»). Η μεταφορά και μετεγκατάσταση του υποστέγου έγινε με πρωτοβουλία του Στέφανου Ζώτου, ιδρυτή της αεροπορικής εταιρείας Τ.Α.Ε. (Τεχνικαί Αεροπορικαί Εκμεταλλεύσεις) το 1935 και εκ των πρωτεργατών της πολιτικής αεροπορίας στην Ελλάδα γενικότερα.
Στη νέα του θέση πλέον, κι αφού στο εσωτερικό του τα υδροπλάνα είχαν παραχωρήσει το χώρο τους στα συμβατικά αεροσκάφη, το υπόστεγο αποτέλεσε την πρώτη και επί σειρά ετών την κύρια κτιριακή υποδομή τεχνικής επισκευής στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, αρχικά για τις ανάγκες της Τ.Α.Ε. και στη συνέχεια, από το 1957 και μετά, της Ολυμπιακής Αεροπορίας.
Αργότερα μετατράπηκε σε συνεργείο συντήρησης των επίγειων μέσων και οχημάτων μεταφοράς της Ολυμπιακής και λειτούργησε ως τέτοιο έως το 1991. Την περίοδο 1991-2001 αποτέλεσε το κύριο υπόστεγο συντήρησης των μικρών αεροσκαφών και ελικοπτέρων της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας.
Έπαψε να χρησιμοποιείται με το κλείσιμο του Διεθνούς Αεροδρόμιου Ελληνικού, τον Μάρτιο του 2001.
Το υπόστεγο αυτό είχε συμπεριληφθεί στα κτίρια και τις υποδομές που αναφέρονταν στην αναλυτική έκθεση ιστορικής και αρχιτεκτονικής τεκμηρίωσης, που είχε συντάξει το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος της Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνίου (Ε.Μ.Π.), τον Ιούνιο του 2016, με τίτλο «Αξιόλογα προς διάσωση ιστορικά κτίρια και εγκαταστάσεις στο χώρο του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού και Αγίου Κοσμά».
Αφού έκανε αναφορά στην ιστορία του υποστέγου στην Κέρκυρα και στην μεταφορά του στο Ελληνικό, η εν λόγω έκθεση σημείωνε, μεταξύ άλλων: «[…] Το υπόστεγο αποτελείται από δίρριχτη μεταλλική στέγη με μεταλλικά υποστυλώματα και δοκούς ιδιαίτερου στατικού ενδιαφέροντος. Πρόκειται για κατασκευή που μπορεί να αποσυναρμολογηθεί και να μεταφερθεί αλλού, με το ανάλογο βέβαια κόστος».
Αποτελεί δυστύχημα το γεγονός ότι κανείς από την επίσημη Πολιτεία δεν ενδιαφέρθηκε να διασφαλίσει τη διατήρηση και αναπαλαίωση του ιστορικού αυτού υποστέγου, ώστε σε συνδυασμό με ορισμένα άλλα ιστορικά κτίρια του Ελληνικού (τα οποία διά νόμου έχουν χαρακτηριστεί «μνημεία νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς») και λοιπά εκθέματα (π.χ. τα εκεί παροπλισμένα παλαιά αεροσκάφη της Ολυμπιακής κ.ά.) να δημιουργήσουν το πολυσυζητημένο Μουσείο Πολιτικής Αεροπορίας, ενταγμένο στο ευρύτερο σχέδιο ανάπλασης της περιοχής που προβλέπεται από τη δημιουργία του λεγόμενου Μητροπολιτικού Πάρκου.
Εξίσου λυπηρή και η απουσία οποιουδήποτε ενδιαφέροντος από πλευράς της εδώ Αυτοδιοίκησης ώστε να εξεταζόταν εγκαίρως το ενδεχόμενο το υπόστεγο να αποσυναρμολογούταν (τεχνικά εφικτό, όπως αναφερόταν και στην έκθεση του Ε.Μ.Π.) και να μεταφερόταν εκ νέου στην Κέρκυρα, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας μουσειακός χώρος που θα στέγαζε και θα πρόβαλε την πλούσια -αλλά εν πολλοίς άγνωστη- ιστορία των συγκοινωνιών του νησιού.
Το όποιο κόστος, που σίγουρα δεν θα ήταν ευκαταφρόνητο, θα μπορούσε να καλυφθεί από χορηγίες ή/και από κοινοτικά χρηματοδοτικά προγράμματα για την προβολή της νεότερης ιστορικής κληρονομιάς. Ουδείς, όμως, ενδιαφέρθηκε….
Για τα τότε δεδομένα, ο όγκος του χαρακτηριζόταν «γιγαντιαίος» και το ολο μεταλλικό αυτό κατασκεύασμα δέσποζε στην περιοχή. Το υπόστεγο διατηρήθηκε στην Κέρκυρα και κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το 1949 αποσυναρμολογήθηκε και μεταφέρθηκε στο αεροδρόμιο Ελληνικού (πιο συγκεκριμένα, στην περιοχή του «Δυτικού Αεροσταθμού»). Η μεταφορά και μετεγκατάσταση του υποστέγου έγινε με πρωτοβουλία του Στέφανου Ζώτου, ιδρυτή της αεροπορικής εταιρείας Τ.Α.Ε. (Τεχνικαί Αεροπορικαί Εκμεταλλεύσεις) το 1935 και εκ των πρωτεργατών της πολιτικής αεροπορίας στην Ελλάδα γενικότερα.
Στη νέα του θέση πλέον, κι αφού στο εσωτερικό του τα υδροπλάνα είχαν παραχωρήσει το χώρο τους στα συμβατικά αεροσκάφη, το υπόστεγο αποτέλεσε την πρώτη και επί σειρά ετών την κύρια κτιριακή υποδομή τεχνικής επισκευής στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, αρχικά για τις ανάγκες της Τ.Α.Ε. και στη συνέχεια, από το 1957 και μετά, της Ολυμπιακής Αεροπορίας.
Αργότερα μετατράπηκε σε συνεργείο συντήρησης των επίγειων μέσων και οχημάτων μεταφοράς της Ολυμπιακής και λειτούργησε ως τέτοιο έως το 1991. Την περίοδο 1991-2001 αποτέλεσε το κύριο υπόστεγο συντήρησης των μικρών αεροσκαφών και ελικοπτέρων της Ολυμπιακής Αεροπλοΐας.
Έπαψε να χρησιμοποιείται με το κλείσιμο του Διεθνούς Αεροδρόμιου Ελληνικού, τον Μάρτιο του 2001.
Το υπόστεγο αυτό είχε συμπεριληφθεί στα κτίρια και τις υποδομές που αναφέρονταν στην αναλυτική έκθεση ιστορικής και αρχιτεκτονικής τεκμηρίωσης, που είχε συντάξει το Εργαστήριο Αστικού Περιβάλλοντος της Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνίου (Ε.Μ.Π.), τον Ιούνιο του 2016, με τίτλο «Αξιόλογα προς διάσωση ιστορικά κτίρια και εγκαταστάσεις στο χώρο του πρώην Αεροδρομίου Ελληνικού και Αγίου Κοσμά».
Αφού έκανε αναφορά στην ιστορία του υποστέγου στην Κέρκυρα και στην μεταφορά του στο Ελληνικό, η εν λόγω έκθεση σημείωνε, μεταξύ άλλων: «[…] Το υπόστεγο αποτελείται από δίρριχτη μεταλλική στέγη με μεταλλικά υποστυλώματα και δοκούς ιδιαίτερου στατικού ενδιαφέροντος. Πρόκειται για κατασκευή που μπορεί να αποσυναρμολογηθεί και να μεταφερθεί αλλού, με το ανάλογο βέβαια κόστος».
Αποτελεί δυστύχημα το γεγονός ότι κανείς από την επίσημη Πολιτεία δεν ενδιαφέρθηκε να διασφαλίσει τη διατήρηση και αναπαλαίωση του ιστορικού αυτού υποστέγου, ώστε σε συνδυασμό με ορισμένα άλλα ιστορικά κτίρια του Ελληνικού (τα οποία διά νόμου έχουν χαρακτηριστεί «μνημεία νεότερης πολιτιστικής κληρονομιάς») και λοιπά εκθέματα (π.χ. τα εκεί παροπλισμένα παλαιά αεροσκάφη της Ολυμπιακής κ.ά.) να δημιουργήσουν το πολυσυζητημένο Μουσείο Πολιτικής Αεροπορίας, ενταγμένο στο ευρύτερο σχέδιο ανάπλασης της περιοχής που προβλέπεται από τη δημιουργία του λεγόμενου Μητροπολιτικού Πάρκου.
Εξίσου λυπηρή και η απουσία οποιουδήποτε ενδιαφέροντος από πλευράς της εδώ Αυτοδιοίκησης ώστε να εξεταζόταν εγκαίρως το ενδεχόμενο το υπόστεγο να αποσυναρμολογούταν (τεχνικά εφικτό, όπως αναφερόταν και στην έκθεση του Ε.Μ.Π.) και να μεταφερόταν εκ νέου στην Κέρκυρα, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας μουσειακός χώρος που θα στέγαζε και θα πρόβαλε την πλούσια -αλλά εν πολλοίς άγνωστη- ιστορία των συγκοινωνιών του νησιού.
Το όποιο κόστος, που σίγουρα δεν θα ήταν ευκαταφρόνητο, θα μπορούσε να καλυφθεί από χορηγίες ή/και από κοινοτικά χρηματοδοτικά προγράμματα για την προβολή της νεότερης ιστορικής κληρονομιάς. Ουδείς, όμως, ενδιαφέρθηκε….