«Παράθυρο ελπίδας» το Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας Φυλακών Κέρκυρας
Φυλακές Κέρκυρας
17 Ιανουαρίου 2020
/ 09:55
ΚΕΡΚΥΡΑ. Ο Βίκτωρ Ουγκώ έλεγε πως όπου ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή. Στο Kατάστημα Κράτησης Β’ τύπου Κέρκυρας
φαίνεται πως έλαβαν σοβαρά υπόψη τους το απόφθεγμα αφού εδώ και δύο χρόνια λειτουργεί εκεί σχολείο δεύτερης ευκαιρίας. Το σχολείο ιδρύθηκε με ΦΕΚ το 2017, υπάγεται στο Ινστιτούτο Δια Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς και απευθύνεται σε κρατούμενους οι οποίοι δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση.
Η αποφοίτηση δίνει την δυνατότητα στους κρατούμενους να αποκτήσουν απολυτήριο δημοσίου Γυμνασίου. Ωστόσο, προσφέρονται και άλλες δυνατότητες εργασιακής κατάρτισης όπως συνέβη στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου, όταν για πρώτη φορά πριν από λίγους μήνες απονεμήθηκε τίτλος εξειδικευμένων επαγγελματικών σπουδών, ώστε με τον τρόπο αυτό να γίνει ένα σημαντικό βήμα επίτευξης εκπαιδευτικών στόχων.
Οι κρατούμενοι περιφρουρούν το σχολείο
Κάθε ημερήσια παρουσία των κρατούμενων στο σχολείο ισοδυναμεί με δύο ημέρες έκτισης ποινής. Η αντιστοιχία αυτή αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο παρακολούθησης των μαθημάτων για τους κρατούμενους, όμως η σχέση τους με το σχολείο δεν εξαρτάται αποκλειστικά από αυτό.
Πριν από λίγους μήνες κατέφθασε ένα ανώνυμο δέμα στο σχολείο των φυλακών, το οποίο περιείχε δύο πακέτα χαρτί φωτοτυπικού, μολύβια και στυλό. Η προσφορά αυτή δεν προήλθε από κάποιον από τους αρκετούς φίλους του σχολείου, αλλά από έναν μαθητή. Η ανάγκη των κρατουμένων για εκπαίδευση είναι τόσο ισχυρή, που αντιλαμβανόμενοι τα προβλήματα στις βασικές ανάγκες του σχολείου παρεμβαίνουν. «Το σχολείο, σύμφωνα με τα λεγόμενα τους, είναι ένα σωσίβιο στον ωκεανό, το οποίο δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να τρυπήσει » τονίζει ο Διευθυντής του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας των Φυλακών Κέρκυρας Κυριάκος Κωλέσης.
Ο χώρος του σχολείου δε θυμίζει σε τίποτα φυλακές, με τους κρατούμενους να έχουν συνεισφορά σε αυτήν την διαφορετική εικόνα, καθώς ορισμένα από τα έπιπλα έχουν φτιαχτεί από εκείνους στο ξυλουργείο-εργαστήριο των φυλακών, ενώ μετά το τέλος του μαθήματος αυτοβούλως αναλαμβάνουν εκ περιτροπής την καθαριότητα του χώρου .
Βασικοί πυλώνες ύπαρξης του σχολείου είναι οι σωφρονιστικοί φύλακες του καταστήματος κράτησης, όπως επισημαίνει ο διευθυντής του σχολείου. «Παρά το γεγονός ότι η ύπαρξη του σχολείου αποτελεί μια επιπλέον δυσκολία, όσον αφορά τα εργασιακά καθήκοντα των σωφρονιστικών, εκείνοι είδαν εξαρχής θετικά την δημιουργία του και την αλλαγή που έχει φέρει στο μικροκλίμα της φυλακής. »
Σε περιβάλλον εγκλεισμού, αλλά ανοιχτό στην κοινωνία
«Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που συναντάμε είναι η αντιμετώπιση μακροχρόνιων στρεσογόνων καταστάσεων που δημιουργούνται από τις συνθήκες διαβίωσης και η συνεργασία με τους μαθητές αποφεύγοντας ηθικές κρίσεις. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι το σχολείο βρίσκεται σε περιβάλλον εγκλεισμού και ο εξωραϊσμός του δεν μπορεί να καλύψει τις δύσκολες συνθήκες των φυλακών», υπογραμμίζει ο Κυριάκος Κωλέσης.
Το πλεονέκτημα του σχολείου όμως είναι ότι απαρτίζεται από νέους ανθρώπους οι όποιοι δεν βλέπουν φοβικά την εκπαίδευση στα Καταστήματα Κράτησης. Στο παρελθόν υπήρχαν περιπτώσεις καθηγητών οι οποίοι έρχονταν από άλλες πόλεις δαπανώντας στην ουσία πολλά περισσότερα από όσα εισέπρατταν.
Στο σχολείο δεν υπάρχει έδρα, καθηγητές-μαθητές μιλάνε στον ενικό και η σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους αποτελούν, πλέον, σχέσεις εμπιστοσύνης.
Η απουσία της έδρας δεν είναι η μόνη εικόνα που προξενεί εντύπωση στην σχολική αίθουσα του καταστήματος κράτησης. Πάνω από τη βιβλιοθήκη υπάρχει ένα χαρτόνι που γράφει «ΟΧΙ ΑΛΛΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ» . Μπορεί η κοινωνία να αδιαφορεί, συχνά, για τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων όμως εκείνοι παρακολουθούν τις εξελίξεις και ενδιαφέρονται για την επικαιρότητα και τα προβλήματά της.
Η ευαισθητοποίηση των κρατουμένων ενισχύεται από μια σειρά από δράσεων που έχουν πραγματοποιηθεί από το Σ.Δ.Ε των φυλακών Κέρκυρας, με κοινωνικό και πολιτισμικό περιεχόμενο. Τον προηγούμενο μήνα πραγματοποιήθηκε σεμινάριο διαχείρισης άγχους για τους εργαζόμενους στο Κατάστημα Κράτησης Κέρκυρας με διοργανωτές το Σχολείο Φυλακών Κέρκυρας (2ο Σ.Δ.Ε. Κέρκυρας Καταστήματος Κράτησης), το Σωματείο Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Κέρκυρας και το Σωματείο Υπαλλήλων Εξωτερικής Φρουράς αποδεικνύοντας τη συνεργασία των εμπλεκομένων που έχει κοινό στόχο το σωφρονισμό.
Για τον Κυριάκο Κωλέση αυτός είναι και ο βασικός στόχος που καλείται να επιτελέσει το σχολείο των φυλακών. «Η ύπαρξη του σχολείου είναι ιδιαίτερα σημαντική και ειδικά σε ένα Κατάστημα Κράτησης τύπου Β’. Στις φυλακές τύπου Β΄, όπως της Κέρκυρας, το 72% των αποφυλακισθέντων επιστρέφει, ενώ στις περιπτώσεις που οι κρατούμενοι έχουν φοιτήσει στο σχολείο επιστρέφει μόλις το 10%. Το σχολείο είναι μια ζωντανή αποτύπωση του σωφρονιστικού χαρακτήρα των φυλακών. Καλό θα ήταν να γίνει επιτέλους συνείδηση στον πολίτη ότι η απουσία σωφρονισμού κοστίζει. Τόσο οικονομικά όσο και σε παραβατικότητα. Και το σχολείο αυτό αποτελεί, προς το παρόν, τη μόνη σωφρονιστική πρακτική εντός φυλακών».
Η αποφοίτηση δίνει την δυνατότητα στους κρατούμενους να αποκτήσουν απολυτήριο δημοσίου Γυμνασίου. Ωστόσο, προσφέρονται και άλλες δυνατότητες εργασιακής κατάρτισης όπως συνέβη στο πλαίσιο του Θερινού Σχολείου, όταν για πρώτη φορά πριν από λίγους μήνες απονεμήθηκε τίτλος εξειδικευμένων επαγγελματικών σπουδών, ώστε με τον τρόπο αυτό να γίνει ένα σημαντικό βήμα επίτευξης εκπαιδευτικών στόχων.
Οι κρατούμενοι περιφρουρούν το σχολείο
Κάθε ημερήσια παρουσία των κρατούμενων στο σχολείο ισοδυναμεί με δύο ημέρες έκτισης ποινής. Η αντιστοιχία αυτή αποτελεί ένα ισχυρό κίνητρο παρακολούθησης των μαθημάτων για τους κρατούμενους, όμως η σχέση τους με το σχολείο δεν εξαρτάται αποκλειστικά από αυτό.
Πριν από λίγους μήνες κατέφθασε ένα ανώνυμο δέμα στο σχολείο των φυλακών, το οποίο περιείχε δύο πακέτα χαρτί φωτοτυπικού, μολύβια και στυλό. Η προσφορά αυτή δεν προήλθε από κάποιον από τους αρκετούς φίλους του σχολείου, αλλά από έναν μαθητή. Η ανάγκη των κρατουμένων για εκπαίδευση είναι τόσο ισχυρή, που αντιλαμβανόμενοι τα προβλήματα στις βασικές ανάγκες του σχολείου παρεμβαίνουν. «Το σχολείο, σύμφωνα με τα λεγόμενα τους, είναι ένα σωσίβιο στον ωκεανό, το οποίο δεν θέλουν σε καμία περίπτωση να τρυπήσει » τονίζει ο Διευθυντής του Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας των Φυλακών Κέρκυρας Κυριάκος Κωλέσης.
Ο χώρος του σχολείου δε θυμίζει σε τίποτα φυλακές, με τους κρατούμενους να έχουν συνεισφορά σε αυτήν την διαφορετική εικόνα, καθώς ορισμένα από τα έπιπλα έχουν φτιαχτεί από εκείνους στο ξυλουργείο-εργαστήριο των φυλακών, ενώ μετά το τέλος του μαθήματος αυτοβούλως αναλαμβάνουν εκ περιτροπής την καθαριότητα του χώρου .
Βασικοί πυλώνες ύπαρξης του σχολείου είναι οι σωφρονιστικοί φύλακες του καταστήματος κράτησης, όπως επισημαίνει ο διευθυντής του σχολείου. «Παρά το γεγονός ότι η ύπαρξη του σχολείου αποτελεί μια επιπλέον δυσκολία, όσον αφορά τα εργασιακά καθήκοντα των σωφρονιστικών, εκείνοι είδαν εξαρχής θετικά την δημιουργία του και την αλλαγή που έχει φέρει στο μικροκλίμα της φυλακής. »
Σε περιβάλλον εγκλεισμού, αλλά ανοιχτό στην κοινωνία
«Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που συναντάμε είναι η αντιμετώπιση μακροχρόνιων στρεσογόνων καταστάσεων που δημιουργούνται από τις συνθήκες διαβίωσης και η συνεργασία με τους μαθητές αποφεύγοντας ηθικές κρίσεις. Δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι το σχολείο βρίσκεται σε περιβάλλον εγκλεισμού και ο εξωραϊσμός του δεν μπορεί να καλύψει τις δύσκολες συνθήκες των φυλακών», υπογραμμίζει ο Κυριάκος Κωλέσης.
Το πλεονέκτημα του σχολείου όμως είναι ότι απαρτίζεται από νέους ανθρώπους οι όποιοι δεν βλέπουν φοβικά την εκπαίδευση στα Καταστήματα Κράτησης. Στο παρελθόν υπήρχαν περιπτώσεις καθηγητών οι οποίοι έρχονταν από άλλες πόλεις δαπανώντας στην ουσία πολλά περισσότερα από όσα εισέπρατταν.
Στο σχολείο δεν υπάρχει έδρα, καθηγητές-μαθητές μιλάνε στον ενικό και η σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους αποτελούν, πλέον, σχέσεις εμπιστοσύνης.
Η απουσία της έδρας δεν είναι η μόνη εικόνα που προξενεί εντύπωση στην σχολική αίθουσα του καταστήματος κράτησης. Πάνω από τη βιβλιοθήκη υπάρχει ένα χαρτόνι που γράφει «ΟΧΙ ΑΛΛΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ» . Μπορεί η κοινωνία να αδιαφορεί, συχνά, για τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων όμως εκείνοι παρακολουθούν τις εξελίξεις και ενδιαφέρονται για την επικαιρότητα και τα προβλήματά της.
Η ευαισθητοποίηση των κρατουμένων ενισχύεται από μια σειρά από δράσεων που έχουν πραγματοποιηθεί από το Σ.Δ.Ε των φυλακών Κέρκυρας, με κοινωνικό και πολιτισμικό περιεχόμενο. Τον προηγούμενο μήνα πραγματοποιήθηκε σεμινάριο διαχείρισης άγχους για τους εργαζόμενους στο Κατάστημα Κράτησης Κέρκυρας με διοργανωτές το Σχολείο Φυλακών Κέρκυρας (2ο Σ.Δ.Ε. Κέρκυρας Καταστήματος Κράτησης), το Σωματείο Σωφρονιστικών Υπαλλήλων Κέρκυρας και το Σωματείο Υπαλλήλων Εξωτερικής Φρουράς αποδεικνύοντας τη συνεργασία των εμπλεκομένων που έχει κοινό στόχο το σωφρονισμό.
Για τον Κυριάκο Κωλέση αυτός είναι και ο βασικός στόχος που καλείται να επιτελέσει το σχολείο των φυλακών. «Η ύπαρξη του σχολείου είναι ιδιαίτερα σημαντική και ειδικά σε ένα Κατάστημα Κράτησης τύπου Β’. Στις φυλακές τύπου Β΄, όπως της Κέρκυρας, το 72% των αποφυλακισθέντων επιστρέφει, ενώ στις περιπτώσεις που οι κρατούμενοι έχουν φοιτήσει στο σχολείο επιστρέφει μόλις το 10%. Το σχολείο είναι μια ζωντανή αποτύπωση του σωφρονιστικού χαρακτήρα των φυλακών. Καλό θα ήταν να γίνει επιτέλους συνείδηση στον πολίτη ότι η απουσία σωφρονισμού κοστίζει. Τόσο οικονομικά όσο και σε παραβατικότητα. Και το σχολείο αυτό αποτελεί, προς το παρόν, τη μόνη σωφρονιστική πρακτική εντός φυλακών».
