Κ. Νικολούζος: Να αντλήσουμε διδάγματα από την ιστορία της Εβραϊκής Κοινότητας

Κώστας Νικολούζος, στον οποίο αναφέρθηκε στους λόγους που τον ώθησαν να αναλάβει τη σχετική πρωτοβουλία.   
Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε χθες το  πρωί στον Κήπο του Λαού και περιελάμβανε ευρύ φάσμα εισηγήσεων ιστορικών και πανεπιστημιακών που – σε συνδυασμό με τη συζήτηση που ακολούθησε – συγκέντρωσαν το ενδιαφέρον του κοινού και, όπως τονίστηκε,  πρέπει να έχει συνέχεια.
Ακολούθησε το βράδυ η συναυλία του μουσικού σχήματος  Klezmer Yunan, προς τιμή της μακρόχρονης παρουσίας των Εβραίων στην Κέρκυρα και της  μνήμης  των γεγονότων της 9^ης Ιουνίου 1944.



Οι εκδηλώσεις θα ολοκληρωθούν την Τετάρτη 26 Ιουνίου, στις 9.00 το βράδυ, με συναυλία της Φιλαρμονικής ΜΑΝΤΖΑΡΟΣ  και της Δημοτικής Χορωδίας San Giacomo, στην Εβραϊκή, υπό τη διεύθυνση του Σωκράτη Άνθη και του Antony Ivanof.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει:

1. Hatikva (the hope): Παραδοσιακό, διασκευή John Williams
2. Theme from “Schindler’s List: μουσική  John Williams, διασκευή Calvin Custer. Σόλο κλαρινέτο: Άγγελος Γκρέμυ
3. Shalom Aleichem: μουσική Rov Fridman, Bela Kovacs. Σόλο κλαρινέτο: Δημήτρης Αργυρός
4. Η μπαλάντα του Μαουτχάουζεν(αποσπάσματα): μουσική  Μίκη  Θεοδωράκη, ποίηση Ιάκωβου Καμπανέλλη
5. Πνευματικό εμβατήριο: μουσική Μίκη Θεοδωράκη, ποίηση Άγγελου Σικελιανού. Σολίστ: Σοφία Καπετανάκου (mezzo), Παντελής Κοντός (βαρύτονος)

Ο χαιρετισμός του Δημάρχου Κέρκυρας 

Κυρίες και κύριοι, αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι
 
Αποτελεί ακράδαντη πεποίθησή μου πως η γνώση της Ιστορίας αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προόδου.  Για να προχωρήσουν μπροστά οι κοινωνίες και οι λαοί πρέπει να κοιτάνε πίσω και να αντικρίζουν κατάματα ακόμα και όσα τους πονάνε.
Με αυτό το πρίσμα, θεωρούσα ιστορικό χρέος μου, πριν αποχωρήσω από τη θέση του Δημάρχου,  να οργανώσουμε μιαν Ημερίδα Μνήμης αφιερωμένη στους Εβραίους της Κέρκυρας, τους «δικούς μας  Εβραίους» που πριν από 75 χρόνια, τον Ιούνιο του 1944, γνώρισαν το σκληρότερο πρόσωπο της Ιστορίας και πλήρωσαν το δικό τους ακριβό μερίδιο στο «όνειδος της ανθρωπότητας»  που αποτελεί το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Ευρώπης.
Για τη σημερινή Ημερίδα συνεργαστήκαμε με το Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου και τον καθηγητή Νίκο Καραπιδάκη, που είναι ο επιστημονικός υπεύθυνος της ημερίδας,  καθώς και με την τοπική ισραηλιτική κοινότητα. Οι πηγές ήταν λιγοστές. Το ίδιο και οι πρωτότυπες εργασίες. Το θέμα δεν έχει επαρκώς ερευνηθεί. Θεωρούμε, λοιπόν, ότι  η σημερινή εκδήλωση μπορεί να αποτελέσει την αρχή ενός επιστημονικού διαλόγου γύρω από ένα ζήτημα που δεν έχει επαρκώς φωτιστεί και δεν αφορά μόνον την εβραϊκή αλλά συνολικά την κερκυραϊκή και την ελληνική ιστορία.
Η Εβραϊκή Κοινότητα της Κέρκυρας ήταν η τελευταία που πλήρωσε το τίμημα της καταγωγής της,  περίπου ένα χρόνο πριν λήξει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. 1.795 άνθρωποι πήραν το δρόμο για το Άουσβιτς, και απ΄ αυτούς γύρισαν μόλις 120.   Άνδρες, γυναίκες και παιδιά χάθηκαν,  οικογένειες ξεκληρίστηκαν,  περιουσίες, που είχαν υποστεί πλήγμα ήδη από τους βομβαρδισμούς του 1943, λεηλατήθηκαν και εξαφανίστηκαν. Η Εβραϊκή Κοινότητα της Κέρκυρας, με συνεχή παρουσία στο νησί από το 12^ο αιώνα, αποδεκατίστηκε.
Κυρίες και κύριοι
Τραγικά ιστορικά γεγονότα, όπως το Ολοκαύτωμα, δεν τελειώνουν με το τέλος του βιολογικού κύκλου όσων τα έζησαν. Περνάνε στη συλλογική μνήμη και μεταφέρονται από γενιά σε γενιά. Πολύ συχνά αναζητούν και απαντήσεις. Απαντήσεις ζητά και η περίπτωση της Κέρκυρας. Ποιος ήταν ο ρόλος των εκπροσώπων των αρχών και των απλών πολιτών;  Ποιοι και πόσοι στάθηκαν δίπλα στους χθεσινούς φίλους και γείτονές τους, ποιοι απέναντι,  και ποιοι αδιαφόρησαν υποκύπτοντας στις αδυναμίες της ανθρώπινης φύσης  και την ανάγκη αυτοπροστασίας τους;  Υπάρχουν αναλογίες στη συμπεριφορά των  Κερκυραίων, των Λευκαδιτών και των Ζακυνθινών; Των υπολοίπων Ελλήνων;  Τελικά,  σε ποια πλευρά της Ιστορίας σταθήκαμε ως κοινωνία;    Θα μου επιτρέψετε να πω ότι τα ερωτήματα δεν έχουν απαντηθεί. Από δισταγμό; Από φόβο; Από πόνο; Από την επιλογή στρογγυλέματος των γωνιών; Η ιστορία, όμως εκδικείται όσους την περιφρονούν. Και θεωρώ ότι σήμερα, 75 χρόνια μετά, μπορούμε να την κοιτάξουμε κατάματα και χωρίς τους φόβους και τα πάθη του παρελθόντος να αναμετρηθούμε μαζί της. Η αλήθεια δε βλάπτει κανένα. Ποτέ.
Θέλω να ευχαριστήσω θερμά όλους όσοι πρόθυμα συνέβαλαν στην πραγματοποίηση της ημερίδας και των πολιτιστικών εκδηλώσεων που θα ακολουθήσουν: τον καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου Νίκο Καρπαπιδάκη, που είναι πάντοτε κοντά μας όποτε τον χρειαστούμε. Τις εισηγήτριες, ιστορικούς και πανεπιστημιακούς,   που θα εισφέρουν σε αυτή τη μεγάλη, ανοικτή συζήτηση. Το δικηγόρο Γιώργο Τσατήρη που θα κάνει το συντονισμό της εκδήλωσης. Την τοπική Ισραηλιτική Κοινότητα.  Και, τέλος, τους συνεργάτες μου στο Δήμο …
Κυρίες και κύριοι
Η εποχή που ζούμε είναι δύσκολη. Η ιστορική φάση που διανύουμε κρίσιμη. Καυχιόμαστε, και δικαίως,  για την πολιπολιτισμική, εξωστρεφή και ευφάνταστη ιδιαίτερη πατρίδα μας, την Κέρκυρα. Το ψηφιδωτό  της φυσιογνωμίας της, όμως, έχει πολλά κομμάτια. Πρέπει να τα ψηλαφίσουμε ένα – ένα, κι αν υπάρχουν σκελετοί στη ντουλάπα να τους δούμε κατάματα και να πάμε παρακάτω, αντλώντας διδάγματα ώστε να μην επαναλάβουμε τα ίδια λάθη.
Σας ευχαριστώ που ήρθατε…