Στην Ήπειρο «στέλνει» το Υπ. Περιβάλλοντος την ευθύνη των Natura της Κέρκυρας

Την Κέρκυρα, τους Παξούς, τα Διαπόντια και τα παράλια της Πρέβεζας από την Πάργα έως τη Λούτσα, προτείνεται να περάσουν στην ευθύνη του Φορέα Διαχείρισης Στενών και Εκβολών Καλαμά – Αχέροντα, καθώς σύμφωνα με το Σχέδιο Νόμου «Οργάνωση και λειτουργία φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών» που έθεσε σε διαβούλευση το Υπουργείο Περιβάλλοντος  ο Φορέας επεκτείνεται, ως προς τα όρια της περιοχής ευθύνης του, που ορίζονται με το ν. 3044/2002 (Α’ 197) και περιλαμβάνει πλέον τις περιοχές του δικτύου Natura 2000 με κωδικούς GR2120001, GR2120002, GR2120003, GR2120004, GR2120005, GR2120006, GR2120007, GR2120008, GR2120009, GR2140001, GR2140003, GR2230001, GR2230002, GR2230003, GR2230004, GR2230005, GR2230007, GR2230008, GR2230009 και GR2230010.

Από αξιολόγηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προκύψει ότι το Δίκτυο Natura 2000 της Ελλάδας χρειάζεται να συμπληρωθεί με νέες περιοχές ώστε να θεωρείται επαρκές σε ότι αφορά στην προστασία των τύπων οικοτόπων και των ειδών κοινοτικού ενδιαφέροντος.

Με βάση μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ (ΕΠΠΕΡΑΑ – έργο εποπτείας) αλλά και λοιπές τεκμηριωμένες μελέτες και χρησιμοποιώντας κατάλληλα κριτήρια, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει καταλήξει σε πρόταση 100 νέων περιοχών Natura 2000.

Στο συγκεκριμένο σχέδιο νόμου περιλαμβάνονται νέες υπό ένταξη θαλάσσιες περιοχές NATURA που καλύπτουν το 17% των εθνικών χωρικών υδάτων με ότι αυτό συνεπάγεται.

Με σκοπό την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει καταλήξει σε πρόταση 100 νέων περιοχών Natura 2000.

Μετά την αφαίρεση των αλληλοεπικαλύψεων εκτάσεων από το ήδη υφιστάμενο Δίκτυο καθώς και των αλληλοεπικαλύψεων των προτεινόμενων νέων εκτάσεων, οι προτάσεις νέων περιοχών καλύπτουν στο σύνολο της χώρας έκταση που ανέρχεται σε 1.590.738 εκταρίων και αναλογεί στο περίπου 0,36% της χέρσου και 17,0% των εθνικών χωρικών υδάτων.

Σημειώνεται ότι το υφιστάμενο Δίκτυο Natura 2000 αποτελείται από 419 περιοχές που καλύπτουν 27,2% της έκτασης της χέρσου και 6,12% των χωρικών υδάτων.

Οι υφιστάμενες περιοχές Natura που προστίθενται στην Ευθύνη του Φορέα Διαχείρισης Καλαμά – Αχέροντα:

1. Λίμνη Λιμνοπούλα (Νεοχώρι Παραμυθιάς): Κωδικός: GR2120003
2. έκταση: 578.63 εκτάρια
3. Στενά Παρακαλάμου (Παραπόταμος, Βρυσέλλα, Αχλαδιά, Πηγαδούλια)  Κωδικός GR2120007, έκταση: 3,477.09 εκτάρια
4. Όρη Παραμυθιάς, στενά Καλαμά και στενά Αχέροντα, κωδικός GR2120008, έκταση 11.691,56 εκτάρια.
5. Όρη Τσαμαντά, Φιλιατών, Φαρμακοβούνι, Μεγάλη Ράχη: Κωδικός GR2120009, έκταση: 19,822.30 εκτάρια
6. Παράκτια Θαλάσσια ζώνη από Πάργα έως Ακρωτήριο Άγιος Θωμάς Κωδικός: GR2140003, έκταση 1,526.88 εκτάρια

Είδη ιχθυοπανίδας στόχος: Valencia letourneuxi – Valencia robertae
Aphanius fasciatus – Pelasgus thesproticus

Πρόκειται για 3 είδη του παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, εκ των οποίων 2 είναι είδη προτεραιότητας. Η πληθυσμιακή τους κάλυψη από το υφιστάμενο δίκτυο Natura θεωρείται από υψηλή έως αποδεκτή, με σχετικά χαμηλή κάλυψη του είδους Valencia letourneuxi (Valencia robertae), ως είδος προτεραιότητας. Η κατάσταση διατήρησης του ίδιου
είδους έχει χαρακτηρισθεί ως ανεπαρκής-κακή. H προτεινόμενη επέκταση της υφιστάμενης ΕΖΔ μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της κάλυψης των ειδών από το δίκτυο Natura και ιδιαίτερα στο νησί της Κέρκυρας.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η προτεινόμενη περιοχή είναι η μοναδική με παρουσία των ειδών στην Κέρκυρα, ότι 2 από τα 3 είδη είναι προτεραιότητας και το 1 με ανεπαρκή κάλυψη από το υφιστάμενο δίκτυο Natura προτείνεται να γίνει αποδεκτή η πρόταση της νέας περιοχής «Π. Φόνισσας» ως νέος Τόπος Κοινοτικής Σημασίας. Εάν υιοθετηθεί η πρόταση προστίθεται νέα περιοχή στο δίκτυο και αυξάνεται η έκταση του κατά 80,72 Εκτάρια, ήτοι 0,81km2. Η νέα περιοχή προτείνεται να λάβει τον κωδικό «GR2230009» ενώ η ονομασία προτείνεται να διαμορφωθεί ως εξής: «ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ ΑΝΤΙΝΙΟΤΗ ΚΑΙ ΠΟΤΑΜΟΣ ΦΟΝΙΣΣΑΣ (ΚΕΡΚΥΡΑ)»

2.GR2230010: ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΙΑΠΟΝΤΙΩΝ ΝΗΣΩΝ

Τα σημερινά όρια ευθύνης:

Στενά Καλαμά

Ανάμεσα στις ανατολικές πλαγιές των όρων Ρεβέλα και Λεύκες του Δήμου Φιλιατών και τις δυτικές πλαγιές των όρων Σίδερη, Κουτσουβέλη, Σουμαλά του Δήμου Παραμυθιάς του Νομού Θεσπρωτίας, βρίσκεται το φαράγγι, το οποίο διασχίζει ο ποταμός Καλαμάς. Το τμήμα αυτό του ποταμού με τις απότομες βουνοπλαγιές, αποτελεί την προστατευόμενη περιοχή των Στενών του Καλαμά. Είναι τοπίο μοναδικής αισθητικής αξίας, με έντονη την αίσθηση της απομόνωσης, με κατακόρυφους βραχώδεις γκρεμνούς, ανάμεσα από τους οποίους ρέει με μαιανδρισμούς το ποτάμι, δυσπρόσιτα σπήλαια στις πλαγιές και σημαντική ζώνη παραποτάμιας βλάστησης.

Η περιοχή των  Στενών Καλαμά , περιλαμβάνεται στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000, έχει χαρακτηριστεί ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης (Special Area for Conservation – SAC) με κωδικό GR2120004 καλύπτοντας συνολική επιφάνεια 1820,30 εκταρίων. (σ.σ 1 εκτάριο ισούται με 10 στρέμματα ή 10.000 τ.μ.).

Μαζί με τα Όρη Παραμυθιάς και τα Στενά Αχέροντα έχει χαρακτηριστεί επίσης ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Special Protected Area – SPA) με κωδικό GR2120008. Λόγω της μεγάλης οικολογικής και βιολογικής αξίας τους η περιοχή των Στενών Καλαμά έχει χαρακτηριστεί ως «Περιοχή Προστασίας της Φύσης» (Ν. 1650/86, άρθρο 19,παραγρ. 2)

Δέλτα Καλαμά

Περιλαμβάνει τις εκβολές της παλιάς και νέας κοίτης του, τις λιμνοθάλασσες Ρηχό, Βατάτσα, Λούτσα Παπαδιά, Βοντάς κ.α., τους βαλτώδεις σχηματισμούς γύρω από αυτές και τη χερσαία εύφορη περιοχή που έχει δημιουργηθεί με τα χρόνια από τις αποθέσεις του ποταμού. Η έκταση της προστατευόμενης περιοχής του Δέλτα Καλαμά ανέρχεται σε 8.531 εκτάρια. Το υψόμετρο των επίπεδων δελταϊκών εκτάσεων κυμαίνεται από 0-12μ., ενώ μέσα σε αυτές ορθώνονται υψηλοί λόφοι μορφής νησιών, κυρίως το Μαύρο Όρος (ή βουνό της Κεστρίνης, 509μ. υψόμετρο) και η Μαστιλίτσα, αλλά και άλλοι μικρότεροι.

Η περιοχή είναι σημαντική τόσο σε Εθνικό επίπεδο (περιοχή προστασίας της φύσης, Ν.1650/86, άρθρο 19, παραγρ.2), όσο και σε Ευρωπαϊκό (έχει χαρακτηριστεί Ειδική Ζώνη Διατήρησης με κωδικό GR 2120001 και Ζώνη Ειδικής Προστασίας για πουλιά με κωδικό GR 2120005), εξαιτίας της πλούσιας βιοποικιλότητας που παρουσιάζει, αλλά και της γεωγραφικής της θέσης που είναι σημαντική εφόσον αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της Δυτικής μεταναστευτικής οδού των πουλιών.

Στενά και Εκβολές Αχέροντα

Η περιοχή των Στενών και Εκβολών Αχέροντα είναι μια  από τις 18 φυσικές περιοχές που έχουν αναγνωριστεί ως οι πιο αξιόλογες σ’ ολόκληρη την Ήπειρο. Η περιοχή καταλαμβάνει συνολική έκταση 4.630 εκτάρια και είναι σημαντική τόσο σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο (αποτελεί Ειδική Ζώνη Διατήρησης με κωδικό GR2140001 και μέρος της αποτελεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας με κωδικό GR2120008), όσο και σε Εθνικό, εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και της βιοποικιλότητας της.

Έλος  Καλοδικίου

Το έλος Καλοδίκι είναι ένας από τους σημαντικούς και ιδιαίτερους υγροτόπους στην Ελλάδα, ο οποίος αποτελεί μοναδικό σχηματισμό τυρφώδους – γαιώδους περιοχής με μεγάλη οικολογική και ιδιαίτερη αισθητική αξία.

Η σημαντικότητα του έγκειται τόσο στην ορνιθοπανίδα που φιλοξενεί λόγω της γεωγραφικής του θέσης (βρίσκεται στη δυτική μεταναστευτική οδό και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του δικτύου μεταναστευτικών σταθμών των πουλιών στην Δυτική Ελλάδα), όσο και στα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του (έλος γλυκού νερού, πλούσια βλάστηση με νούφαρα, κλπ.). Την εποχή της ανθοφορίας των νούφαρων (Nymphea alba), αρχές καλοκαιριού, η όψη του έλους είναι μοναδική.

Το Έλος Καλοδικίου είναι Ειδική Ζώνη Διατήρησης (Special Area of Conservation- SAC), συμπεριλαμβανομένη στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο Natura 2000, με κωδικό GR2120002. Μαζί με άλλους υγρότοπους της ευρύτερης περιοχής έχει χαρακτηριστεί επίσης ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Special Protected Area-SPA) με κωδικό GR2120006. Τέλος, σύμφωνα με τους χαρακτηρισμούς των Ν. 1650/1986 και 3937/2011, το Έλος Καλοδικίου έχει χαρακτηριστεί ως “Περιοχή προστασίας της φύσης” λόγω της μεγάλης οικολογικής και βιολογικής του αξίας.

Τι είναι και τι (ΔΕΝ) απαγορεύει το Natura

Το Natura 2000 είναι ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους. Αποτελεί ένα από τα πιο φιλόδοξα ευρωπαϊκά προγράμματα για την προστασία της φύσης και ακρογωνιαίο λίθο της πολιτικής της Ε.Ε. για τη διατήρηση της φύσης. Ιδρύθηκε τον Μάιο του 1992 με την υιοθέτηση της οδηγίας των οικοτόπων η οποία συμπληρώνει την οδηγία για τα πουλιά (79/409/ΕΟΚ) και από κοινού αποτελούν την νομική βάση του δικτύου.

Η Οδηγία για την προστασία των άγριων πτηνών απαιτούσε την δημιουργία Ειδικών Ζωνών Προστασίας (Special Protection Areas – SPA) της ορνιθοπανίδας. Η Οδηγία των Οικοτόπων παρομοίως απαιτούσε τη δημιουργία Ειδικών Ζωνών Προστασίας (Special Areas of Conservation – SAC) για τα υπόλοιπα είδη και το περιβάλλον. Από κοινού αυτές οι ζώνες δημιουργούν τις περιοχές του δικτύου Natura 2000.

Η οδηγία του 1992 για τους οικοτόπους επιβάλλει σε κάθε χώρα της Ε.Ε. να ξεχωρίσει τις γεωγραφικές εκείνες περιοχές, που η σπουδαιότητα της οικολογικής τους ταυτότητας τις καθιστά τόπους ευρωπαϊκής σημασίας. Επιπλέον, ζητά από τα κράτη-μέλη να καταρτίσουν διαχειριστικά σχέδια για τις συγκεκριμένες περιοχές. Τα σχέδια αυτά πρέπει να συνδυάζουν αρμονικά τη διατήρηση της άγριας πανίδας και χλωρίδας με τις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες και να είναι ενταγμένα σε στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης.

Δεν υπάρχει κατάλογος δράσεων που να απαγορεύονται για τις περιοχές Natura. Όλα εξαρτώνται από τις μελέτες που θα ορίσουν τις ανάγκες της κάθε περιοχής και τις προϋποθέσεις για την προστασία της. Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι οι περιοχές του Natura 2000 ΔΕΝ προορίζονται αποκλειστικά και μόνο για φυσικά πάρκα, στα οποία απαγορεύεται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα: η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι το δίκτυο δύναται να συνυπάρξει με την οικονομική πρόοδο.

Κατά συνέπεια, δραστηριότητες όπως η γεωργία, η θήρα ή ο τουρισμός, μπορούν να πραγματοποιούνται εντός των ορίων του Natura, στο μέτρο που δεν θίγουν τις ανάγκες διατήρησης της φύσης. Το πρόγραμμα δεν έχει σχεδιαστεί με τρόπο που να θέτει σε κίνδυνο θέσεις εργασίας ή το επίπεδο ζωής στις τοπικές κοινωνίες.

πηγή: Θεσπρωτική