Λευκάδα: Μαθητές Λυκείου με «ειδίκευση» σεισμολόγου

που διοργανώθηκε από την Ενωση Ελλήνων Φυσικών, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και το Τμήμα Ερευνας και Ανάπτυξης της Ελληνογερμανικής Αγωγής. Οικοδεσπότες, το2ο Λύκειο Λευκάδας και ο διευθυντής του Κώστας Αραβανής, φυσικός: «Με το Θερινό Σχολείο, θέλαμε να δώσουμε τη δυνατότητα τόσο σε δικούς μας μαθητές όσο και σε παιδιά από άλλα μέρη της Ελλάδας να προσεγγίσουν θέματα τα οποία τα αφορούν. Στη Λευκάδα έχουμε μάθει να ζούμε με τους σεισμούς, είμαστε πάνω στο τόξο. Δεν μπορούμε ούτε να εγκαταλείψουμε τον τόπο μας ούτε να κλείσουμε το ρήγμα. Παρακολουθώντας τις διαλέξεις των ειδικών, τα παιδιά έμαθαν να το αντιμετωπίζουν με πιο σοβαρό τρόπο, αντί να αποφεύγουν να συζητήσουν γι’ αυτό ή να θεωρούν ότι ο σεισμός είναι κάτι που πρέπει να ξορκίσουμε», επισημαίνει ο κ. Αραβανής.

Για τη Λήδα Σιώζου, μαθήτρια πλέον της Β΄ Λυκείου, αλλά και για τον κατά δύο χρόνια μικρότερο αδελφό της, Ορφέα, δεν ήταν μόνο το ενδιαφέρον θέμα που τους έκανε να θυσιάσουν τις τελευταίες λίγες ημέρες των διακοπών τους: «Μάθαμε για το πώς μεταφέρονται τα σεισμικά κύματα, πώς μπορούμε να βρούμε το επίκεντρο, αν μπορεί να προβλεφθεί το τσουνάμι κ.ά. Κατασκευάσαμε τον δικό μας σεισμογράφο ενώ εγκαταστήσαμε κι έναν ήδη έτοιμο στο σχολείο μας. Ενας επιπλέον λόγος που θέλαμε να συμμετάσχουμε στο πρόγραμμα ήταν επειδή εδώ στην επαρχία δεν έχουμε συχνά την ευκαιρία να βιώσουμε τέτοιες εμπειρίες. Οσα μάθαμε ήταν εκτός του σχολικού προγράμματος και η αλήθεια είναι ότι συνήθως δεν προλαβαίνουμε να κάνουμε πειράματα ενώ γεμίζουμε θεωρίες. Είχε ενδιαφέρον που συνδέσαμε όλα αυτά με την καθημερινή μας ζωή. Επίσης, γνωριστήκαμε και με παιδιά από άλλες περιοχές, σκοπεύουμε να κρατήσουμε επαφή. Μακάρι και στο μέλλον να υπάρξουν τέτοιες ευκαιρίες», εύχεται η ίδια.

Σε ό,τι αφορά το περιεχόμενο του προγράμματος, οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να συζητήσουν με τους επιστήμονες για το φαινόμενο του σεισμού, τους τρόπους αντιμετώπισης των συνεπειών του, τους τρόπους προφύλαξης και τα μέτρα προστασίας, τους τρόπους κατασκευής και θωράκισης των κτιρίων. Ανέλυσαν με πρωτότυπους τρόπους τις κυματομορφές από επιστημονικούς σεισμογράφους του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Εμαθαν πώς να συνδυάσουν τις σεισμικές κυματομορφές με ήχους ώστε να παρουσιάσουν τη δική τους μουσική σύνθεση με βάση τα δεδομένα από πρόσφατους σεισμούς στη Μεσόγειο.

Καινοτόμες δράσεις

Δράσεις όπως αυτή του Θερινού Σχολείου αποτελούν ένα από τα βασικά ζητούμενα του Τμήματος Ερευνας και Ανάπτυξης της Ελληνογερμανικής Αγωγής, διευθυντής του οποίου είναι ο Σοφοκλής Σωτηρίου, αστροφυσικός: «Το τμήμα μας συμπληρώνει τον Οκτώβριο 19 χρόνια λειτουργίας και απασχολεί 21 άτομα, εκπαιδευτικούς και ερευνητές. Το έργο μας; Σχεδιάζουμε καινοτόμους δράσεις για τους μαθητές σε όλες τις βαθμίδες. Επιμορφώνουμε τους εκπαιδευτικούς. Εχουμε συγγράψει τα βιβλία της Πέμπτης και Εκτης Δημοτικού. Σχεδιάζουμε εφαρμογές προηγμένων τεχνολογιών, συνδέοντάς τες κυρίως με τις φυσικές επιστήμες. Με κύριο γνώμονα την ανακαλυπτική μάθηση, βγαίνουμε και εκτός σχολείου, υποστηρίζουμε απομακρυσμένα σχολεία. Κάθε χρόνο, τα τελευταία 10 χρόνια, σε συνεργασία με την Ενωση Ελλήνων Φυσικών, διοργανώνουμε ένα ή δύο καλοκαιρινά σχολεία, και η Λευκάδα εντάχθηκε σ’ αυτό ακριβώς το πλαίσιο.

Η κοινή συνιστώσα των προγραμμάτων είναι η παρουσίαση της επιστημονικής μεθοδολογίας στην εκπαιδευτική πράξη. Θέλαμε, δηλαδή, να δείξουμε στα παιδιά ότι η επιστήμη, που συχνά φαίνεται κάτι απόμακρο, μπορεί με τον κατάλληλο τρόπο να μπει στη σχολική τάξη. Να τονιστεί ότι η νέα τάση στη διδακτική είναι το πώς θα πετύχουμε τη βαθύτερη γνώση κι αυτό είναι κάτι που επιτυγχάνεται μέσα από τον πειραματισμό. Για παράδειγμα, το παιδί θα μάθει στη Φυσική την κίνηση του εκκρεμούς, την ταλάντωση. Θα αποστηθίσει τη θεωρία. Οταν όμως δει στην πράξη πώς χρησιμοποιείται σε έναν σεισμογράφο, τότε βιώνει τη χρήση του κι αυτό είναι το πιο σημαντικό».

Βάση δεδομένων

Το Θερινό Σχολείο πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου «Τα σχολεία μελετούν τους σεισμούς», το οποίο χρηματοδοτήθηκε από το πρόγραμμα Erasmus +, από 1/9/16 έως 31/8/17. Το έργο συμμετέχει σε κοινοπραξία εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από χώρες της ΝΑ Μεσογείου με σημαντική σεισμική δραστηριότητα – Ελλάδα, Ιταλία, Κύπρο, Τουρκία, Βουλγαρία. Επικεντρώνεται στη μελέτη ενός φυσικού φαινομένου με μεγάλες κοινωνικές επιπτώσεις και προτείνει την εφαρμογή παιδαγωγικών πρακτικών που βασίζονται στη διερευνητική μέθοδο μάθησης.

Σύμφωνα με τον δρα Χουλιάρα, γεωφυσικό – σεισμολόγο, διευθυντή Ερευνών στο Αστεροσκοπείο Αθηνών, «ήθελα να μεταφέρω τη σεισμολογία σε σχολικό επίπεδο. Το ενδιαφέρον από πλευράς μαθητών, τεράστιο. Είμαστε η πιο σεισμογενής χώρα της Ευρώπης και δεν ξέρουμε τι είναι σεισμός. Επικρατεί πανικός εξαιτίας της αμάθειας». Βασικό ζητούμενο, να αυξηθεί το ενδιαφέρον των μαθητών για τις θετικές επιστήμες, για το πώς διεξάγεται η έρευνα και επιστήμη και πώς αυτή επηρεάζει την καθημερινή ζωή. Επιπλέον, όπως τονίζει ο δρ Χουλιάρας, «δημιουργήσαμε εκπαιδευτικό υλικό, επιμορφώνουμε τους εκπαιδευτικούς. Αγοράσαμε 18 εκπαιδευτικούς σεισμογράφους –οι 10 στη χώρα μας– και τους εγκαταστήσαμε σε σχολεία. Μέχρι στιγμής, έχουμε καταγράψει γύρω στους 300 σεισμούς, δημιουργώντας μια βάση δεδομένων. Τα στοιχεία που βρίσκονται στην ιστοσελίδα που έχουμε δημιουργήσει (www.sse-project.eu) είναι στη διάθεση όλων των σχολείων, όπως και εκπαιδευτικά εγχειρίδια αλλά και διαδραστικά παιχνίδια».

dimokratiki.gr