Η «Πριγκίπισσα της Σάσσωνος» για πρώτη φορά σε πλήρη σκηνική μορφή στην Κέρκυρα

ΚΕΡΚΥΡΑ. Ολοκληρώθηκαν με θερμή ανταπόκριση από το κοινό, οι παραστάσεις της οπερέτας "Η Πριγκίπισσα της Σάσσωνος" του Σπύρου Σαμάρα, που ανέβασε η Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας (Παλαιά) σε συνεργασία με την Δημοτική Χορωδία "San Giacomo". Οι παραστάσεις έλαβαν χώρα την Παρασκευή 5, το Σάββατο 6 και την Κυριακή 7 Απριλίου, στο Δημοτικό Θέατρο Κέρκυρας, υπό την αιγίδα του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρα & Διαποντίων Νήσων και της Βουλής των Ελλήνων.

Επρόκειτο για την πρώτη ολοκληρωμένη παρουσίαση σε πλήρη σκηνική μορφή του εν λόγω έργου στην Κέρκυρα, με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Παλαιάς Φιλαρμονικής και τους χορωδούς της "San Giacomo" (διεύθυνση: Antony Ivanov) πλάι σε καταξιωμένους soloists, υπό τη διεύθυνση του αρχιμουσικού Άλκη Μπαλτά και με τον Πέτρο Γάλλια να υπογράφει τη σκηνοθεσία.

Αναλυτικότερα, τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ερμήνευσαν οι Χρύσα Μαλιαμάνη και Άννα Στυλιανάκη (αμφότερες υποδυόμενες -σε διαφορετικές ημέρες- την Πριγκίπισσα Ντόλλυ), η Άρτεμις Μπόγρη (ως Μπέττυ), ο Αντώνης Κορωναίος (ως Βάγγος) και ο Άγγελος Χονδρογιάννης (ως Πέτρος). Τους πλαισίωσαν οι Έλενα Ρίστοβα (ως Σαμπουκώ), Παντελής Κοντός (ως πρωθυπουργός φον Κάπφεν), Πέτρος Καρύδης (ως αυλάρχης Αλόντζο),  Ανδρέας Καραούλης (ως Παρασκευάς), Γιώργος Βλάχος (ως Σιροπέτης), Βαγγέλης Ζήκος (ως Άγγλος τελετάρχης) και Δημήτρης Ντάλας (ως βοηθός του Σιροπέτη). Τα κοστούμια και τα σκηνικά επιμελήθηκε ο Άκης Χειρδάρης, με βοηθούς τους Κώστα Φαγογένη και Ελευθερία Βέλλα, ενώ την επεξεργασία του μουσικού υλικού ο Γιάννης Τσελίκας και την προετοιμασία του cast ο Σπύρος Σουλαδάκης. Βοηθοί σκηνοθέτη ήταν η Μαρία Σουρβίνου και ο Γιώργος Βλάχος. Τη διεύθυνση παραγωγής εκ μέρους των "Φίλων της Χορωδίας San Giacomo" είχε ο Σπύρος Σουέρεφ.

Όπως έχουμε επισημάνει και σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις, ανεξαρτήτως των όποιων μουσικών ή άλλων τεχνικών λεπτομερειών, η παρουσίαση  -και μάλιστα σε ολοκληρωμένη μορφή-  τέτοιων έργων Επτανησίων και, γενικότερα, Ελλήνων μουσουργών, είναι από μόνο του γεγονός αξιέπαινο και αξιομνημόνευτο. Άλλωστε, ειδικά σε τέτοιες περιπτώσεις, θεωρούμε ότι "καθήκον" των εγχώριων/εντόπιων μη επαγγελματιών σωματείων δεν είναι τόσο "μια αψεγάδιαστη εκτέλεση", όσο η ανάδειξη ακριβώς αυτού του ρεπερτορίου. Και όντως, η Παλαιά Φιλαρμονική είναι από τα λίγα σωματεία που αυτό το έχει πράξει συστηματικά, με αξιόλογες παραγωγές.

Λίγα λόγια για το έργο

Η "Πριγκίπισσα της Σάσσωνος" είναι η δεύτερη από τις συνολικά τρεις οπερέτες που συνέθεσε ο Σπυρίδων Φιλίσκος Σαμάρας (1861-1917), όλες στην τελευταία περίοδο της συνθετικής του πορείας αλλά και της ζωής του, δηλαδή μετά την οριστική επάνοδό του στην Ελλάδα το 1910, ύστερα από μια λαμπρή διεθνή καριέρα.

Για την "Πριγκίπισσα της Σάσσωνος" ο Σαμάρας συνεργάστηκε με τους Πολύβιο Δημητρακόπουλο και Νικόλαο Λάσκαρη, οι οποίοι συνέγραψαν το προς μελοποίηση ποιητικό κείμενο (libretto) επιλέγοντας να εντάξουν έντονα σε αυτό το κωμικό στοιχείο.

Η πρεμιέρα του τρίπρακτου αυτού έργου έλαβε χώρα στις 21 Ιανουαρίου 1915, στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών, από τον Ελληνικό Μουσικό Θίασο, υπό τη διεύθυνση του ίδιου του Σαμάρα. Από την Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάστηκε μόλις το 1957.

Πρωταγωνιστική μορφή της υπόθεσης του έργου είναι η πριγκίπισσα Ντόλλυ η οποία, ούσα πάμπλουτη, ζει τρισευτυχισμένη στη νήσο Σάσσων την οποία είχε αγοράσει. Ομως, το ιδιόρρυθμο του χαρακτήρα της και οι ερωτικές περιπέτειες αυτής και της Μπέττυ (δεσποινίς επί των τιμών), σε συνδυασμό με φαινόμενα διαφθοράς των τοπικών κυβερνώντων, προκαλούν τις αντιδράσεις των κατοίκων, με πολλά αναπάντεχα να συμβαίνουν, ιδίως όταν το νησί δέχεται επίθεση από Αλβανούς επιδρομείς. Τελικά όμως, η επίθεση αποκρούεται και το νησί επιστρέφει σε ειδυλλιακή ατμόσφαιρα, με την αγάπη να έχει επικρατήσει της έντασης και του πολέμου.

Η επιλογή της νήσου Σάσσωνος ως σκηνικού για την όλη υπόθεση, δεν ήταν τυχαία. Ο εκ των συγγραφέων,  Πολύβιος Δημητρακόπουλος, άνεφερε χαρακτηρριστικά σε άρθρο του:

“Ο Σαμάρας έψαχνε για ένα νησί στο οποίο να συγκεντρώσει όλα τα κοινωνικά και πολιτειακά γελοία μιας χώρας. Η ιδέα ήταν ωραία και καλλιεργήσιμη. Σκεφτήκαμε λοιπόν και οι τρεις (σ.σ. ο συνθέτης και οι δύο  συγγραφείς). Γιατί το νησί αυτό να βρίσκεται στην… Πολυνησία και να μην είναι η Σάσσων η οποία είχε την ατυχία να αποτελέσει και αυτεπαγγέλτως, ως εκ των διπλωματικών περιπετειών της, θέμα οπερέτας;”

Οντως, το θέμα της Σάσσωνος (την κυριαρχία επί της οποίας η Ελλάδα είχε μόλις απεμπολήσει τότε) ήταν άκρως επίκαιρο στα πολιτικά/διπλωματικά τεκταινόμενα της εποχής. Μάλιστα, ακριβώς λόγω του ύφους και της θεματολογίας του, ο Γεώργιος Λαμπελέτ σε κριτική του είχε κατατάξει το συγκεκριμένο έργο στην κατηγορία της "opera semiseria".

Σε κάθε περίπτωση λοιπόν, τόσο η επιλογή της Σάσσωνος, όσο και κάποια στοιχεία ως προς το μουσικό ύφος, συνάδουν απόλυτα με τη γενικότερη "στροφή" σε έργα εθνικού περιεχομένου που καταγράφεται στην προαναφερθείσα ύστερη συνθετική περίοδο του Σαμάρα, με τον σπουδαίο συνθέτη προφανώς να αφουγκράζεται τι είχε περισσότερο ανάγκη το κοινό της εποχής, εν μέσω των γενικότερων κοινωνικοπολιτικών συγκυριών αλλά και καλλιτεχνικών εξελίξεων τότε.