Λουκουμάς ή «Κέρμα» με μέλι; : Η ιστορία πίσω από το λαχταριστό μας έδεσμα!

Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος πλησιάζει η ημέρα της 11ης Δεκεμβρίου που το νησί της Κέρκυρας και τα καντούνια της παλιάς πόλης θα μοσχοβολήσουν μέλι και κανέλα. Πρόκειται για τη μέρα που στο νησί ντύνεται στα γιορτινά του και σηματοδοτείται η έναρξη της Χριστουγεννιάτικης περιόδου. Μια παράδοση που τηρείται πιστά εδώ και 400 περίπου χρόνια είναι η κατανάλωση του γλυκού πειρασμού με μέλι που ζυμώνεται σε ξύλινη σκάφη, τηγανίζεται και που η μυρωδιά του πλημμυρίζει κάθε γωνιά και σπίτι.

Από την Αρχαία Ελλάδα μέχρι τον οθωμανικό lokma, η ιστορία του λουκουμά έχει τις ρίζες της βαθιά χαραγμένες πίσω στο χρόνο.

Όμως στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε ένα γλυκό με τις αναλογίες και τον τρόπο παρασκευής του λουκουμά και ονομαζόταν κέρματα από μέλι και είχε στρογγυλό σχήμα. Ο Αριστοτέλης αναφέρεται σε αυτό ως «χαρίσιοι πλάκοι, πλακούντες». Αξίζει να σημειωθεί ότι η συνταγή για την παρασκευή του λουκουμά, είναι η πρώτη καταγεγραμμένη αρχαία συνταγή ζαχαροπλαστικής.

Αξίζει ακόμα να αναφέρουμε, ότι στο τελετουργικό της βράβευσης των Ολυμπιονικών στην αρχαία Ελλάδα μαζί με το στεφάνι του νικητή προσέφεραν και κέρασμα με λουκουμάδες βουτηγμένους σε άφθονο μέλι.

Στην δική μας περίπτωση έχουν λίγο αλλιώς τα πράγματα… Όντας η Κέρκυρα για τέσσερις αιώνες υπό ενετική κυριαρχία, λέγεται πως οι Κερκυραίοι υιοθέτησαν μια ιταλική συνταγή ενός αντίστοιχου γλυκίσματος που οι παλιοί Κερκυραίοι ονόμασαν τηγανίτα. Την παραμονή της 12ης Δεκεμβρίου οι Κερκυραίοι εδώ και χρόνια τιμούν τον Άγιο Σπυρίδωνα με ολονυχτία στον ιερό ναό στην παλιά πόλη της Κέρκυρας. Έφτιαχναν λοιπόν τους περίφημους λουκουμάδες τους οποίους και κατανάλωναν σε μεγάλη ποσότητα για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην αγρυπνία, το «βεγγιόλι» όπως σήμερα αποκαλούν οι ντόπιοι. Ένα έθιμο το οποίο περνά κάθε χρόνο από γενιά σε γενιά και αποτελεί μια από τις διασημότερες ιδιαιτερότητες της Κερκυραϊκής παράδοσης.

Χρόνια πολλά & καλές γιορτές!

Βασιλάκη Ελεάννα, Ιστορικός - Αρχαιολόγος