Ποίηση που...τηγανίζει το μυαλό! - ο Paul Muldoon ρόκαρε το Φεστιβάλ Παξών

ΚΕΡΚΥΡΑ. Ο βραβευμένος με Πούλιτζερ, Ιρλανδός ποιητής και ακαδημαϊκός Paul Muldoon, σε μια ανάπαυλα από τις διαλέξεις του στο Πανεπιστήμιο του Princeton, παρουσίασε το μουσικό-λογοτεχνικό του έργο “το πικ-νικ του Muldoon” στο Φεστιβάλ Παξών. Η πρόσκληση του έγινε στα πλαίσια του αφιερώματος στην κουλτούρα της Ιρλανδίας, μια ενότητα του φεστιβάλ που διεξάγεται κάθε χρόνο με μεγάλη συμμετοχή της πολυμελούς τοπικής Ιρλανδικής  παροικίας.


Το παλιό δημοτικό στο Λογγό. Μέρος διεξαγωγής της συναυλίας.

Η Φαίη Λύχνου, γνήσιο τέκνο του νησιού, και ψυχή του φεστιβάλ, με περίμενε για να με παραλάβει στο αγκυροβόλι των Παξών. Εν αγνοία μου, η συνέντευξη είχε προγραμματισθεί να γίνει αμέσως μόλις πατήσω το πόδι μου στο νησί. Έτσι πριν καλά καλά το καταλάβω, ύστερα από μια σύντομη διαδρομή στους στριφογυριστούς και κακοτράχαλους δρόμους των Παξών, βρέθηκα στο γραφικό λιμανάκι του Λογγού να συνομιλώ αμήχανα με ένα ιερό τέρας της σύγχρονης ποίησης. Ο Paul Muldoon, με την ευθύτητα που χαρακτηρίζει συχνά ανθρώπους της πατρίδας του, με προειδοποίησε εξαρχής. “Σε παρακαλώ, μόνο μην με παρουσιάσεις να λέω χαζομάρες”.
 

Ο Ιρλανδός ποιητής παραχώρησε συνέντευξη στο Γιώργο Ανδριώτη, πριν την συναυλία στο Λογγό.
 

Ο Muldoon, θεωρεί την ποίηση σαν μια μειοψηφική υπόθεση. Παρά το γεγονός αυτό, όπως πιστεύει, η ποίηση παραμένει ένα εργαλείο αυτογνωσίας, που με την διάχυση του στις λεγόμενες λαϊκές τέχνες αποκτά μαζικό αντίκτυπο. Η μεταφορά, τυπικό εργαλείο στην ποίηση, μέσω της εναλλακτικής ματιάς που προσφέρει, είναι ικανή να μετατοπίσει την αντίληψη της πραγματικότητας έστω και λίγο. Για τον ποιητή, αυτό είναι και το ζήτημα της ποίησης, “να προσφέρει μια άλλη οπτική σε πράγματα τετριμμένα”, λεπτομέρειες, πινελιές νοήματος.

Η Κέλτικη κληρονομιά του αχνοφαίνεται, όταν δέχεται την έμπνευση ως αφετηρία της ποίησης. Όπως λέει, αναφορικά με την δημιουργική διαδικασία, αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ενεργούμενο της αγγλικής γλώσσας και του αθέατου κόσμου που αυτή άρχει. Αυτό που κάποιοι ονομάζουν συλλογικό ασυνείδητο. Ο ρομαντικός χαρακτήρας της Ιρλανδικής ποιητικής παράδοσης, και η πλαστικότητα της αγγλικής γλώσσας, χαρακτηριστικά διακριτά στο έργο του Muldoon, “δένουν” πολύ καλά με το αειθαλές πνεύμα της ροκ μουσικής, αλληλοσυμπλήρωση συγγενικών συστημάτων με σύνορα ρευστά.

Η Ελληνό-Ιρλανδική κομπανία του πικ-νικ σε πλήρη απαρτία – Iernis, Horslip και ο Muldoon, στη σκηνή του Δημοτικού σχολείου Λογγού.
 

Το πικ-νικ του Muldoon, όπως ανέβηκε στην σκηνή του Παλιού Δημοτικού Παξών, είναι ένα πολυδιάστατο καλλιτεχνικό δρώμενο, κατά την διάρκεια του οποίου ο Ιρλανδός παντρεύει την πρόζα με μουσική. Αυτό το καταφέρνει εναρμονίζοντας το ρυθμό και το ύφος του λόγου του,  με την μουσική παρουσία του εκάστοτε καλεσμένου μουσικού σχήματος. Το συγκρότημα Horslips, ένα θρύλος του κέλτικου ροκ που μεσουράνησε κατά την διάρκεια της δεκαετίας του εβδομήντα, ήταν από πολλές απόψεις, η ιδανική μουσική επένδυση για τις συνειρμικές ακροβασίες της ποίησης του Muldoon.

Οι δικοί μας “Αργοναύτες” σε αυτό το μουσικό και λογοτεχνικό ταξίδι, οι “Iernis” έριξαν“γέφυρες” πολιτισμού από την Ελληνική πλευρά, με το Γελαστό Παιδί του Θεοδωράκη.

Ιρλανδικό δάνειο
Το διαχρονικό μουσικό υπόβαθρο των κοινωνικών αγώνων στην Ελλάδα είναι στην πραγματικότητα ένα δάνειο από την Ιρλανδία. Το “Γελαστό Παιδί” του Μίκη Θεοδωράκη που έγινε συνώνυμο της αντίστασης δεν ήταν κάποιος Έλληνας, αλλά ο Ιρλανδός επαναστάτης Μάικλ Κόλινς. Υπήρξε η ψυχή του αντάρτικου πόλης κατά των Βρετανών και σκοτώθηκε σε εμφύλια σύρραξη. Έργο του Ιρλανδού ποιητή και συγγραφέα Brendan Behan (1923-1964), Πρόκειται για μια συγκινητική μπαλάντα που μιλά για θυσίες, και εξυμνεί τον μάρτυρα του αγώνα για ανεξαρτησία. Η έλξη των ψυχό-ιστορικών αναφορών που ενώνουν τους δύο λαούς είναι μεγάλη και δημιουργεί συναισθηματικές “συνηχήσεις”, κοινά μοτίβα και παράλληλες ευαισθησίες. Το γεγονός αυτό και την βαρύτητα του αντιλήφθηκε η Πρέσβης της Ιρλανδίας, Iseult Fidgerald, που παρευρέθηκε και μίλησε κατά την έναρξη της εκδήλωσης
 

Η Πρέσβης της Ιρλανδίας, Iseult Fidgerald
 

Η βραδιά έληξε πανηγυρικά, με όλους τους συντελεστές επί σκηνής και σύσσωμο το Ιρλανδικό στοιχείο των Παξών, άνθρωποι κάθε ηλικίας, να χορεύουν χτυπώντας παλαμάκια και να τραγουδούν αγκαλιασμένοι.Τα κοινά των λαών μας φανερώθηκαν γιορτινά και επισφραγίστηκε έτσι η συμφωνία. Ακολούθησε άταχτη αποχώρηση από το νησί, το επόμενο πρωί, καθότι ο καιρός άλλαζε και όλοι φοβούνταν τον πιθανό αποκλεισμό. Έμεινα στο κατάστρωμα να κοιτάω το νησί να ξεμακραίνει. Ο Ιρλανδός ποιητής μου “τηγάνισε” το μυαλό. Αυτό λέει οφείλει να κάνει η ποίηση, να σε αναγκάζει να αλλάξεις οπτική με τρόπο αναπάντεχο. Από την άλλη σκεφτόμουν τους ανθρώπους του φεστιβάλ,που μας έφεραν σε επαφή με αυτό τον άνθρωπο του πνεύματος. Μεγάλο προνόμιο!

Όταν ένα φεστιβάλ καταφέρει να διατηρήσει την ύπαρξη του σε βάθος χρόνου, γίνεται de facto θεσμός και αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής του τόπου. Το Φεστιβάλ Παξών, που εύλογα κατατάσσεται στην κατηγορία των de facto θεσμών, μας υποχρέωσε για μια ακόμα χρονιά να στρέψουμε το βλέμμα μας στο ακριτικό νησί, όχι για λάθος λόγους.