Λουκιανός Ζαμίτ: «Ο άρχοντας και η λιομαζώχτρα», Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών

ΚΕΡΚΥΡΑ. Ο ακούραστος Λουκιανός Ζαμίτ (1931) εξέδωσε τη νουβέλα Ο άρχοντας και η λιομαζώχτρα, μια ιστορία που διαδραματίζεται στην Κέρκυρα πριν από πολλά χρόνια. Ο συγγραφέας αναφέρεται στη ζωή στην κερκυραϊκή ύπαιθρο μέχρι την πρώτη μεταπολεμική εποχή και περιγράφει με μάλλον μελανά χρώματα τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν οι αγρότισσες που βρίσκονταν στην υπηρεσία ορισμένων εργοδοτών, εκείνων που αποκαλούνταν άρχοντες. Κατ’ αρχήν, στο πρώτο κεφάλαιο της νουβέλας μας πληροφορεί πως το νησί προσφέρει παντού εύφορη γη, αλλά οι άνθρωποι με την επίμοχθη δουλειά τους ακόμα και τα σκληρά εδάφη μπορούν να τα μετατρέψουν σε παραγωγικά.
 

Στη συνέχεια, λέει πως στην ύπαιθρο γεννιόνταν περισσότερα αγόρια από κορίτσια, ενώ στην πόλη υπερτερούσαν οι γεννήσεις κοριτσιών. Κι ενώ στα χωριά σπάνιζαν οι ανύπαντροι άντρες, στην πόλη αργούσαν να παντρευτούν επειδή φοβούνταν το γάμο και τις συνέπειές του. Οι κοπέλες τη εξοχής ήταν όμορφες, πειθήνιες και συνεσταλμένες. Παντρεύονταν στα δεκαέξι τους, ενώ τα αγόρια στα δεκαοχτώ. Ήταν στοργικές σύζυγοι, θρήσκες, πίστευαν σε δοξασίες, λόγου χάρη στην ύπαρξη φαντασμάτων.
 

Τη χρονιά στην οποία αναφέρεται ο συγγραφέας η σοδειά ήταν καλή, ο καρπός της ελιάς έμεινε απείραχτος από τον δράκο. Το μάζεμά της ήταν δύσκολη δουλειά, οι κοπέλες πήγαιναν να τις μαζέψουν νωρίς το πρωί κι έφευγαν με τη δύση του ήλιου. Το ζήτημα της δημιουργίας οικογένειας ήταν πολύ σημαντικό. Οι νέοι προτού παντρευτούν κοίταζαν την περιουσία της κοπέλας, ενώ κάποιοι που δεν ήταν φτωχοί προτιμούσαν την τιμιότητα και την ομορφιά.
 

Εδώ κεντρική ηρωίδα είναι μια όμορφη λιομαζώχτρα, η Βασιλική, η οποία γοητεύει τον γαιοκτήμονα, τον ιδιοκτήτη των ελαιόδεντρων. Την πλησιάζει, ενδιαφέρεται γι’ αυτήν, τη ρωτάει διάφορα, ενώ οι άλλες κοπέλες της λένε πω είναι επικίνδυνος και να προσέχει. Κάποια στιγμή, με την έγκριση της μητέρα της, την παίρνει στο σπίτι δήθεν για να βοηθάει τη γυναίκα που το φρόντιζε. Άρχισε να της κάνει πολύτιμα δώρα και χρυσαφικά και όπως ήταν επόμενο κάποια στιγμή υπέκυψε στις επιθυμίες του, πράγμα που έγινε αντιληπτό από το περιβάλλον του. Όταν έμεινε έγκυος, τ’ αδέλφια της την πήραν από το αρχοντικό και την εγκατέστησαν σε μια καλύβα έξω από το χωριό για να γεννήσει. Ήρθε στον κόσμο το μωρό και η κοπέλα το έδωσε στο τοπικό ορφανοτροφείο, ήταν κορίτσι και το βάφτισαν Ευρυδίκη. Κι έπειτα το έδωσε σε θετούς γονείς.
 

Το αναγνωστικό ενδιαφέρον αρχίζει από τη στιγμή που η Ευρυδίκη ψάχνει να βρει τον βιολογικό της πατέρα. Επισκέπτεται τον «πύργο» του άρχοντα, ο οποίος είχε πλέον σύζυγο και παιδί. Τι θα συμβεί, λοιπόν; Ο Λουκιανός Ζαμίτ δεν γράφει διηγήματα αγωνίας με ανατροπές, απλώς διηγείται ιστορίες από το νησί του, δίνοντας έμφαση στην περιγραφή των ηθών και των εθίμων της Κέρκυρας, μνημονεύονταν ταυτόχρονα και διάφορα ιστορικά επεισόδια. Εδώ, μιλάει για την πολιορκία του νησιού από τους Τούρκους τον Αύγουστο του 1716 και το θαύμα του Αγίου Σπυρίδωνα - οι εχθροί έπαθαν πανωλεθρία.
 

Η έκδοση του παρόντος βιβλίου από την Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών αποτελεί φόρο τιμής σ’ έναν επίμονο δημιουργό που είναι μέλος της επί επτά δεκαετίες και διανύει μια μεγάλη πορεία στα γράμματα, ενώ είναι το αρχαιότερο μέλος της μα και το αρχαιότερο μέλος (από το 1962) του Δ.Σ. της. Σύμφωνα με τον πρόλογο του συγγραφέα Περικλή Παγκράτη, προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας, το ανά χείρας πεζογράφημα συναιρεί, δηλαδή συγχωνεύει, τους απόηχους μιας άλλης εποχής, βοηθάει τους παλαιότερους να θυμηθούν και τους νεότερους να μάθουν. Επιπροσθέτως, ο ποιητής Δημήτρης Κονιδάρης σημειώνει στην εισαγωγή του πως η παρούσα νουβέλα μοιάζει με συναρπαστικό ρεπορτάζ και με ψυχογραφία, καθώς αποδίδει καθημερινά δράματα που βίωναν οι άνθρωποι τη συγκεκριμένη εποχή.

Φίλιππος Φιλίππου, δημοσιογράφος - συγγραφέας