Τρίτη 19.03.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Ο Νέος Ψυχρός Πόλεμος

22 Ιανουαρίου 2022 / 11:07
ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΡΓΟΣ

Ο φόβος των Ρώσων σήμερα δεν αφορά τόσο την αδύνατη Ουκρανία μέσα στο ΝΑΤΟ (όπως διατείνονται πονηρά κάποιοι στις ΗΠΑ), όσο το δυνατό ΝΑΤΟ μέσα στην Ουκρανία. Δυτικοί και Ανατολικοί έχουν καλώς εμπεδώσει την γεωπολιτική πρόταση Μπρεζίνσκι για την περιοχή.

Στις 26 Δεκεμβρίου του 1991, η Σοβιετική Ένωση υπέστελλε οριστικά την 74χρονη κόκκινη σημαία. Την ίδια χρονιά, λίγους μήνες πριν, οι δύο Γερμανίες, Ανατολική και Δυτική, είχαν ενωθεί εις σάρκα μία, με προηγηθείσα την έγκριση της Μόσχας ως νικήτριας του Β’ΠΠ. Η ένωση των δύο Γερμανιών γίνηκε υπό ένα όρο, λέει σήμερα η Ρωσική ηγεσία: την μη επέκταση του ΝΑΤΟ ανατολικώς. Οι Δυτικοί ισχυρίζονται ότι ποτέ δεν υπήρξε τέτοια δέσμευση.

Ενδιαφέρον είναι ότι την Δυτική αφήγηση αμφισβητεί ο τελευταίος Αμερικανός πρέσβης στην Σοβιετική Ένωση, Τζακ Μάτλοκ. Ο κ. Μάτλοκ έχει επανειλημμένα δηλώσει (ακόμη και με κατάθεση στην Αμερικανική Γερουσία) ότι Μπους και Μπέηκερ διαβεβαίωναν τότε ότι δεν θα ενοχλούσαν τον πρώην εχθρό, και τώρα φίλο, με διεύρυνση της Βορειο-Ατλαντικής Συμμαχίας προς Ανατολάς.[1]   

Ο φόβος των Ρώσων σήμερα δεν αφορά τόσο την αδύνατη Ουκρανία μέσα στο ΝΑΤΟ (όπως διατείνονται πονηρά κάποιοι στις ΗΠΑ), όσο το δυνατό ΝΑΤΟ μέσα στην Ουκρανία. Δυτικοί και Ανατολικοί έχουν καλώς εμπεδώσει την γεωπολιτική πρόταση Μπρεζίνσκι για την περιοχή: Αν, ως ΗΠΑ, θέλουμε να αποδυναμώσουμε πλήρως και να ελέγξουμε πλήρως την Ρωσία, πρέπει να αποσπάσουμε την Ουκρανία από τις Ρωσικές δομές. (‘Η Μεγάλη Σκακιέρα’, 1997.)

Η φυσική γεωγραφία και η σχετική ανθρωπογεωγραφία δείχνουν τον βαθύ διχασμό της Ουκρανίας. Ο Δνείπερος χωρίζει την χώρα στα δύο, με την δυτική να είναι Ρωσόφοβη και την ανατολική Ρωσόφιλη – έως και εντελώς Ρωσική. (Βέργος, ‘Μία ή
Δύο Ουκρανίες;’, ‘Γεωστρατηγική’ 2004. Η τότε ανάλυση βασίσθηκε στα εκλογικά αποτελέσματα εκείνης της χρονιάς, που έδειχναν πράγματι δύο ισοδύναμες και εμφυλιοπολεμικά αντίθετες Ουκρανίες. Τις εκλογές είχε τότε οριακά κερδίσει ο Ρωσόφιλος υποψήφιος, Γιανουκόβιτς – ο μετέπειτα ανατραπείς από την ‘πορτοκαλί επανάσταση’.)

Στην επίσημη ιστοσελίδα της Ρωσικής προεδρίας βρίσκεται, από το καλοκαίρι του 2021, ανηρτημένο ένα άρθρο (7.000 λέξεων) του προέδρου Πούτιν, που υποστηρίζει την  άποψη ότι η Ουκρανία (όπως και η Λευκορωσία) δεν είναι παρά μια άλλη, μια αδελφή Ρωσία: «Ρώσοι και Ουκρανοί είμαστε ένας λαός, ένα ενιαίο όλον». Πρόκειται για την «ηθική» βάση του Ρωσικού δικαιώματος βέτο στον Δυτικό προσανατολισμό της Ουκρανίας. Μια ψυχολογική βάση, οπωσδήποτε.

Τα τελευταία χρόνια, η Ουκρανική κυβέρνηση επιδόθηκε σε ένα διπλωματικό αγώνα ονοματολογικού χαρακτήρα. Η χώρα δεν θα έπρεπε να λέγεται ‘The Ukraine’, αλλά ‘Ukraine’. Η αφαίρεση του ουσιαστικού άρθρου (με εξαιρέσεις – και όχι πάντως στην Ελληνική γλώσσα) μετατρέπει ένα απλό τοπωνύμιο σε όνομα χώρας. Από την άλλη, η Ρωσία, επί του ονοματολογικού, δεν παύει να υπενθυμίζει ότι ‘Ουκρανία’ στα Σλαβικά σημαίνει σύνορο (σύνορο της Ρωσίας!).

Ο παλιός Ψυχρός Πόλεμος χαρακτηριζόταν από την «ισορροπία του τρόμου», μια ισορροπία που απομάκρυνε το δάκτυλο από την σκανδάλη, και στα δύο στρατόπεδα. Ο σημερινός Ψυχρός Πόλεμος φαίνεται να προσθέτει στην «ισορροπία του τρόμου» μια κρίσιμη αν-ισορροπία συνοχής και αποφασιστικότητας. Το ένα στρατόπεδο φαίνεται να είναι πολυδιασπασμένο, αγόμενο και φερόμενο από παλαιά αντι-ρωσικά σύνδρομα και ίσως εκβιαζόμενο εσωτερικά (υπόθεση επιχειρηματικής εμπλοκής υιού Μπάιντεν στην Ουκρανία). Είναι ένα παίγνιο που θυμίζει chicken game (παίγνιο δειλίας), μόνο που εδώ το ένα κοτόπουλο φαίνεται πολύ λιγότερο δειλό από το άλλο.

Στον παλιό Ψυχρό Πόλεμο, οι ΗΠΑ πολεμούσαν την Σοβ. Ένωση, έχοντας εξασφαλίσει συμμαχία με την Κίνα (Νίξον, Μάο, Πεκίνο 1971). Σήμερα, το κρίσιμο γεωπολιτικό τρίγωνο Αμερικής, Ρωσίας, Κίνας παραμένει, αλλά με πιθανολογούμενο το αντίθετο προς τις ΗΠΑ συσχετισμό (παρά το AUCUS και το διευρυμένο NATO). (Να προσθέσουμε ότι η εσωστρεφής αδύναμη Κίνα του 1971 δεν έχει καμία σχέση με την εξωστρεφή ισχυρή Κίνα του 2022.)

ΥΓ.: Το υπαρκτό ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε Ρωσία και Κίνα δεν είναι δυνατόν να γίνεται εργαλείο πολιτικής στα χέρια αυτών που συμμαχούν με την Σαουδική Αραβία, πρωταθλήτρια παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων (προκαλώντας την μεγαλύτερη ανθρωπιστική καταστροφή των ημερών μας, με το εμπάργκο και τον βομβαρδισμό αμάχων στην Υεμένη – ας το προσέξει αυτό ο και ιέραξ του Ταλίν υπουργός μας κ. Παναγιωτόπουλος, με την Ελληνική στρατιωτική συμμετοχή στην Σαουδαραβική διεθνή συμμαχία και ας ενημερώσει την Ελληνική Βουλή για τα εκεί ανθρώπινα δικαιώματα και τα εκεί εγκλήματα πολέμου).
[1] Μάτλοκ: https://www.youtube.com/watch?v=fsT8OBroCEE&t=1110s (στο 18.00 – 19.10)


[1] Μάτλοκ: https://www.youtube.com/watch?v=fsT8OBroCEE&t=1110s (στο 18.00 – 19.10)

ΚΩΣΤΑΣ ΒΕΡΓΟΣ

Οικονομολόγος, διεθνολόγος, Ph.D.. Δίδαξε στην τεε επί 30 έτη, επί 13 διευθυντής επαλ. Συγγραφέας, ‘Γεωπολιτική των Εθνών’, Παπαζήσης, κλπ, και αρθρογράφος στον καθημερινό και ειδικό τύπο, συνεργάτης της ‘Ε’ από το 1990. Ραδιοφωνικός και τηλεοπτικός παραγωγός, ‘Απαρχές της Jazz’, ΕΡΑ Κέρκυρας, και τα πολιτικο--πολιτισμικά ‘Περιγράμματα’, StartTV. Αλεξανδρινός, Κερκυραίος, Έλληνας, πολίτης του κόσμου. Συγγραφέας: Ντοστογιέφσκι. Φιλόσοφος: Χάνα Άρεντ. Απόφθεγμα: «Ζήσε σαν στην τελευταία σου μέρα, μάθαινε σαν να πρόκειται να ζεις αιώνια», Γκάντι.