Περιστέρη διάλογοι, δέκα χρόνια μετά
in memoriam
20 Μαρτίου 2021
/ 11:55
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΪΤΗΣ
Είναι μια αφορμή για τη δημοσιοποίηση της συζήτησης με τον Παναγιώτη που εξακολουθεί, κι ας έχω να τον δω δέκα χρόνια τώρα. Πέθανε στις 18 Μαρτίου του 2011.
Μόλις φέτος αξιώθηκα να ξεκινήσω το διάβασμα του βιβλίου, που ο τίτλος του υπήρξε η σχεδόν μόνιμη επωδός του Παναγιώτη σε κάθε μου παράπονο. Ίσως νάταν και δικό του. «Το καταραμένο απόθεμα» του Ζορζ Μπατάιγ. Μια αμιγώς φιλοσοφική ματιά στα πως και τα γιατί της ανθρώπινης διαδρομής στο μάταιο τούτο κόσμο.
Το σημείωμα αυτό δεν είναι βιβλιοκριτική, αν και θα μπορούσε. Είναι κυρίως μια αφορμή για τη δημοσιοποίηση της συζήτησης με τον Παναγιώτη που εξακολουθεί, κι ας έχω να τον δω δέκα χρόνια τώρα. Πέθανε στις 18 Μαρτίου του 2011. Τα παιδιά του να γνωρίζουν ότι ο πατέρας τους ήταν σπουδαίος άνθρωπος αλλά ούτε αυτό είναι σήμερα το θέμα μας. Τον φυλάνε κι αυτά στην καρδιά τους με τρυφερότητα και αγάπη, είμαι σίγουρος.
Ο Ζορζ Μπατάϊγ ανήκει σε 'κείνο το φιλοσοφικό ρεύμα, που συνδύασε τις μαρξικές επιρροές όσον αφορά στην κοινωνική διάσταση, με την ατομική ψυχολογία και τις καλύτερες διαφωτιστικές παραδόσεις για τη γενετήσια συμπεριφορά ως εγγενή προδιάθεση διάχυσης ενέργειας αντί της μίζερης και υστερόβουλης «αποταμίευσης» των κατά τα λοιπά δημόσιων πόρων, που έτυχε να περιέλθουν σε ιδιωτική χρήση.
Επεξεργάστηκε αυτήν την αντίθεση ως πρωτογενή, και όχι εξ' επαγωγής συνεπεία των σχέσεων παραγωγής. Διατύπωσε την παρατήρηση του ενεργειακού περισσεύματος από τον ζωοδότη ήλιο, «συμπαντικό σώμα που δίνει και δεν παίρνει, γενικώς δεν ανταλλάσσει» για να περιγράψει ως συνέπεια την «φυσιολογική» ανθρώπινη συμπεριφορά στον αντίποδα των δοξασιών περί του τζίτζικα και του μέρμηγκα. Παίρνοντας αναφανδόν θέση υπέρ του τζίτζικα!
Με τη ματιά αυτή γνωστοποίησε σε όσους δεν έχουν εντρυφήσει ή απλώς δεν το έχουν σκεφτεί, το γιατί ο ήλιος λατρευόταν σαν θεός και πως οι ιδιότητές του κληροδοτήθηκαν, πλουτίζοντας από τις θρησκευτικές πεποιθήσεις έως το συναίσθημα, από την εγκύκλια μελέτη έως την ποιητική έκφραση.
Ο τόνος στο απόθεμα, και μάλιστα το καταραμένο! Η εμμονή να ιδιοποιηθείς, ευκαιρίας δοθείσης, κάτι που δεν σου ανήκει. Στον αντίποδα η δαπάνη, όχι μετά το όριο της ανάπτυξης αλλά από την αρχή, ως εξοικείωση με την πρωτόλεια συμπεριφορά, πολύ πριν δηλ. την ύπαρξη περισσεύματος και το εμπορικό αλισβερίσι.
Ο Παναγιώτης ζητούσε μανιωδώς μια θεωρία για την συμπεριφορά του, που να εξουσιάζει την καθημερινότητα ως στιγμιότυπο και τη διαδρομή ως μετεικασματική επαλληλία στιγμιοτύπων. Νουνεχής, δοτικός και ερωτικός σε σύγκρουση με τις καθεστωτικές συνήθειες, που τορπιλίζουν το αυθεντικό στην συνείδηση, απειλώντας διαρκώς να το μαγαρίσουν.
Επεσήμανε τον κίνδυνο, επαναλαμβάνοντας μονότονα, «το καταραμένο απόθεμα» για να το ξορκίσει, να το διώξει από μπροστά του, ίσως και από μένα. Σαν μια προτροπή, μια διδασκαλία.
Διαβάζω το βιβλίο τώρα, με την σύμπτωση της συμπλήρωσης δέκα χρόνων από το θάνατό του. Και το συζητάμε μαζί, όπως πάντα κάναμε, με τις ώρες. Τώρα σ' ένα παιχνίδι με τις εκφάνσεις της σχετικότητας του χρόνου στην συμπαντική διάσταση, που αφελώς νομίζουμε ότι αφορά αποκλειστικά και μόνον εκείνους που έφυγαν κι όχι εμάς.
Λάθος, ο Παναγιώτης θα είναι πάντα εδώ ως δρώσα σκέψη παρά ως ανάμνηση. Θα μιλάει μέσα από κείμενα, βιβλία και ταινίες. Για πάντα! Κουφάλα νεκροθάφτη!!!
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΪΤΗΣ
Είναι ο εκδότης - διευθυντής της Ενημέρωσης. Έχει σπουδάσει και εργαστεί ως μηχανικός και ηλεκτρονικός. Δημοσιογραφεί από τις αρχές της δεκαετίας του 1980. Έχει συνεργαστεί με σχεδόν όλες τις αθηναϊκές εφημερίδες. Διετέλεσε πρόεδρος του Συνδέσμου Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων, τον οποίον υπηρέτησε και από τη θέση του γενικού γραμματέα στο δ.σ. επί οκτώ χρόνια. Πιστεύει πως η ισχυρότερη ιδιότητα του δημοσιογράφου στην ενημέρωση είναι το ενδιαφέρον του για τα κοινά και στην επικοινωνία η έντιμη και ανιδιοτελής διαμεσολάβηση.
