Τρίτη 19.03.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

10 χρόνια από το συνέδριο για τον Albert Cohen

Σωτήρης Μικάλεφ
18 Μαΐου 2020 / 11:48

Άρθρο Σωτήρη Μικάλεφ, συντ. Δικηγόρου, πρώην Δημάρχου Δήμου Κερκυραίων

Albert Cohen. Μάιος  2010. «Επιστροφή στις ρίζες» και  στον «χαμένο παράδεισό του».
 
 
Ως Δήμαρχος Κερκυραίων είχα την τιμή να πάρω την πρωτοβουλία, ώστε ο Δήμος Κερκυραίων να τιμήσει , ως όφειλε, μία προσωπικότητα, που πήγασε από τα σπλάχνα αυτής της Πόλης, τον τόπο που φιλοξένησε και ενέπνευσε ιστορικές προσωπικότητες του ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Στις συνοικίες της πόλης μας, ένα παιδί της εβραϊκής κοινότητας, ένας μετέπειτα πολίτης του κόσμου, ο Αλμπέρ Κοέν, ανακαλύπτει αρχές και αξίες, που θα σηματοδοτήσουν μία ολόκληρη εποχή.

Μνήμες, στοχασμοί και αναπολήσεις μετουσιώνονται σε έργο, κατάφορτο με την αίσθηση μιας «χαμένης πατρίδας», ενός «χαμένου παραδείσου», που ο Κοέν δεν αποχωρίσθηκε ποτέ. Σήμερα, τα μηνύματα της συγγραφικής και διπλωματικής δραστηριότητας του Αλμπέρ Κοέν, παραμένουν επίκαιρα όσο ποτέ.
Ο Λογοτέχνης Αλμπέρ Κοέν   , γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1895 από Κερκυραίους - Έλληνες Εβραίους γονείς, αλλά έζησε μεγάλο μέρος της ζωής του στη Γαλλία και στην Ελβετία , όπου και πέθανε. Αποτελεί μία σημαντική μορφή της σύγχρονης ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, συγγραφέας πολλών μυθιστορημάτων, μεταξύ των οποίων ο «Σολάλ», ο «Καρφοχάφτης», η «Ωραία του Κυρίου» ( για το τελευταίο τιμήθηκε με το βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας το έτος 1968),  καθιερώθηκε στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής λογοτεχνικής σκέψης. Πέραν του τεράστιου λογοτεχνικού του κύρους, ο Κοέν  διέπρεψε ως Διπλωμάτης ειδικής ενασχόλησης με τα δικαιώματα των προσφύγων , μεταναστών και απατρίδων με αποκορύφωμα την πρότασή του στη Διακυβερνητική Διάσκεψη για τους πρόσφυγες για την καθιέρωση του «προσωρινού διαβατηρίου ( titre de voyage), δηλ. ταξιδιωτικού εγγράφου, που αντικατέστησε το διαβατήριο του Νορβηγού ΝANSEN, εμπνευστή της Κοινωνίας των Εθνών .

Αυτό το αξιόλογο πνευματικό και θεσμικό του έργο, εμπνέει τις σύγχρονες πολιτικές για τη μετανάστευση και την ανθρώπινη μοίρα.
Αυτόν τον επιφανή Κερκυραίο, τον εκλεκτό άνθρωπο, τιμήσαμε  ως  Δήμος Κερκυραίων, πραγματοποιώντας Διεθνές Συνέδριο   με τίτλο “Albert Cohen - Επιστροφή στις ρίζες”, το οποίο έλαβε  χώρα στην πόλη της Κέρκυρας από τις  10 - 16 Μαΐου 2010.
Στόχος του Συνεδρίου, ήταν  να παρουσιασθεί στο ευρύ κοινό, η ζωή και το έργο του σπουδαίου αυτού Κερκυραίου, λογοτέχνη, διπλωμάτη και ανθρωπιστή, καθώς και να γίνει γνωστή η κερκυραϊκή του καταγωγή.
 
Το Συνέδριο, το οποίο  περιελάμβανε εκτός των κυρίων εργασιών και μία σειρά διαλέξεων και πολιτιστικών εκδηλώσεων, έκθεση φωτογραφίας και Αρχειακού υλικού της εποχής του (επανέφερε μνήμες από ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας αυτού του τόπου), θεατρική παράσταση (αναλογίου) προβολή ταινιών: « Ο Καρφοχάφτης»  και «παράδεισος στη Δύση» του Κώστα Γαβρά, τοποθέτηση αναμνηστικών πλακών στη πρόσοψη της Συναγωγής και στο σπίτι του,  καθώς και μουσικές βραδιές.

Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε  με  την υποστήριξη: του τότε Προέδρου της Βουλής Φιλ. Πετσάλνικου, του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία,  του Ιονίου Πανεπιστημίου του Ιδρύματος «Mémoire Albert Cohen», και της Ισραηλιτικής Κοινότητας Κέρκυρας.
Στο Συνέδριο συμμετείχαν  σημαντικές προσωπικότητες της διεθνούς διπλωματικής, επιστημονικής και λογοτεχνικής κοινότητας, μεταξύ των οποίων: οι Πρέσβεις της Γαλλίας, Ελβετίας και Ισραήλ, ο τότε Δήμαρχος Γενεύης κ. Rémy Pagani, η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Παιδείας Παρισιού και μετέπειτα Υπουργός επί Κυβερνήσεως Ολλάντ, κ. Myriam El Komhri, ο Αντιδήμαρχος Μασσαλίας D.HERMAN ,  ο Πρόεδρος του Ιδρύματος «Mémoire Albert Cohen» Max Mamou, ο Πρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, η Ευρωβουλευτής Μαριλένα Κοππά, ο Επικεφαλής του Γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, καθώς και οι Πρόεδροι των Ισραηλιτικών Κοινοτήτων Νέας Υόρκης και Μαδρίτης. Συμμετείχαν στο Συνέδριο σημαντικοί επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό: ο. PhilipPe Zard, καθηγ. στο Πανεπιστήμιο Paris- Nanterre, η κ. Οντετ Βαρών  - Βασάρ, επίσημη μεταφράστρια των βιβλίων του Κοέν, Shmouel Refael Vivante, καθ.Παν. Bar Ilan Ισραήλ, Antony Stevens, Dr. Ιατρικής και Ψυχολογίας Παν. Οξφόρδης. Τσαρμόπουλος Επικεφαλής του Γραφ. Υπατης Αρμοστείας ΟΗΕ στην Ελλάδα,Alain SchaffneR, καθ. Παν.Paris 3, Denis Charbit ,καθ. Ανοικ.Παν. Ισραήλ, Γ. Χανιώτης Κλιν. Ψυχολόγος, Μίλτος Βασιλείου, ιατρός και  Πρόεδρος Κινηματογραφικής Λέσχης.
 Με την παρουσία της είχε τιμήσει  το Συνέδριο και η κόρη του Albert Cohen, Myriam Champigny Cohen, επίτιμη Πρόεδρος στο Ίδρυμα “Mémoire Albert Cohen”, συνεχίζοντας επάξια το ανθρωπιστικό έργο του πατέρα της. Για το λόγο αυτό, ο Δήμος Κερκυραίων την ανακήρυξε επίτιμη δημότη, σε επίσημη τελετή, που πραγματοποιήθηκε στο χώρο του  ιστορικού Δημαρχείου της Πόλης Μας “San Giacommo”, την Κυριακή 16 Μαΐου.

Δεν παραλείπω να επαινέσω την Οργανωτική Επιτροπή του Συνεδρίου για την σπουδαία συμβολή της για την προετοιμασία και υλοποίηση του Συνεδρίου, η οποία απαρτίσθηκε από τους: Σπύρο Γιούργα , ιατρό, Νικόλαο Καραπιδάκη, Καθηγητή Ιονίου Πανεπιστημίου, τ. Δ/ντή ΓΑΚ, Odile Καυκαλίδη, Διερμηνέα του SCIC, Αλίκη Νικηφόρου, Επικ. Καθηγήτρια Ιονίου Πανεπιστημίου, τ. Δ/ντρια Αρχείων Κερκύρας, Νέλλα Πανταζή, Δ/ντρια Αρχείων Κέρκυρας και Θεοδ. Παππά, τότε Πρόεδρο Τμήματος Αρχειονομίας και Βιβλιοθηκονομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου.  Επίσης καθοριστική ήταν η συμβολή των χορηγών του Συνεδρίου: Βέτας και Ζήνου Ματαθία,  του Ιδρύματος Μποδοσάκη (Πρόεδρος  κ. Δ. Βλαστός) , των ξενοδοχείων Imperial  και Contokali Bay,της Aegean κ.α
Οφείλω να υπογραμμίσω  ότι η συνεργασία του Δήμου Κερκυραίων με το Δήμο Γενεύης δεν περιορίστηκε στο εν λόγω Συνέδριο. Ο Δήμαρχος Γενεύης, κ. Remy Pagani, μετά τις πιο πάνω πρωτοβουλίες  με προσκάλεσε και υπέγραψα   την διακήρυξη "Έκκλησης για την εφαρμογή των Κανόνων του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου και των Συνθηκών Γενεύης", μία πρωτοβουλία,  που απευθύνθηκε σε πενήντα (50)  μόνο Δημάρχους σε όλη την Ευρώπη γεγονός, που καθιστά σαφή την εκτίμηση που τρέφει ο Δήμαρχος Γενεύης για την πόλη της Κέρκυρας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι υπήρξε  πρόταση κατά τις συζητήσεις του Συνεδρίου, ώστε ο Δήμος, σε συνεργασία με το Ίδρυμα “Mémoire Albert Cohen” και την Οργανωτική Επιτροπή, να καθιερώσει   απονομή ετησίου Ερευνητικού Βραβείου “Albert Cohen, καθώς επίσης να μελετηθεί και καθιερωθεί εκπαιδευτικό πρόγραμμα ανταλλαγής μαθητών και φοιτητών, συνδιοργάνωση εκδηλώσεων σχετικά με την ανακάλυψη και προαγωγή του έργου των δύο  προσωπικοτήτων Ι. Καποδίστρια και Αλμπέρ Κοέν, που είναι γόνοι της  Κέρκυρας και  διέπρεψαν στη Γενεύη , τη συμμετοχή της Πόλης της Γενεύης στο Δίκτυο Πόλεων «Ιωάννης Καποδίστριας», που ιδρύθηκε το 2007  με συμμετοχή των Πόλεων Κερκύρας, Αίγινας, Αμμοχώστου, Ναυπλίου  και Κόπερ Σλοβενίας και  παράλληλα να ιδρύσουμε  παράρτημα του Ιδρύματος στην Κέρκυρα. Ήδη έχει συσταθεί Σωματείο με έδρα τη Πόλη μας , με την επωνυμία « Σύλλογος Albert Cohen”, Πρόεδρος του οποίου είναι ο κ. Σπύρος Γιούργας, που παρουσιάζει σπουδαία  πολιτιστική δράση.

Οι ανωτέρω πρωτοβουλίες, οι οποίες αναδεικνύουν το τεράστιο έργο του Albert Cohen, συνδέουν την Κέρκυρα με τη διεθνή πολιτιστική πραγματικότητα και συγχρόνως την προβάλλουν ως κορυφαίο πολιτιστικό προορισμό.
Με το Συνέδριο αυτό,  εκτός του ότι τιμήθηκε μία εξέχουσα προσωπικότητα , που αποτελούσε γόνο της Πόλης μας, άνοιξε μία συζήτηση,  που επιβεβαιώνει την ευγενή μας φιλοδοξία και ελπίδα να υπάρξει η Κέρκυρα μία πηγή γόνιμου προβληματισμού πέραν του έργου του Αλμπέρ Κοέν και είμαι σίγουρος ότι ξεκινήσαμε τότε  έναν μακρύ και αποδοτικό διάλογο πάνω σε καυτά θέματα της πραγματικής ζωής, στα οποία έμπειροι άνθρωποι έχουν ήδη συνεισφέρει με τις γνώσεις και την εμπειρία τους.

Οι πρωτοβουλίες μας αυτές έτυχαν επαινετικών σχολίων από τον Αθηναϊκό και Κερκυραϊκό τύπο, από τους πολιτιστικούς φορείς του τόπου , από προσωπικότητες του πνεύματος και της πολιτικής, πλην  όμως  δεν υπήρξε καμιά συνέχεια.
Ο  Δήμος ως  θεσμικός εκφραστής της συλλογικής βούλησης της πόλης, αλλά και  ως επιτελικός σχεδιαστής της αρμονικής πολιτισμικής ανέλιξης της πόλης της Κέρκυρας σε αγαστή και ομόθυμη συνεργασία με το κορυφαίο πνευματικό ίδρυμα, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, αλλά και με όλους ανεξαίρετα τους πολιτιστικούς φορείς, έχει χρέος  να πάρει πρωτοβουλίες για να αναδείξει με κορυφαίου κύρους εκδηλώσεις και συνέδρια τις προσωπικότητες που αποτελούν γέννημα θρέμμα της Κέρκυρας και το έργο τους , ώστε οι Κερκυραίοι να γονιμοποιήσουμε ξανά τούτη την κληρονομιά και να την εμπλουτίσουμε με αντάξιές της κατακτήσεις της νέας γενιάς.
Κέρκυρα , 16 Μαΐου 2020
Σωτ. Μικάλεφ