Τετάρτη 08.05.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Σαν Σήμερα στην Κέρκυρα: 12 Σεπτέμβρη

Σαν Σήμερα
12 Σεπτεμβρίου 2018 / 08:01

12 Σεπτέμβρη 1840 «γεννιέται» η Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας (Παλαιά)

1840: Ομάδα εννέα Κερκυραίων δημιουργεί τη «Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας».
Είναι οι: Πέτρος Κουαρτάνος, Φραγκίσκος Ριβέλλης, Γουλιέλμος Μέξας, Ιωάννης Καλλονάς, Νικόλαος Μακρής, Αντώνιος Λιμπεράλης, Ιωάννης Φραγκούλης, Σπυρίδων Ξύνδας και Νικόλαος Καβάσιλας
H Φιλαρμονική Εταιρεία Κέρκυρας (γνωστή και ως «Παλαιά Φιλαρμονική») είναι ο παλαιότερος μουσικοεκπαιδευτικός οργανισμός στην Ελλάδα. Ο αρχικός σκοπός των ιδρυτών του ήταν η δημιουργία μιας πλήρους μουσικής ακαδημίας, παρόμοιας με εκείνες της γειτονικής Ιταλίας. Επιχειρήθηκε έτσι να δοθεί βιώσιμη λύση σε ένα χρονίζον πρόβλημα, την απουσία μιας παιδαγωγικά πλήρους μουσικής σχολής, η οποία θα προσέφερε στους Κερκυραίους μουσική εκπαίδευση, ανεξάρτητα από κοινωνική τάξη, ηλικία, φύλο και γενική παιδεία. Πριν το 1840 στην Κέρκυρα πρόσβαση στη μουσική εκπαίδευση είχαν είτε άτομα που μπορούσαν να ανταπεξέλθουν στο οικονομικό έξοδο της πρόσληψης ενός ιδιώτη μουσικοδιδασκάλου είτε τα μέλη των άτυπων επαγγελματικών μουσικών συντεχνιών του νησιού. Ο δεύτερος ήταν και ο μόνος τρόπος μέσω του οποίου μπορούσε κανείς να αποκτήσει (ημι)επαγγελματική μουσική κατάρτιση.
Οι ιδρυτές, κατανοώντας πλήρως τις παραπάνω αδυναμίες και -με αφορμή την άρνηση της βρετανικής διοίκησης να επιτρέψει από τον Αύγουστο του 1837 τη συμμετοχή στις θρησκευτικές τελετές του νησιού τιμητικού στρατιωτικού αγήματος και μπάντας- προχώρησαν στην οργάνωση ενός πρότυπου μουσικού οργανισμού. Σε αυτόν μπορούσε κανείς να καταρτιστεί μουσικά τόσο σε πρακτικό επίπεδο (έγχορδα και πνευστά όργανα, πιάνο, φωνητική μουσική) όσο και σε θεωρητικό (από βασικά θεωρητικά μέχρι μουσική σύνθεση και αισθητική). Όλα τα παραπάνω προσφέρονταν στους μαθητές της Φιλαρμονικής εντελώς δωρεάν από πλήρως καταρτισμένους δασκάλους. Ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας του ιδρύματος παράλληλα με το επίπεδο της εκπαίδευσης άλλαξαν τα δεδομένα της μουσικής παιδείας σε τοπικό επίπεδο.
Κατά το 19ο αιώνα και μέχρι τα χρόνια του Μεσοπολέμου την καλλιτεχνική ηγεσία του ιδρύματος είχαν κατά καιρούς μερικές από τις σημαντικότερες μορφές της μουσικής της νεώτερης Ελλάδας - όπως ο Νικόλαος Μάντζαρος (1795-1872) - και όλοι κατάγονταν από την Κέρκυρα, με σημαντικές σπουδές στην Ιταλία ή στη Γερμανία. Πολλοί από τους μουσικούς της Φιλαρμονικής σταδιοδρόμησαν (και σταδιοδρομούν) ως συνθέτες, σολίστες, μουσικοί ορχηστρών και στρατιωτικών μουσικών σωμάτων και αρχιμουσικοί, και συνεισέφεραν με τον τρόπο τους στη διαμόρφωση της έντεχνης μουσικής στην Ελλάδα του 19ου και του 20ού αιώνα.
Παρά τις ποικίλες δραστηριότητες της Φιλαρμονικής, πιο αγαπητό από τα μουσικά σχήματά της παραμένει η μπάντα. Πρωτοεμφανίστηκε τον Αύγουστο του 1841 και υπήρξε εξαρχής το δημοφιλέστερο μουσικό συνολό της ενώ η εκπαιδευτική σημασία της συνεχίζει να είναι σημαντική. Ακόμη και σήμερα εκατοντάδες μαθητές έρχονται σε πρώτη επαφή με τη μουσική μέσα από τη δωρεάν διδασκαλία των πνευστών και κρουστών οργάνων. Μερικοί μάλιστα ανακαλύπτουν και το μουσικό τους ταλέντο, γεγονός που τους οδηγεί να ακολουθήσουν τελικά επαγγελματική καριέρα στη μουσική.
 
1915: Επιστράτευση των κληρωτών των κλάσεων από 1892 ως 1914 «και έγινεν μεγάλη θλίψις και θρήνος πολύς. Πανταχού ηκούοντο φωναί και μαύρα δάκρυα. Έκλαιον και οι νεκροί μέσα εις τους τάφους των.»
 
1973: Νομάρχης Κέρκυρας αναλαμβάνει ο Γεώργιος Κωστακόπουλος