Σάββατο 20.04.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

H Μαντάμ Πελαζί εν Κερκύρα!

τσούχτρες
12 Αυγούστου 2022 / 16:12

Η επιστημονική ονομασία Pelagia noctiluca προέρχεται από τα ελληνικά, πελαγία που σημαίνει «θαλασσινός», από τη λέξη πέλαγο, και στα λατινικά noctiluca είναι η συνδυαστική μορφή του nox «νύχτα» και lux σημαίνει φως επομένως, η Pelagia noctiluca μπορεί να περιγραφεί ως ένας θαλάσσιος οργανισμός με την ικανότητα να λάμπει στο σκοτάδι (βιοφωταύγεια)

Φυσικά και δεν πρόκειται για την εθνική μας Ρένα που ερμήνευσε τον ρόλο της Madame Pelagie κατά κόσμον Πελαγίας Καραμπουμπούνα από τα Τρίκαλα που αναρριχήθηκε από συνοικιακή μοδίστρα σε οίκο μόδας Κολωνακίου στην ταινία του Δαλιανίδη " Η Παριζιάνα "
Στην συνημμένη φωτογραφία βλέπουμε τις πρώτες Πελαγίες δηλ. τις μωβ μέδουσες -τσούχτρες που ξεβράστηκαν οδηγημένες από ανέμους και ρεύματα στην παραλία της Δασιάς εδώ και μερικές μέρες. Η παρουσία τους στα αβαθή κατά μεγάλα σμήνη στη Μεσόγειο στην Ιρλανδική Θάλασσα και τον κόλπου του Μεξικού δεν είναι τυχαία.

Η επιστημονική ονομασία Pelagia noctiluca προέρχεται από τα ελληνικά, πελαγία που σημαίνει «θαλασσινός», από τη λέξη πέλαγο, και στα λατινικά noctiluca είναι η συνδυαστική μορφή του nox «νύχτα» και lux σημαίνει φως επομένως, η Pelagia noctiluca μπορεί να περιγραφεί ως ένας θαλάσσιος οργανισμός με την ικανότητα να λάμπει στο σκοτάδι (βιοφωταύγεια) ιδιότητα όμως που είναι μια από τις αιτίες της πρόκλησης της εισβολής τους όπως θα δούμε παρακάτω.

Παίζει ρόλο όπως όλα τα πλάσματα άλλωστε στην ισορροπία της θαλάσσιας ζωής τόσο σαν αρπακτικά όσο και ως πηγή τροφής για άλλα ζώα ότι εγκαταλείπουν το φυσικό τους περιβάλλον που βρίσκεται σε βυθούς των 50- 150 μέτρων και ανεβαίνουν προς την επιφάνεια δεν είναι παρά ένα αποτέλεσμα της λεηλασίας και της καταστροφής που επιφέρει το πιο αρπακτικό αχόρταγο και άπληστο όν του πλανήτη γη - ο "άνθρωπος".
Ούτε είναι ένα απλό αποτέλεσμα της υπερθέρμανσης των ωκεανών όπως αρχικά εκτιμήθηκε αυτή κάνει την ανάπτυξη τους ταχύτερη τις ωριμάζει ταχύτερα και αναπαράγονται περισσότερο. Αυτό και μόνον οι κύριοι λόγοι όμως είναι πιό σύνθετοι:

α) Η εξόντωση των θηρευτών της μέδουσας όπως ο ξιφίας τα ηλιόψαρα οι δερματοχελώνες οι καρέτα καρέτα όπου εκδιώκονται από τις παραλίες αναπαραγωγής τους και κυρίως ο τόνος που οι Γιαπωνέζοι με τους Τούρκους υπεργολάβους τους έχουν μακελέψει στην Μεσόγειο.
Αυτά τα κητώδη καταπίνουν τις μέδουσες και ο οργανισμός τους απορροφά τις τοξικές ουσίες της αλλά η δραματική μείωση του πληθυσμού τους απελευθερώνει όλο και περισσότερες μέδουσες.

β) Η δεύτερη ιδιότητα της Πελαγίας η βιοφωταύγεια που τις κάνει να λαμπυρίζουν μες το νερό είναι η κύρια πρόκληση ενστικτώδους επιδρομής του θηρευτή στο κοπάδι τους. Όμως η θάλασσα είναι γεμάτη πλαστικές σακούλες κι άλλες συσκευασίες που αντανακλούν το φώς μες το νερό έτσι οι θηρευτές μπερδεύονται και καταπίνουν τα ανθρώπινα σκουπίδια με αποτέλεσμα την ασφυξία και την εξόντωση. 

γ ) Η υπεραλίευση που εξολοθρεύει τεράστιους πληθυσμούς ψαριών που οδηγούνται ακολούθως στα στομάχια των λαίμαργων Homo Sapiens ψάρια που τρέφονται κύρια από το πλαγκτόν και άλλους μικροοργανισμούς των βυθών αποταμιεύει άφθονες ποσότητες διαθέσιμες καθώς και ορφανές προνύμφες που τρέφονται οι μέδουσες που δυναμώνουν πολλαπλασιάζονται πολύ περισσότερες εγκαταλείπουν τα βάθη των 150 μέτρων και εξερευνούν νέες φωτεινότερες περιοχές ψηλότερα.

δ ) Τέλος τα οικιακά απόβλητα και τα γεωργικά λιπάσματα που εκβάλλονται ανεπεξέργαστα στις θάλασσες προάγουν την ανάπτυξη και την υπερπαραγωγή των θρεπτικών συστατικών που περνάνε μολυσμένα στις τσούχτρες που αλωνίζουν χωρίς βασικούς αντίπαλους και σχηματίζουν πια τεράστια κοπάδια που καλύπτουν δεκάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα.

Αποδεικνύεται δηλαδή ακόμα μια φορά πώς οι ανθρώπινες δραστηριότητες και μόνον αυτές μετακινούν όλο και περισσότερους ζωντανούς οργανισμούς από την μια περιοχή στην άλλη και διαταράσσουν τις ισορροπίες που αιώνες τώρα ομόρφαιναν τη ζωή μας.
 
Τα "χρόνια των Μεδουσών " όπου καταγράφεται μεγάλη συνάθροιση του είδους παρατηρείται ιδιαιτέρα την διάρκεια του καλοκαιριού με ένα κύκλο πύκνωσης ανά δώδεκα χρόνια όπως έχουν παρατηρήσει η Γάλλοι Ωκεανογράφοι του θαλάσσιου βιολογικού σταθμού Villefrance sur mer με επικεφαλής τη Jaqueline Goy που έχει αφιερώσει 30 χρόνια έρευνας στα είδη της Μέδουσας και υπογραμμίζει ότι τα τελευταία χρόνια τα σωματικά τους μεγέθη έχουν γιγαντωθεί..

https://www.futura-sciences.com/.../zoologie-jacqueline.../

Ένα από τα θαυμάσια που έχουν καταγράψει οι Γάλλοι είναι ένα είδος χταποδιού που «δανείζεται» την ικανότητα τσιμπήματος μιας Pelagia.noctiluca που αρπάζει και τοποθετεί και τη μέδουσα με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχει άμυνα σαν επιθετική ασπίδα. Ένα είδος γίνεται «εισβολικό» (μιλάμε για χωροκατακτητικό είδος ) όταν εγκαθίσταται σε ένα περιβάλλον όπου δεν υπήρχε και πολλαπλασιάζεται εκεί. Τέτοιο παράδειγμα είναι και οι πελαγίες φωτεινές μέδουσες που η παρουσία τους έχει ανησυχήσει παραθεριστές λουόμενους και όχι μόνο ακόμη και αν έχουν εξοκείλει στην ακτή νεκρές ο κώδωνας ο καλυπτόμενος από κνιδοκύτταρα που τσιμπούν εκχέοντας δηλητήριο παραμένει ενεργός για ώρες. Ακόμα κι αν ο όρος τσίμπημα χρησιμοποιείται ευρέως, η έννοια του εγκαύματος θα ήταν πιο κατάλληλη. Πράγματι, οι μέδουσες δεν τσιμπούν, δεν επιτίθενται.

Είναι η επαφή κυρίως με τα νήματα τους που μπορεί να είναι επιβλαβής. Είναι αυτά τα όργανά της που διαθέτουν την ισχυρότερη δυναμική τσιμπήματος.  Μια δύναμη που το ζώο διατηρεί, είτε κολυμπάει είτε έχει κολλήσει σε μια παραλία όπως προαναφέραμε. Πάντως η παλαιά πεποίθηση ότι η αμμωνία των ούρων η το ξύδι ενεργούν ευεργετικά στα συμπτώματα του εγκαύματος απαλύνουν τον πόνο κι απολυμάνουν την πληγή όπως για το τσίμπημα της σφήκας δέν είναι απόλυτα σωστή , όπως αναφέρει η επιστημονική σελίδα
https://www.futura-sciences.com/.../vie-faut-il-uriner.../

Η εξουδετέρωση του δηλητήριου πετυχαίνεται με την θερμότητα θα έχετε ένα θετικό αποτέλεσμα αν το θαλασσινό νερό είναι αρκετά ζεστό. Ποτέ με γλυκό νερό γιατί αυτό αναζωογονεί τα εναπομείναντα κύτταρα που τσιμπούν και απελευθερώνουν ξανά το δηλητηριώδες περιεχόμενο τους και ο κίνδυνος υπερμόλυνσης άμεσος .
Γι΄αυτό ξεπλύνετε την πληγή με ζεστό θαλασσινό νερό και μετά τρίβετε με καθαρή άμμο για να αφαιρέσετε τα εναπομείναντα κνιδοκύτταρα πριν συμβουλευτείτε τον γιατρό η τον φαρμακοποιό σας.

Βέβαια αυτά τα εγκαύματα δεν έχουν σχέση με τα δαγκώματα της αυστραλιανής μέδουσας ( Chironex fleckeri ), της οποίας τα εξήντα πλοκάμια μπορούν να φτάσουν τα τρία μέτρα σε μήκος, προκαλούν νέκρωση του δέρματος και, σε επαρκείς δόσεις, καρδιακή ανακοπή μέσα σε λίγα λεπτά η αυτά της μέδουσας Nomura της Σινικής Θάλασσας που φτάνει τα δύο μέτρα σε διάμετρο και οι ορδές της εισβάλλουν στη Θάλασσα της Ιαπωνίας εδώ και δέκα χρόνια.

Πιθανόν με την ταχύτατη ανατροπή των φυσικών ισορροπιών του πλανήτη κάποια μέρα να μας επισκεφθούν κι αυτές που οι έρευνες για το αντίδοτο στο δηλητήριο τους σε Αυστραλία Κίνα και Ιαπωνία δεν έχουν καταλήξει ακόμα . Έχουν φθάσει πειραματικά να σταματήσουν την καταστροφή των ιστών τον αφόρητο πόνο και την εμφάνιση των ουλών αλλά δεν γνωρίζουν αν αποτρέπει την καρδιακή προσβολή. Σίγουρα πάντως το αντίδοτο σε μορφή σπρέι η κρέμας θα πρέπει να εφαρμόζεται στην πληγή μέσα σ' ένα τέταρτο της ώρας.