Πέμπτη 18.04.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Εντατικοποίηστε ό, τι -άσηπτα- εντατικοποιείται!

Κώστας Σπίγγος
20 Απριλίου 2020 / 17:43

Δεν είναι τονισμένο, αλλά η θνησιμότητα της πανδημίας ουσιαστικά είναι ανάλογη της χωρητικότητας του συστήματος υγείας. Θα ήταν πολύ μικρότερη (κλάσματα της μονάδας) σε ένα σύστημα υγείας άπειρης χωρητικότητας, με απεριόριστα κρεβάτια, τεχνικό εξοπλισμό, γιατρούς, νοσηλευτές και ασθενοφόρα. Στο γεγονός αυτό βασίζονται και οι εκτιμήσεις των «αιρετικών» ειδικών περί του ότι η κινητοποίηση προκαλεί μεγαλύτερες ζημιές από την ίδια την πανδημία. Ωστόσο, σε σύστημα υγείας με πεπερασμένη χωρητικότητα, όπως άλλωστε λίγο-πολύ ισχύει σε όλες τις χώρες, τα ποσοστά θνησιμότητας, άμεσης αλλά και παράπλευρης (από την οποιαδήποτε άλλωστε καινοφανή αιτία τέτοιας κλίμακας), θα είναι τα ανάλογα της χωρητικότητας.

Η ελληνική κοινωνία κατάφερε με επιτυχημένο τρόπο τόσο να προσδιορίσει την έκτακτη ανάγκη όσο και να την συγχρονίσει επαρκώς, ώστε να αποφύγουμε μεγάλες απώλειες από τον αιφνιδιασμό της πανδημίας ΚΙ-19. Η μεγάλη αυτή επιτυχία έχει και το εξίσου μεγάλο κόστος της αδρανοποίησης τόσο της εσωτερικής οικονομίας όσο και αναπόφευκτα και ενός από τους βασικούς πυλώνες του εμπορικού μας ισοζυγίου και του ακαθάριστου εθνικού προϊόντος μας, δηλαδή του τουρισμού και ευρύτερα, του τομέα υπηρεσιών σίτισης-ψυχαγωγίας. Παράλληλα, πέρα από την οικονομία, ο αιφνιδιασμός έχει καταστήσει αναγκαία (;) την παράκαμψη ποικίλων διαδικασιών δημοκρατικής διαβούλευσης και κοινωνικής ομοθυμίας.
Οι μετρήσεις και εκτιμήσεις των ειδικών λένε ότι μια καραντίνα όπως αυτή που ζούμε την αντέχει η οικονομία και η κοινωνία. Ωστόσο, η πορεία της πανδημίας παγκοσμίως κρίνεται πλέον σοβαρά ανησυχητική. Τίποτα δεν υποδηλώνει κάτι πιο αισιόδοξο πέρα από το «τέλος της αρχής». Είναι σαφές ότι ο κορωνοϊός-19 έχει δημιουργήσει αναρίθμητες εστίες μετάδοσης εντός όλων των κρατών οι οποίες βρίσκονται σε διάφορες φάσεις εξέλιξης και ανατροφοδοτούνται ή σβήνουν ανάλογα  με την αυστηρότητα των μέτρων καραντίνας που εφαρμόζονται και ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες. Για παράδειγμα, στη Ρωσία φαίνεται πως το καλοκαίρι θα αποδειχθεί επιβαρυντικός παράγοντας αντίστοιχος του μεσογειακού χειμώνα. Η άνοδος της θερμοκρασίας από  τα επίπεδα που δεν επέτρεπαν ούτως ή άλλως τον κοινωνικό συγχρωτισμό, συνοδεύεται τώρα από διαδοχικά ρεκόρ αύξησης της καταγραφής νέων κρουσμάτων και θανάτων, κάτι που υποδηλώνει επιδείνωση. Σε άλλες ασιατικές χώρες, η σταθεροποίηση είναι εύθραυστη. Στην Ιαπωνία η καραντίνα επεκτείνεται, στην Κίνα εγγράφονται νέα κρούσματα. Η κατάσταση στη Σουηδία, που δοκίμασε ελεγχόμενα μέτρα (επίσης όμως εντός ευνοϊκής βαρυχειμωνιάς), εξακολουθεί να επιδεινώνεται επίσης.
Δεν υπάρχει τίποτα που βάσιμα να υποδηλώνει ότι είμαστε έστω κοντά στην ανακάλυψη και κατόπιν μαζική παραγωγή ενός φαρμάκου ή εμβολίου που θα αντιστρέψει τη σοβαρότητα της πανδημίας. Το θέμα δεν είναι το φάρμακο απλώς να ανακαλυφθεί και να σταθμιστεί η δράση του έναντι πιθανών σοβαρών παρενεργειών, αλλά  να παραχθεί μαζικά και με προσιτό κόστος. Επ’ αυτού, αρκεί να συνειδητοποιήσει κανείς για να ανησυχεί, ότι δύο μήνες μετά την πανδημία οι χειρουργικές μάσκες, προϊόν πατέντας και εκβιομηχάνισης που συμπληρώνουν δεκαετίες ζωής, εξακολουθούν παγκοσμίως να είναι είδος εν σοβαρή ανεπαρκεία.
Τα παραπάνω μάλλον δείχνουν ότι δυστυχώς αργά ή γρήγορα εντός των επόμενων μηνών, ίσως και όλοι οι άνθρωποι στον πλανήτη θα έχουμε έρθει σε επαφή με τον αναπνευστικό ιό της κινέζικης νυχτερίδας. Αποφασίζοντας ότι κάτι τέτοιο είναι αναπόφευκτο μένει να προσδιορίσουμε με ποιο τρόπο μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε τις απώλειες. Εδώ, πέρα από την ανελαστική καθολική καραντίνα που ήδη μάς κέρδισε τον αιφνιδιασμό, βασική αρχή οφείλει να είναι αναγκαστικά και η εντατικοποίηση όλων των τομέων που μπορούν να προσφέρουν λύσεις.
Δεν είναι τονισμένο, αλλά η θνησιμότητα της πανδημίας ουσιαστικά είναι ανάλογη της χωρητικότητας του συστήματος υγείας. Θα ήταν πολύ μικρότερη (κλάσματα της μονάδας) σε ένα σύστημα υγείας άπειρης χωρητικότητας, με απεριόριστα κρεβάτια, τεχνικό εξοπλισμό, γιατρούς, νοσηλευτές και ασθενοφόρα. Στο γεγονός αυτό βασίζονται και οι εκτιμήσεις των «αιρετικών» ειδικών περί του ότι η κινητοποίηση προκαλεί μεγαλύτερες ζημιές από την ίδια την πανδημία. Ωστόσο, σε σύστημα υγείας με πεπερασμένη χωρητικότητα, όπως άλλωστε λίγο-πολύ ισχύει σε όλες τις χώρες, τα ποσοστά θνησιμότητας, άμεσης αλλά και παράπλευρης (από την οποιαδήποτε άλλωστε καινοφανή αιτία τέτοιας κλίμακας), θα είναι τα ανάλογα της χωρητικότητας. Έτσι, αν αφεθούμε στην εξέλιξη ενός κατά τα άλλα φυσικού φαινομένου, η θνησιμότητα πολλαπλασιάζεται δυσβάσταχτα και βεβαίως και πάλι και η επιβάρυνση στην οικονομία. Η συνειδητοποίηση αυτή δίνει και μια απάντηση που συνθέτει τις δύο ως τώρα συγκρουόμενες πολιτικές προτάσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Από την άλλη, οι ήδη αισθητές σοβαρές οικονομικές συνέπειες της απλής πειθαρχημένης αποστασιοποίησης, μπορεί σε κάποιο βαθμό να μετριαστούν, με αυτό που θα ονομάζαμε εντατικοποίηση του οτιδήποτε δύναται να εντατικοποιηθεί με τρόπο άσηπτο, δηλαδή ψηφιακά ή με σημαντικό μετασχηματισμό του.
Μια πρόταση προς αυτή την κατεύθυνση είναι π.χ. η ελεγχόμενη φόρτωση του συστήματος υγείας. Εδώ, βεβαίως, κανείς παίζει με εκθετικά φαινόμενα και προφανώς χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή. Αν πάντως η μέγιστη χωρητικότητα του εθνικού συστήματος υγείας μπορεί να αυξηθεί κι άλλο, οφείλει να αυξηθεί άμεσα. Ταυτόχρονα, αν η μέγιστη χωρητικότητα αυτή τη στιγμή δεν χρησιμοποιείται, οφείλει να χρησιμοποιηθεί! Προκειμένου να  μειωθεί η επίπτωση της πανδημίας στην οικονομική δραστηριότητα, έστω το 90% της δημόσιας και ιδιωτικής ιατρικής μηχανής θα όφειλε να δουλεύει αυτή τη στιγμή, προφανώς σε λειτουργική κατάσταση πανδημίας, αντί η ιατρική υπηρεσία να βγαίνει… πληττόμενος τομέας, δηλαδή τομέας με μειωμένη ή απαγορευμένη ζήτηση (εντός πανδημίας!!!) Με τρόπο ώστε απλώς να ελέγχεται η ασφαλής απόστασή του από την κατάρρευση. Όπως βέβαια και να αποκλείεται η ευκαιρία οποιουδήποτε να πλουτίσει από τη εθνική έκτακτη ανάγκη.
Επίσης, οτιδήποτε μπορεί να ψηφιοποιηθεί στο διοικητικό και εργασιακό τομέα, οφείλει να ψηφιοποιηθεί στο μέγιστο δυνατό βαθμό άμεσα. Τέτοιες είναι οι διαδικασίες του Δημοσίου, συμπεριλαμβανομένων αυτών του κοινοβουλευτισμού και της αυτοδιοίκησης.
Τρίτο, μετά από την παρέλευση της παρούσας σχολικής χρονιάς, δεν νοείται η επάνοδος στα σχολεία και τα πανεπιστήμια από το φθινόπωρο χωρίς προετοιμασία για μια αυτοματοποιημένη ψηφιοποίηση των μαθημάτων όποτε αυτό θα κρίνεται αναγκαίο, χωρίς μεγάλο κόστος στην απόδοση της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Ή, αν τα πράγματα δυσκολέψουν κι άλλο ίσως να μη νοείται να παραμένουν κλειστά τα σχολεία σε περιόδους ύφεσης της πανδημίας, ακόμη και αν πρόκειται για… τον Αύγουστο, αλλά να πρέπει απλώς να ανοίγουν στην ύφεση και να ξανακλείνουν στην έξαρση.
Τα παραπάνω είναι απλώς παραδείγματα ενός σκεπτικού. Προφανώς, πάνω σε αυτό, μπορούν από τον κάθε ειδικό να προταθούν ποικίλες ακόμη στοχεύσεις, μεθοδεύσεις ή τροποποιήσεις.