Παρασκευή 19.04.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

185 χρόνια από τη δολοφονία του Καποδίστρια

Ιωάννης Καποδίστριας
27 Σεπτεμβρίου 2016 / 11:44

Κυριακή, 27 Σεπτεμβρίου 1831: Ο Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας, επιφανής πολιτικός και διπλωμάτης, φθάνει στον Ι.Ν. του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο, για να παρακολουθήσει την κυριακάτικη θεία λειτουργία, όπως συνήθιζε.

Συνοδευόταν από τον Κρητικό μονόχειρα σωματοφύλακά του, Γεώργιο Κοκκώνη (ή Κοζώνη) και από τον Δημήτριο Λεωνίδη. Ανεβαίνοντας τα σκαλιά της εκκλησίας, συναντήθηκε με τους αδελφούς Μαυρομιχάλη. Κοντοστάθηκε, τους κοίταξε, σαν να διαισθάνθηκε κάτι, ωστόσο προχώρησε. Λίγες στιγμές αργότερα έπεσε από τη σφαίρα του Κωνσταντίνου Μαυρομιχάλη και στη συνέχεια δέχθηκε τις μαχαιριές του Γεωργίου. Ο λαός που ήταν συγκεντρωμένος στην αρχή παρακολουθεί άφωνος τη δολοφονία- η απάντησή του όμως είναι άμεση. Καταδιώκει τους δολοφόνους, οι οποίοι εκλιπαρούν πια για τη ζωή τους.  Ο θάνατος του Κυβερνήτη ήταν ακαριαίος, και σημειώθηκε στις 6.35 το πρωί.
 
Όπως είδαν το γεγονός οι ζωγράφοι…
 
Πολλοί ζωγράφοι (Διονύσιος Τσόκος, Χαράλαμπος Παχής κ.ά.) προσπάθησαν να αποτυπώσουν στον καμβά το γεγονός της δολοφονίας του Κυβερνήτη και να μεταφέρουν το κλίμα της εποχής, ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.
 
Ο πίνακας του Κερκυραίου ζωγράφου Χαράλαμπου Παχή (1844-1891) με τίτλο «Η δολοφονία του Καποδίστρια» βρίσκεται στην Πινακοθήκη του Δήμου Κέρκυρας, και αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα εκθέματα της συλλογής. Στο έργο χρησιμοποιούνται πολλά συμπληρωματικά στοιχεία και πρόσωπα που πλαισιώνουν τον Κυβερνήτη, μέσα από τα οποία αποδίδεται με άμεσο τρόπο τόσο η στιγμή της δολοφονίας, όσο και τα συναισθήματα που τη συνοδεύουν. Ο Κυβερνήτης βρίσκεται στο κέντρο του έργου- καταρρέει, υποβασταζόμενος από τους σωματοφύλακές του. Η γειτονιά είναι ανάστατη- ένα πλήθος ανθρώπων βγαίνει από την εκκλησία και τα γύρω σπίτια, άλλοι τρέχουν να βοηθήσουν τον Καποδίστρια και άλλοι στρέφονται οργισμένοι προς τους δολοφόνους. Η έκπληξη, η οργή, η αγωνία, η αβεβαιότητα για το μέλλον το δικό τους αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας, ο φόβος, αποτυπώνονται γλαφυρά στα πρόσωπα των παρισταμένων. Οι αδελφοί Μαυρομιχάλη προσπαθούν να διαφύγουν- λίγο αργότερα ο Κωνσταντίνος Μαυρομιχάλης θα βρει το θάνατο στα χέρια του εξοργισμένου πλήθους, ενώ ο αδερφός του Γεώργιος θα εκτελεστεί μερικές ημέρες μετά (10 Οκτωβρίου). Η πένθιμη ατμόσφαιρα συμπληρώνεται από τον συννεφιασμένο ουρανό της πόλης.
 
Η άνανδρη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια αποτέλεσε την αφορμή για την κυριαρχία πολιτικών πρακτικών που βασίζονταν στο προσωπικό συμφέρον. Το νεοσύστατο ελληνικό κράτος είχε χάσει έναν ηγέτη ο οποίος, αν και θεωρήθηκε αυταρχικός από κάποιους, ωστόσο διέθετε σπάνια προσόντα και υψηλό αίσθημα ευθύνης για τη χώρα του.