Παρασκευή 26.04.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Αφιέρωμα στον Νίκο Βεντούρα

Πινακοθήκη Δήμου Κέρκυρας
27 Μαΐου 2016 / 13:48

ΚΕΡΚΥΡΑ. Με αφορμή την αναδρομική έκθεση με έργα του Νίκου Βεντούρα, η οποία εγκαινιάζεται την Κυριακή στην Πινακοθήκη του Δήμου Κέρκυρας, αξίζει να θυμηθούμε μερικά από τα σημαντικότερα σημεία στη ζωή του πρωτοπόρου Κερκυραίου χαράκτη.

Την ερχόμενη εβδομάδα επίσης, στην Αίθουσα Τέχνης του Δήμου Κέρκυρας, θα παρουσιαστεί μια έκθεση- αφιέρωμα σε μια ακόμη σπουδαία προσωπικότητα, τον Ιάσονα Δεπούντη, ο οποίος μάλιστα υπήρξε στενός φίλος του Νίκου Βεντούρα.
 
Ο Νίκος Βεντούρας (1899- 1990) είναι από τις προσωπικότητες εκείνες της νεοελληνικής τέχνης, των οποίων η φήμη δεν αρκέστηκε στα σύνορα του τόπου που τους γέννησε. Ένας δημιουργός πηγαίος, αυθεντικός, που αφιερώθηκε σχεδόν αποκλειστικά στη χαρακτική και εξελίχθηκε σε έναν από τους σπουδαιότερους εκπροσώπους της.
 
Πρόκειται για μια μεγάλη, τόσο σε περιεχόμενο και υλικό, όσο και σε διάρκεια έκθεση, αφού το κοινό θα έχει την ευκαιρία να την απολαύσει έως τις 12 Σεπτεμβρίου 2016. Τα εγκαίνια θα πραγματοποιηθούν την Κυριακή στις 20.00, στον χώρο των περιοδικών εκθέσεων της Δημοτικής Πινακοθήκης- Περιστύλιο Ανακτόρων Μιχαήλ και Γεωργίου.
 
Λίγα βιογραφικά στοιχεία
 
Ο Νίκος Βεντούρας γεννήθηκε το 1899 στην Κέρκυρα- καταγόταν από αρχοντική οικογένεια του νησιού, και σπούδασε χημεία στη Γερμανία. Οι γνώσεις που αποκόμισε εκεί του επέτρεψαν να πειραματιστεί με διάφορα υλικά και να ασχοληθεί σε βάθος με την ανάμιξη των χρωμάτων, προκειμένου να επιτύχει κάθε φορά το αποτέλεσμα που τον ικανοποιούσε.
 
Στα πρώτα του βήματα έλαβε λίγα μαθήματα υδατογραφίας από τον Άγγελο Γιαλλινά, ενώ από το 1932 ξεκίνησε να ασχολείται συστηματικά με τη χαρακτική. Ασχολήθηκε με την ξυλογραφία, τη χαλκογραφία, τη λιθογραφία κ.ά., ενώ συμπεριέλαβε στο έργο του και παραλλαγές των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών καλλιτεχνικών ρευμάτων. Αυτοδίδακτος κατά κύριο λόγο, με εξαίρεση τις σπουδές του στη λιθογραφία- σταδιακά περνά από την παραστατική στην πιο αφηρημένη απόδοση των έργων του.
 
Αντλεί την έμπνευσή του σε μεγάλο βαθμό από την Κέρκυρα, με θέματα όπως το καράβι, το λιμάνι, η πόλη, η ύπαιθρος του νησιού να πρωταγωνιστούν συχνά στις εικαστικές αναζητήσεις του.  Γενικά απέφευγε τις ατομικές εκθέσεις, συμμετείχε όμως σε πολλές ομαδικές, στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Προτιμούσε να εργάζεται αθόρυβα, απομονωμένος στην Κέρκυρα, κατακτώντας όμως το κοινό με τα έργα του, τόσο με τα ασπρόμαυρα όσο και με τα έγχρωμα.
 
Πέθανε την 1η Απριλίου 1990. Έναν χρόνο μετά τον θάνατό του πραγματοποιήθηκε αναδρομική έκθεση του έργου του, στην Αίθουσα Τέχνης Υάκινθος στην Αθήνα.
 
Η συμβολή του στη νεοελληνική χαρακτική
 
Η χαρακτική στην Ελλάδα για πολλούς αιώνες είχε χρηστική εφαρμογή, ενώ η πορεία της ταυτίστηκε σε πολλές περιπτώσεις με την τυπογραφία. Επίσημα, η χαρακτική κατοχυρώνεται ως ανεξάρτητο είδος τέχνης τη δεκαετία του 1930, όταν ο Γιάννης Κεφαλληνός ανέλαβε το αντίστοιχο εργαστήρι στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.
 
Με την τριάδα των δημιουργών με καταγωγή από την Κέρκυρα- Λυκούργος Κογεβίνας (1887- 1940), Μάρκος Ζαβιτσιάνος (1884- 1923), Νίκος Βεντούρας (1899- 1990)- και με τον Δημήτρη Γαλάνη (1882- 1966), ο οποίος επίσης πέρασε από την Κέρκυρα, ξεκινά η ιστορία της σύγχρονης ελληνικής χαρακτικής. Η παρουσία των πρώτων αυτών χαρακτών, σηματοδοτεί την εδραίωσή της και είναι καθοριστική για την εξέλιξή της.
 
Ιδιαίτερα για τον Νίκο Βεντούρα, ο Νίκος Γρηγοράκης αναφέρει σχετικά: «Αν δεν είχε ανακαλυφθεί η χαρακτική τέχνη, σίγουρα θα την είχε ανακαλύψει ο Βεντούρας…».
Η σχολαστικότητά του, η αυστηρότητα προς τον εαυτό του, οι νεωτερισμοί στην τέχνη του, η επιμονή του, η αξιοποίηση στοιχείων από τα μεγαλύτερα εικαστικά ρεύματα της εποχής του, η αδιάκοπη μελέτη, καθώς και η αφοσίωσή του στη χαρακτική, τον έχουν τοποθετήσει ανάμεσα στους θεμελιωτές αυτού του είδους τέχνης στη νεότερη Ελλάδα. Η συνειδητή απομόνωσή του στην Κέρκυρα είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία έργων γνήσιων, πρωτοποριακών, που γεννήθηκαν μέσα από την προσωπική αναζήτηση.
 
Η έκθεση στη Δημοτική Πινακοθήκη
 
Η αναδρομική έκθεση θα παρουσιάσει αντιπροσωπευτικά δείγματα από ολόκληρη την καλλιτεχνική πορεία του Βεντούρα- από τα χρόνια της μαθητείας του κοντά στον Άγγελο Γιαλλινά μέχρι τα όψιμα χαρακτικά του.
 
Την επιμέλεια έχει αναλάβει η Επιμελήτρια της Εθνικής Πινακοθήκης- Παράρτημα Κέρκυρας στην Κορακιάνα, κ. Μαρίνα Παπασωτηρίου. «Στην έκθεση έχουμε επιχειρήσει να αναπαραστήσουμε μια εκδοχή του εργαστηρίου του και να παρουσιάσουμε όχι μόνο τον καλλιτέχνη, αλλά και τον “άνθρωπο Βεντούρα”. Η συλλογή των περίπου 75 έργων του έχει εμπλουτιστεί με προσωπικές σημειώσεις του, φωτογραφικό υλικό, εργαλεία και άλλα στοιχεία, τα οποία συνθέτουν μια λεπτομερή καταγραφή της ζωής του», αναφέρει η κ. Παπασωτηρίου, προσθέτοντας μάλιστα «Αξίζει να σημειωθεί ότι η αναδρομική αυτή έκθεση πραγματοποιείται στην Κέρκυρα μετά από 15 ολόκληρα χρόνια».
 
Σύμφωνα με την Πρόεδρο του Δ.Σ. της Πινακοθήκης και Αντιδήμαρχο Παιδείας κ. Μαρία Μουζακίτη, η συγκεκριμένη έκθεση έχει ήδη προσελκύσει το ενδιαφέρον του Τύπου πανελλαδικά, καθώς επίσης μουσείων από την Ελλάδα και το εξωτερικό. «Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι τόσο από τη συνεργασία μας με την καταρτισμένη επιστήμονα κ. Παπασωτηρίου, όσο και από την πολύτιμη παραχώρηση έργων του Νίκου Βεντούρα από τον κ. Γρηγόρη Καρύδη, τα οποία ανήκουν στην οικογενειακή συλλογή», δηλώνει η ίδια.
 
Έκθεση- αφιέρωμα στον Ιάσονα Δεπούντη την ερχόμενη εβδομάδα
 
Όπως μας πληροφόρησε η κ. Μουζακίτη, την Τετάρτη 1η Ιουνίου θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια μιας ακόμα έκθεσης, στην Αίθουσα Τέχνης του Δήμου Κέρκυρας αυτή τη φορά, αφιερωμένη στον συγγραφέα και ποιητή Ιάσονα Δεπούντη (1917- 2008). Το αφιέρωμα αυτό, που θα περιλαμβάνει πλούσιο αρχειακό υλικό από τη ζωή και το έργο του, συνδέεται θεματικά με την έκθεση του Βεντούρα, μιας και οι δύο άνδρες υπήρξαν φίλοι. Επιπλέον, «Ο Δεπούντης είχε δωρίσει μια μεγάλη συλλογή έργων του Βεντούρα στην Πινακοθήκη του Δήμου Κέρκυρας, κάτι για το οποίο του οφείλουμε ευγνωμοσύνη», προσθέτει η κ. Μουζακίτη.